Την Τετάρτη η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα άναψε “πράσινο φως” για την κυκλοφορία του ψηφιακού ευρώ στο πλαίσιο της παγκόσμιας προσπάθειας να καλυφθεί η αυξανόμενη ζήτηση για ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής και να αντιμετωπιστεί η αύξηση στη χρήση των κρυπτονομισμάτων.
Στην ουσία εγκρίθηκε η διερευνητική φάση του σχεδίου, που αναμένεται να διαρκέσει 24 μήνες, ενώ θα ακολουθήσει τριετής περίοδος εφαρμογής. Ο βασικός στόχος της πρωτοβουλίας είναι να μην αφεθούν οι ψηφιακές πληρωμές στον ιδιωτικό τομέα, ιδιαίτερα εάν η χρήση των συμβατικών μετρητών αρχίζει να φθίνει, όπως στη Σουηδία. Τι είναι όμως το ψηφιακό ευρώ; Πώς θα χρησιμοποιείται και τι θα αλλάξει στη ζωή και την καθημερινότητά μας; Μέσα από μια σειρά ερωτήσεων και απαντήσεων το Reuters παρουσιάζει όλα όσα γνωρίζουμε έως τώρα για το ψηφιακό ευρώ.
Τι είναι το ψηφιακό ευρώ;
Το ψηφιακό ευρώ θα αποτελεί ένα μέσο πληρωμών, όπως τα χαρτονομίσματα ή τα νομίσματα σε ψηφιακή όμως μορφή. Πιθανόν θα λειτουργεί μέσω λογαριασμού e-banking ή μέσω ψηφιακού πορτοφολιού που θα παραμένει στην ΕΚΤ, αντί σε εμπορικές τράπεζες όπως οι συμβατικοί λογαριασμοί. Πρόκειται για μια ουσιαστική διαφορά καθώς η ΕΚΤ δεν μπορεί να ξεμείνει από ευρώ, όπως μπορεί δυνητικά να συμβεί στις εμπορικές τράπεζες. Αυτό σημαίνει ότι το ψηφιακό νόμισμα θα είναι εγγενώς ασφαλέστερο.
Μπορώ να μετατρέψω όλες τις αποταμιεύσεις μου σε ψηφιακά ευρώ;
Πιθανότατα όχι. Η ΕΚΤ γνωρίζει ότι η ασφάλεια του ψηφιακού πορτοφολιού μπορεί να αυξήσει τη δημοφιλία του σε βαθμό που πλήττονται οι εμπορικές τράπεζες. Γι’ αυτό είτε θα θέσει πλαφόν στο ποσό που μπορεί να διακρατούν οι κάτοχοι, ίσως γύρω στα 3.000 ευρώ, είτε θα επιβάλει ποινές στα μεγάλα ποσά.
Ποιο είναι το νόημα του ψηφιακού ευρώ;
Η ΕΚΤ δεν επιθυμεί να αφήσει τις ψηφιακές πληρωμές στον ιδιωτικό τομέα, ειδικά αν η χρήση των φυσικών νομισμάτων μειωθεί, όπως συμβαίνει στη Σουηδία. Έχει εκφράσει ανησυχίες ότι οι μεγαλύτερες υπηρεσίες πληρωμών στην Ευρωζώνη, όπως η Visa και η Mastercard, δεν είναι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις. Ανησυχεί επίσης για την εμπορική αξιοποίηση των δεδομένων συναλλαγών. Η προσπάθεια για τη δημιουργία ψηφιακού ευρώ επιταχύνθηκε όταν η Facebook ανακοίνωσε σχέδιο δικού της νομίσματος, μια δυνητική απειλή για τη βασική δραστηριότητα των τραπεζών.
Πώς μπορείς να ανοίξεις λογαριασμό σε μια κεντρική τράπεζα;
Η ΕΚΤ έχει αφήσει να εννοηθεί ότι οι εμπορικές τράπεζες και ορισμένες οικονομικές υπηρεσίες θα μπορούν να εκδίδουν ψηφιακά πορτοφόλια για λογαριασμό της.
Μπορούν τα ψηφιακά ευρώ να δαπανηθούν ανώνυμα, όπως το φυσικό χρήμα;
Μόνο αν πρόκειται για μικρές πληρωμές, πιθανότατα κάτω από περίπου 100 ευρώ. Η ΕΚΤ θέλει να πετύχει μια ισορροπία ανάμεσα στην ιδιωτικότητα και τη μάχη κατά της φοροδιαφυγής και του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος.
Πότε περιμένουμε να ξοδέψουμε τα πρώτα ψηφιακά ευρώ;
Πιθανότατα σε περίπου πέντε χρόνια. Η ΕΚΤ θα οριστικοποιήσει το σχέδιο εντός δύο ετών. Στη συνέχεια, το σχέδιο θα πρέπει να εγκριθεί από το διοικητικό συμβούλιό της. Θα χρειαστεί να προχωρήσει σε δοκιμές που αναμένεται να διαρκέσουν μια τριετία. Θα χρειαστούν εξάλλου νομοθετικές αλλαγές, δεδομένου ότι οι συνθήκες της ΕΕ δεν είχαν προβλέψει τα ψηφιακά νομίσματα.
Θα σταματήσει να υπάρχει το φυσικό χρήμα;
Η ΕΚΤ επιμένει ότι το ψηφιακό ευρώ είναι μια συμπληρωματική λύση και όχι εναλλακτική. Τα μετρητά αντιστοιχούσαν στο 79% όλων των πληρωμών στο σημείο αγοράς στην ευρωζώνη το 2016. Ορισμένοι επικριτές του σχεδίου ανησυχούν πάντως ότι η ΕΚΤ μπορεί μια μέρα να αποσύρει τα μετρητά και να χρησιμοποιήσει το ψηφιακό ευρώ για να επιβάλλει επιθετικές νομισματικές πολιτικές, όπως η επιβολή αρνητικών επιτοκίων στις καταθέσεις.
