Πρόστιμα που φτάνουν έως και τα 10.000 ευρώ ετοιμάζεται να επιβάλει η Εφορία σε όσους εντοπιστούν να χρησιμοποιούν τα πειρατικά box για να βλέπουν συνδρομητική τηλεόραση ή να κατεβάζουν ταινίες και αθλητικούς αγώνες από το Διαδίκτυο, καθώς μέσα στο προσεχές διάστημα ενεργοποιούνται πλήρως οι διατάξεις του νέου νόμου 5179/2025. Για πρώτη φορά οι απλοί χρήστες μπαίνουν στο στόχαστρο των ελέγχων και κινδυνεύουν να βρεθούν αντιμέτωποι με βαριές κυρώσεις, την ώρα που η Πολιτεία δηλώνει αποφασισμένη να τελειώνει με το φαινόμενο της ψηφιακής πειρατείας.
Αυτή η υπόθεση δεν αφορά πια μόνο τα κυκλώματα που διακινούν περιεχόμενο στο σκοτάδι του Διαδικτύου. Από εδώ και στο εξής στο στόχαστρο μπαίνει και ο πολίτης που στο σπίτι του έχει συνδέσει ένα φαινομενικά αθώο κουτί στην τηλεόρασή του ή που ανοίγει το laptop του για να δει έναν αγώνα από «δωρεάν» streaming πλατφόρμα. Το μήνυμα που στέλνει το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών είναι «τέλος στην ατιμωρησία». Και το μήνυμα αυτό αποκτά σάρκα και οστά μέσα από τις νέες δυνατότητες που αποκτά η ΑΑΔΕ να εντοπίζει τους χρήστες και να τους βεβαιώνει πρόστιμα όπως ακριβώς θα έκανε για μια φορολογική παράβαση.
Στο στόχαστρο μπαίνουν τα πειρατικά box, μικρές συσκευές Android TV, Amazon Fire Stick ή άλλες που πωλούνται ελεύθερα σε καταστήματα και online marketplaces, συχνά με την υπόσχεση της «έξυπνης τηλεόρασης» και της εύκολης πρόσβασης σε εφαρμογές. Στην πράξη, όμως, εκατοντάδες χιλιάδες από αυτά τα κουτιά φτάνουν στα σπίτια Ελλήνων καταναλωτών ήδη προρυθμισμένα με εφαρμογές και πρόσθετα που δίνουν πρόσβαση σε ολόκληρες βιβλιοθήκες ταινιών, σειρών και αθλητικών μεταδόσεων. Το «κόλπο» είναι γνωστό και απλό: ένας τεχνικός ή ακόμη και ένας φίλος αναλαμβάνει να φορτώσει το λογισμικό, και ξαφνικά το κουτί των 40 ή των 50 ευρώ μετατρέπεται σε «πειρατική πύλη» με απεριόριστη πρόσβαση σε premium περιεχόμενο.
Κανονική βιομηχανία
Με μηνιαία πακέτα που κοστίζουν όσο δύο καφέδες οι χρήστες αποκτούν πρόσβαση σε δεκάδες συνδρομητικά κανάλια, από ταινιοθήκες του Χόλιγουντ μέχρι Champions League και NBA. Τα κυκλώματα που στήνουν αυτή την επιχείρηση αξιοποιούν τα social media και τις κλειστές ομάδες ανταλλαγής μηνυμάτων για να διαφημίσουν τις υπηρεσίες τους, ενώ οι πληρωμές γίνονται με PayPal, τραπεζικές μεταφορές ή κρυπτονομίσματα έτσι ώστε να μην υπάρχει ίχνος. Η αγορά αυτών των «πακέτων» δεν είναι μυστική. Στο Facebook και το Telegram υπάρχουν δεκάδες ομάδες όπου πωλητές υπόσχονται «νόμιμη» πρόσβαση σε «χιλιάδες κανάλια» με «100% εγγύηση».
Η πραγματικότητα, όμως, είναι διαφορετική. Σύμφωνα με τη μελέτη του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ), η πειρατεία έχει μετατραπεί σε μια κανονική βιομηχανία που στοιχίζει στην ελληνική οικονομία 415 εκατ. ευρώ τον χρόνο. Χάνονται 5.000 θέσεις εργασίας, από τεχνικούς τηλεοπτικών συνεργείων και ανθρώπους της παραγωγής μέχρι δημοσιογράφους και δημιουργούς. Το Δημόσιο χάνει 221 εκατ. ευρώ, με το μεγαλύτερο μέρος να αφορά διαφυγόντα έσοδα από επιχειρήσεις, αλλά και 59 εκατ. από τον ΦΠΑ και το ειδικό τέλος 10% που πληρώνουν όσοι έχουν νόμιμες συνδρομές. Η Ελλάδα βρίσκεται στην κορυφή της Ευρώπης στην κατανάλωση πειρατικού περιεχομένου, με το φαινόμενο να έχει λάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις.
Σύμφωνα με τη μελέτη του ΚΕΠΕ, η πειρατεία δεν πλήττει μόνο τα δημόσια έσοδα και τις θέσεις εργασίας, αλλά δημιουργεί και ένα επικίνδυνο περιβάλλον για τους ίδιους τους χρήστες. Οι παράνομες πλατφόρμες συχνά φιλοξενούν κακόβουλο λογισμικό που μπορεί να μολύνει συσκευές και να κλέψει προσωπικά δεδομένα, ενώ τα έσοδα που συγκεντρώνονται καταλήγουν σε δίκτυα οργανωμένου εγκλήματος και χρηματοδοτούν άλλες παράνομες δραστηριότητες. Το ΚΕΠΕ επισημαίνει ότι οι τελικοί χρήστες δεν είναι απλώς «θύματα», αλλά συνεργοί σε ένα κύκλωμα που αποδυναμώνει την αγορά, αποθαρρύνει τις νόμιμες επενδύσεις και στερεί κίνητρα για την παραγωγή νέου πολιτιστικού περιεχομένου.
Νέος νόμος
Η κυβέρνηση αποφάσισε ότι αυτή η κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί. Με τον νέο νόμο 5179/2025, η ΑΑΔΕ αποκτά πλέον εργαλεία που μέχρι σήμερα θεωρούνταν αδιανόητα. Μέσα από τη συνεργασία με παρόχους Internet, οι Αρχές μπορούν να εντοπίζουν τις IP διευθύνσεις των χρηστών που παρακολουθούν πειρατικό περιεχόμενο. Οι διευθύνσεις αυτές διασταυρώνονται με τα στοιχεία του ΑΦΜ και έτσι η Εφορία μπορεί να ξέρει ποιος πολίτης έχει συνδεθεί σε ποιο πειρατικό δίκτυο. Η βεβαίωση προστίμου γίνεται αυτόματα, χωρίς να απαιτείται μακρά διαδικασία στα δικαστήρια.
Παράλληλα, ενεργοποιείται το δυναμικό μπλοκάρισμα ιστοσελίδων. Μέσα σε μόλις 30 λεπτά από τη διαπίστωση της παράβασης, οι πάροχοι Internet είναι υποχρεωμένοι να κόβουν την πρόσβαση σε πειρατικές σελίδες. Η απόφαση λαμβάνεται από την Επιτροπή για την Εξουδετέρωση της Πειρατείας στο Διαδίκτυο και ισχύει για όλους τους παρόχους. Αν ο ιστότοπος αλλάξει όνομα ή διεύθυνση, η διαδικασία επαναλαμβάνεται. Με αυτόν τον τρόπο οι Αρχές θέλουν να δείξουν ότι η πειρατεία δεν θα έχει πια χώρο να… αναπνέει.
