Την επικινδυνότητα της περιοχής του ελληνικού τόξου (σ.σ. το ελληνικό σεισμικό τόξο ξεκινά από την περιοχή της Κεφαλονιάς – Ζακύνθου, περνά από τα Κύθηρα, την Κρήτη, την Κάρπαθο και καταλήγει στη Ρόδο) για έντονα σεισμικά φαινόμενα πριν από τον σεισμό των 6 Ρίχτερ στο Αρκαλοχώρι της Κρήτης(θρηνήσαμε έναν νεκρό, ενώ δεκάδες ήταν οι τραυματίες και σοβαρές οι υλικές ζημιές σε σπίτια και επιχειρήσεις), που σημειώθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου στις 9:17, πρωί Δευτέρας, είχε υπογραμμίσει ήδη από τον Ιούλιο o Δρ Γεράσιμος Χουλιάρας, διευθυντής ερευνών του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου του Αστεροσκοπείου Αθηνών.
Ένας πολύ ισχυρός σεισμός 6,3 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ καταγράφεται στην Κρήτη στις 12 Οκτωβρίου, στις 12:24 το μεσημέρι στα νότια-νοτιοανατολικά της Κρήτης, σεισμός που δεν συνδέθηκε με την έταιρη μεγάλη σεισμική δόνηση προ εβδομάδων στο Αρκαλοχώρι. Το επίκεντρο του σεισμού ήταν 80 χιλιόμετρα μακριά από αυτόν του Αρκαλοχωρίου και προήλθε από διαφορετικό κέντρο.
Σύμφωνα με την αυτόματη ενημέρωση του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου, ο σεισμός σημειώθηκε σε θαλάσσιο χώρο στα 23 χιλιόμετρα ανατολικά της Ζάκρου, ενώ το εστιακό βάθος εντοπίστηκε στα 8,2 χιλιόμετρα.
Άλλη μια νέα ισχυρή σεισμική δόνηση 6,1 Ρίχτερ σημειώθηκε την Τρίτη 19 Οκτωβρίου στο θαλάσσιο χώρο 127 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Καρπάθου σε εστιακό βάθος 58,5 χιλιομέτρων που προκαλεί νέα ερωτήματα σχετικά με την αυξημένη σεισμική δραστηριότητα.
Οι τρεις ισχυρές σεισμικές δονήσεις μέσα σε ένα χρονικό διάστημα εικοσιτριών ημερών δεν είναι πρωτόγνωρο φαινόμενο, όπως αναφέρει ο διευθυντής ερευνών του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου του Αστεροσκοπείου Αθηνών. «Στην Ελλάδα έχουμε ισχυρές σεισμικές δονήσεις δύο φορές το χρόνο, Υπενθυμίζω: 6,8 Ρίχτερ στη Ζάκυνθο το 2018, 6,7 Ρίχτερ σε Σάμο και Κω το 2017, 6,1 Ρίχτερ στη Λευκάδα το 2016.
Ο ίδιος, σπεύδει να υπενθυμίσει, αναφερόμενος στα σεισμολογικά στοιχεία που είχε στη διάθεσή του ήδη από τον περασμένο Ιούλιο, ότι υπήρχαν ενδείξεις πως κάτι δεν πήγαινε καλά στην περιοχή της Κρήτης, με τον ίδιο να δηλώνει ότι «δεν με είχαν καλέσει στην Επιτροπή Σεισμικού Κινδύνου για να τους παρουσιάσω τα στοιχεία».
«Είχαμε τρια σεισμικά γεγονότα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Ο σεισμός δεν είναι ένα φαινόμενο που μπορεί κανείς να το σταματήσει, ωστόσο το ”κλειδί” βρίσκεται στην αντιμετώπιση με σωστή δόμηση. Τα κτήρια της επαρχίας βρίσκονται σε απαράδεκτη κατάσταση. Είναι μια περίοδος αυξημένης σεισμικής δραστηριότητας που μας λέει ότι πρέπει να βρισκόμαστε σε επιφυλακή τόσο εμείς, όσο φυσικά και η Πολιτική Προστασία», υπογραμμίζει ο ίδιος και δηλώνει, μεταξύ άλλων: «Διανύουμε όντως, περίοδο έντονων σεισμών».
«Χρειάζεται αυξημένη προσοχή ο χώρος με λεπτομερή παρακολούθηση και καθημερινή ανάλυση της σεισμικότητας».
Χαρακτήρισε δε, θετική εξέλιξη το γεγονός ότι απελευθερώνονται τοσό μεγάλες και ισχυρές τάσεις στην περιοχή. «Το φαινόμενο βρίσκεται σε φθίνουσα πορεία αλλά πρέπει να αλλάξει ο αντισεισμικός κανονισμός».
