Τις απρόσμενα θετικές επιδόσεις του Νοεμβρίου επιβεβαιώνουν τα τελικά στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, τα οποία έδειξαν αύξηση των καθαρών εσόδων κατά 753 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο.
Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, η «έκπληξη» αυτή οφείλεται στα υψηλότερα έσοδα από φόρους κι από το Πρόγραμμα Δημοσίων Εσόδων (ΠΔΕ). Αποτέλεσμα ήταν τα καθαρά έσοδα να διαμορφωθούν σε 3,715 δισ. ευρώ.
Την ίδια ώρα, τα συνολικά έσοδα ανήλθαν σε 4,199 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 863 έναντι του μηνιαίου στόχου, με τα έσοδα από φόρους να κυμαίνονται σε 3,6 δισ. ευρώ, ενισχυμένα κατά 533 εκατ. ευρώ.
Στις θετικές επιδόσεις του Νοεμβρίου συντελεί και η εκτίμηση ότι η επίπτωση από τη λήψη των νέων κορωνο-μέτρων θα επηρεάσει αρνητικά τα έσοδα του Δεκεμβρίου και εντεύθεν -και όχι του Νοεμβρίου, όπως είχε αρχικά προβλεφθεί.
Οι κατηγορίες των φόρων που καταγράφηκε αύξηση:
- ΦΠΑ λοιπών προϊόντων και υπηρεσιών κατά 363 εκατ. ευρώ,
- ΕΦΚ καπνικών προϊόντων κατά 24 εκατ. ευρώ,
- Λοιποί φόροι επί συγκεκριμένων υπηρεσιών κατά 16 εκατ. ευρώ,
- Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από Φυσικά Πρόσωπα (ΦΠ) κατά 165 εκατ. ευρώ,
- Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από εταιρίες (ΝΠ) κατά 111 εκατ. ευρώ,
- Μεταβιβάσεις κατά 311 εκατ. ευρώ,
- Λοιπά τρέχοντα έσοδα κατά 20 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων: Επιστροφές δαπανών κατά 35 εκατ. ευρώ.
Οι κατηγορίες των φόρων που καταγράφηκε αύξηση:
- ΦΠΑ στα πετρελαιοειδή και στα παράγωγα αυτών κατά 40 εκατ. ευρώ,
- ΕΦΚ ενεργειακών προϊόντων κατά 25 εκατ. ευρώ,
- Φόροι επί χρηματοοικονομικών και κεφαλαιακών συναλλαγών κατά 15 εκατ. ευρώ,
- Τακτικοί φόροι ακίνητης περιουσίας κατά 28 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων : ΕΝΦΙΑ κατά 25 εκατ. ευρώ,
- Λοιποί φόροι επί παραγωγής κατά 14 εκατ. ευρώ,
- Λοιποί τρέχοντες φόροι κατά 31 εκατ. ευρώ.
Οι επιστροφές εσόδων, παράλληλα, ανήλθαν σε 484 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 110 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου (374 εκατ. ευρώ), ενώ τα έσοδα του ΠΔΕ διαμορφώθηκαν σε 413 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 330 εκατ. ευρώ.
Έλλειμμα 18,2 δισ. ευρώ στο 11μηνο
Την ίδια ώρα, την περίοδο Ιανουαρίου – Νοεμβρίου (11μηνο), τα στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, εμφάνισαν έλλειμμα 18,252 δισ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 19,837 δισ. ευρώ και πλεονάσματος 1,922 δισ. ευρώ το 11μηνο του 2019.
Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε έλλειμμα ύψους 13,747 δισ. ευρώ έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 15,292 δισ. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 6,945 δισ. ευρώ για την αντίστοιχη περίοδο το 2019.
Το ύψος των καθαρών εσόδων ανήλθε σε 42,126 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 806 εκατ. ευρώ ή 2,0% έναντι της εκτίμησης, γεγονός που οφείλεται στα αυξημένα έσοδα από φόρους, καθώς και στα αυξημένα έσοδα ΠΔΕ. Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 47,190 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 916 εκατ. ευρώ ή 2,0% έναντι του στόχου.
Ειδικότερα, την περίοδο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2020, αύξηση έναντι του στόχου παρατηρήθηκε στις εξής κύριες κατηγορίες εσόδων:
- ΦΠΑ καπνικών προϊόντων κατά 11 εκατ. ευρώ ή 2,0%,
- ΦΠΑ λοιπών προϊόντων και υπηρεσιών κατά 373 εκατ. ευρώ ή 3,2%,
- ΕΦΚ καπνικών προϊόντων κατά 27 εκατ. ευρώ ή 1,4%,
- Λοιποί φόροι επί συγκεκριμένων υπηρεσιών κατά 17 εκατ. ευρώ ή 1,2%,
- Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από Φυσικά Πρόσωπα (ΦΠ) κατά 130 εκατ. ευρώ ή 1,4%,
- Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από εταιρίες (ΝΠ) κατά 145 εκατ. ευρώ ή 7,5%,
- Μεταβιβάσεις κατά 342 εκατ. ευρώ ή 7,0% ,
- Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών κατά 19 εκατ. ευρώ ή 4,3%,
- Λοιπά τρέχοντα έσοδα κατά 37 εκατ. ευρώ ή 1,6%, εκ των οποίων : Eπιστροφές δαπανών κατά 59 εκατ. ευρώ ή 5,6%.
