Μία οικογενειακή φωτογραφία, μία κάρτα sim, ένας μάρσιπος, ένα δαχτυλίδι: Ο πόλεμος, οι κοινωνικές συνθήκες, οι διωγμοί τους αναγκάζουν να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους. Πριν φύγουν, όμως, από το σπίτι τους και αποχαιρετήσουν μια για πάντα τη ζωή που είχαν μέχρι τότε, πρόσφυγες και μετανάστες παίρνουν μαζί τους ένα και μοναδικό αντικείμενο που φυλούν σαν κόρη οφθαλμού καθ’ όλη τη διάρκεια του επικίνδυνου ταξιδιού μέχρι να φτάσουν στην ασφάλεια.
Όταν ξέσπασε ο πόλεμος στην Ουκρανία, η Ολένα εγκατέλειψε μαζί με την οικογένειά της την πόλη τους, την Οδησσό κι έφτασε στην Ελλάδα. Η 42χρονη μαζί με τα απαραίτητα που χώρεσε η βαλίτσα της, πήρε μαζί της και την οικογενειακή φωτογραφία που μέχρι τότε βρισκόταν στο ψυγείο του σπιτιού τους, για να της θυμίζει τη ζωή στην πατρίδα που άφησε. «Φεύγοντας, την πήρα μαζί μου αλλά τώρα δεν έχω ανάγκη να την κοιτάω πια γιατί θα φτιάξω κάτι νέο εδώ με την οικογένειά μου».
Το όνειρο για την ελευθερία
Το 2019 η Ρέφικα μαζί με τον σύζυγο και τη μόλις 8 μηνών κόρη τους αποφάσισαν να εγκαταλείψουν την Τουρκία, κυνηγημένοι από το καθεστώς Ερντογάν. Η 39χρονη εργαζόταν ως δασκάλα στη γειτονική χώρα για περισσότερα από 15 έτη. «Πήραμε την απόφαση να εγκαταλείψουμε την Τραπεζούντα, παρόλο που είχα ένα μωρό, το οποίο ακόμη θήλαζε. Γνωρίζαμε ότι θα ήταν πολύ δύσκολο αλλά δεν μπορούσαμε να κάνουμε διαφορετικά», εξηγεί στα «ΝΕΑ».
Με το βρέφος στον μάρσιππο και τα λιγοστά πράγματα που κατάφεραν να πάρουν μαζί τους περπατούσαν τουλάχιστον τρεις ώρες μέχρι να φτάσουν στις όχθες του Έβρου και να περάσουν απέναντι. «Έχω πετάξει ό,τι πήρα στο ταξίδι μαζί μου από την Τουρκία. Αυτόν τον μάρσιππο, όμως, με τον οποίο έφερα το παιδί μου, δεν μπορώ να τον αποχωριστώ. Συμβολίζει το όνειρό μου για ελευθερία, την προσπάθειά μας».
Οι δύο γυναίκες μοιράστηκαν τις ιστορίες τους, δείχνοντας τα αντικείμενα που κουβαλούσαν στο ταξίδι προς την ελευθερία στο πλαίσιο της δράσης «Καρτ ποστάλ από το σπίτι» που διοργανώθηκε πριν από λίγο καιρό από το ACCMR του Δήμου Αθηναίων σε συνεργασία με το Refugee Week Greece, το Ελληνικό Φόρουμ Προσφύγων, το Ελληνικό Φόρουμ Μεταναστών και την Ένωση Ουκρανών Γυναικών στην Ελλάδα.
Η Σάρα βρίσκεται στη χώρα μας τους τελευταίους δύο μήνες και φιλοξενείται στη δομή της Μαλακάσας. Φεύγοντας από το Αφγανιστάν, αυτά που έβαλε στη βαλίτσα και κατάφερε να τα… σώσει ήταν ορισμένα κιλίμια, κουρτίνες και μαξιλαροθήκες, την προίκα της που έπλεξαν μέλη της οικογένειάς της. «Είναι τα μόνα πράγματα που έφερα μαζί μου», λέει.
Όταν πριν από τρία χρόνια, ομάδα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα άρχισε να επιχειρεί με το σκάφος έρευνας και διάσωσης Geo Barents στην Κεντρική Μεσόγειο, μαζί με τις ζωές που κατάφερε να διασώσει, διέσωσε και τα πολύτιμα για τους ίδιους τους επιζώντες αντικείμενα που κουβαλούσαν, γεμάτα αναμνήσεις από την πατρίδα και τους δικούς τους ανθρώπους.
Όπως η 27χρονη Precious, η οποία εγκατέλειψε τη Νιγηρία τον Ιανουάριο του 2022 λόγω της αύξησης της βίας και της ασταθούς πολιτικής κατάστασης κι αφού είχε περάσει 10 μήνες στη Λιβύη, όπου αντιμετώπισε τη βία και την κράτηση. Διασώθηκε από τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα μέσα στη νύχτα στις 15 Οκτωβρίου 2023 από μια υπερπλήρη φουσκωτή βάρκα.
Ήταν η τέταρτη προσπάθεια της να διασχίσει τη θάλασσα για να φτάσει στην Ευρώπη. Το πολύτιμο για την ίδια αντικείμενο ήταν μια κάρτα SIM, που περιέχει τους αριθμούς τηλεφώνου της οικογένειας και των αγαπημένων της προσώπων.
«Την προστάτεψα στις πιο δύσκολες στιγμές του ταξιδιού – είναι ο μόνος σύνδεσμος που μου έχει απομείνει με τους ανθρώπους που άφησα πίσω στη χώρα μου. Στη Λιβύη, κατά τη διάρκεια της κράτησης, την έκρυψα στις ραφές της μπλούζας μου και πέτυχε, δεν τη βρήκαν. Την έχω ακόμα μαζί μου και είμαι πολύ ευγνώμων γι’ αυτό», θυμάται, μιλώντας στα μέλη του πληρώματος.
Πολύτιμα αντικείμενα
Μόλις τον περασμένο Μάιο ο 24χρονος Zeyad εντοπίστηκε από το σκάφος Geo Barents πάνω σε ένα ξύλινο σκάφος, το οποίο είχε αναχωρήσει από τις ακτές της Λιβύης.
Ο νεαρός είχε φύγει δύο χρόνια νωρίτερα από την Αίγυπτο. Μαζί του είχε ένα δαχτυλίδι πάνω στο οποίο υπήρχε ένας σκορπιός.
«Το άτομο που μου έδωσε αυτό το δαχτυλίδι είναι μοναδικό και ξεχωριστό για μένα. Το δαχτυλίδι μου έδωσε πολλές ελπίδες. Οχι τύχη, αλλά ελπίδα και δύναμη όταν ήμουν απελπισμένος, όταν όλες οι πόρτες ήταν κλειστές. Δεν θα αφήσω ποτέ αυτό το δαχτυλίδι, ακόμη και αν παντρευτώ, θα βάλω τη βέρα σε άλλο δάχτυλο».