Όλα τα τελευταία σεισμικά φαινόμενα, όπως αναλύει ο επιστήμων, αφορούν περιοχές που διαπερνά το ελληνικό τόξο, με τον ίδιο να σπεύδει να διευκρινίσει ότι το «τριπλό» σεισμικό φαινόμενο δεν είναι σε καμία περίπτωση σπάνιο, υπενθυμίζοντας και την πρόσφατη ισχυρή σεισμική δόνηση των 7 Ρίχτερ στη Σάμο στις 30 Οκτωβρίου του 2020.
«Όλη η διέγερση ξεκίνησε από τη σεισμική δόνηση στη Σάμο»,αποκαλύπτει.
Χαρακτηριστικό της ισχύος της, ήταν ότι έγινε ιδιαίτερα αισθητή και στην Αττική, αλλά και σε πολλές περιοχές της ηπειρωτικής και νησιωτικής χώρας, ενώ είχε μεγάλη διάρκεια.
«Οι δύο τελευταίες σεισμικές δονήσεις στη χώρα μας πριν από λίγες ημέρες είναι σε γειτονικά ρήγματα του ελληνικού τόξου, πάνω στην περιοχή σύγκλισης των λιθοσφαιρικών πλακών σε γειτονικά ρήγματα της περιοχής υποβύθισης της αφρικανικής πλάκας κάτω από ευρασιατική, δηλαδή την πλάκα του Αιγαίου. Όλοι αυτοί οι σεισμοί που συμβαίνουν στην περιοχή του τόξου υπόκεινται στους ίδιους κανόνες. Ο χθεσινός σεισμός είναι κι αυτός στο ίδιο πλαίσιο σύγκλισης των λιθοσφαιρικών πλακών. Το ελληνικό τόξο είναι η περιοχή που συναντιούνται η ευρασιατική με την αφρικανική πλάκα και αυτό έχει ως αποτέλεσμα κάποιες αυξημένες τάσεις εντός του ελληνικού χώρου για τη γένεση ισχυρών σεισμών»,επισημαίνει.
Ο Δρ Γεράσιμος Χουλιάρας, διευθυντής ερευνών του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου του Αστεροσκοπείου Αθηνών
Κοινώς, οι σεισμοί στην Κρήτη οφείλονται στη σύγκρουση δύο αχανών κομματιών γης: Της Αφρικανικής και της Ευρασιατικής «πλάκας». Καθώς κινούνται με αντίθετη φορά η μία προς την άλλην, η Αφρικανική πλάκα βυθίζεται κάτω από την Ευρασιατική, σε μια διεργασία που εξελίσσεται ακατάπαυστα επί εκατομμύρια χρόνια.
*Το ελληνικό τόξο ξεκινώντας από την Κεφαλονιά, διασχίζει το νότιο Ιόνιο ανατολικά της Πελοποννήσου και περνώντας νότια της Κρήτης καταλήγει στη Ρόδο. Εδώ τα Ρίχτερ χτυπoύν με μεγέθη που φθάνουν ακόμη και τους 7,5 βαθμούς. Είναι το όριο επαφής και σύγκλισης της αφρικανικής με την ευρασιατική λιθοσφαιρική πλάκα, που η πρώτη βυθίζεται με ταχύτητα περίπου 4,5 εκατοστών τον χρόνο κάτω από τη δεύτερη, και είναι αυτή η τιτάνια «μάχη» των πλακών στο Νότιο Αιγαίο η κύρια αιτία εκδήλωσης των περισσότερων σεισμών στην Ελλάδα.
Σημαντικές δράσεις σε σχολεία
Η απόκτηση γνώσεων για τη σωστή αντιμετώπιση του φαινομένου του σεισμού και οι δράσεις που γίνονται, σε μία χώρα με συνεχή σεισμική δραστηριότητα όπως η Ελλάδα, πρέπει να ξεκινά από τα πρώτα σχολικά χρόνια, επισημαίνει τέλος ο Γεράσιμος Χουλιάρας, με τον ίδιο να αναφέρει ότι έχει καταφέρει να υλοποιεί μαθήματα σεισμογραφίας σε σχολικά τμήματα, γνωρίζοντας στα παιδιά τα σεισμόμετρα.
Θεωρεί απαραίτητη την ενημέρωση των μαθητών σε θέματα αντισεισμικής προστασίας που θα πρέπει να αποτελεί μέρος της καθημερινής σχολικής διαδικασίας.