Μειωμένα έναντι του στόχου ήταν τα έσοδα στις κάτωθι βασικές κατηγορίες:
- ΦΠΑ στα πετρελαιοειδή και στα παράγωγα αυτών κατά 73 εκατ. ευρώ ή 5,3%,
- ΕΦΚ ενεργειακών προϊόντων κατά 13 εκατ. ευρώ ή 0,4%,
- Φόροι επί χρηματοοικονομικών και κεφαλαιακών συναλλαγών κατά 15 εκατ. ευρώ ή 4,3%,
- Λοιποί φόροι επί παραγωγής κατά 18 εκατ. ευρώ ή 1,9%,
- Λοιποί τρέχοντες φόροι κατά 70 εκατ. ευρώ ή 5,1%.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 5,065 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 110 εκατ. ευρώ από το στόχο (4,955 δισ. ευρώ). Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 4,850 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 331 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Τι έγινε με τις δαπάνες
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου – Νοεμβρίου ανήλθαν στα 60,378 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 779 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (61.157 εκατ. ευρώ), γεγονός που οφείλεται στην απόκλιση του ΠΔΕ, ύψους 1,012 δισ. ευρώ.
Το σκέλος του τακτικού προϋπολογισμού κινήθηκε αντίρροπα, παρουσιάζοντας αύξηση σε σχέση με τον στόχο κατά 234 εκατ. ευρώ. Η κύρια αιτία αυτής της απόκλισης είναι η υπερεκτέλεση κατά 337 εκατ. ευρώ έναντι των αρχικά προβλεπόμενων κονδυλίων του μέτρου της επιστρεπτέας προκαταβολής, με πληρωμές ύψους 3,905 δισ. ευρώ έναντι στόχου ενδεκάμηνου ύψους 3,568 δισ. ευρώ (εκτός του σκέλους που εκτελείται από το ΠΔΕ).
Οι κυριότερες δαπάνες για την πανδημία
- η δαπάνη αποζημίωσης ειδικού σκοπού λόγω της πανδημίας του COVID-19 (μισθωτών και επιστημόνων) ύψους περίπου 1,796 δισ. ευρώ, η οποία πληρώθηκε από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (κατηγορία μεταβιβάσεων),
- η δαπάνη έκτακτης επιχορήγησης προς τον ΕΦΚΑ και τον ΕΟΠΥΥ για την κάλυψη υστέρησης εσόδων από τις μειωμένες ασφαλιστικές εισφορές λόγω της πανδημίας, ύψους 489 και 263 εκατ. ευρώ αντίστοιχα (κατηγορία μεταβιβάσεων),
- τα μέτρα μέσω του ΠΔΕ όπως η δαπάνη για την αποζημίωση ειδικού σκοπού επιχειρήσεων και αυτοαπασχολούμενων ύψους 494 εκατ. ευρώ, η επιδότηση τόκων δανείων μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων ύψους 214 εκατ. ευρώ, η επιστρεπτέα προκαταβολή ύψους 997 εκατ. ευρώ, η δράση ΤΕΠΙΧ ΙΙ ύψους 768 εκατ. ευρώ και η σύσταση ταμείου εγγυοδοσίας επιχειρήσεων λόγω της πανδημίας του COVID-19 ύψους 1,780 δισ. ευρώ.
Υποεκτέλεση του ΠΔΕ
Η υποεκτέλεση του ΠΔΕ κατά 1,012 δισ. ευρώ στο 11μηνο οφείλεται σε έργα που δεν σχετίζονται με την πανδημία και εντοπίζεται κυρίως στο εθνικό σκέλος, το οποίο παρουσίασε υποεκτέλεση κατά 801 εκατ. ευρώ.
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Νοεμβρίου 2020 παρουσιάζονται αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019 κατά 13.870 εκατ. ευρώ, με τη μεγαλύτερη αύξηση στο σκέλος των μεταβιβάσεων και του ΠΔΕ, κυρίως λόγω των προαναφερόμενων μέτρων COVID-19.
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού τον Νοέμβριο 2020 ανήλθαν στα 8.516 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 158 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (8,674 δισ. ευρώ), κυρίως λόγω της υποεκτέλεσης του ΠΔΕ.
