Από την Ολομέλεια της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας αναμένεται να περάσουν σήμερα τα «ουρανοκατέβατα» κέρδη των επιχειρήσεων ηλεκτροπαραγωγής, προκειμένου να διαβιβαστούν αμέσως μετά στο υπουργείο Οικονομικών για να τα εισπράξει από τις πέντε υπόχρεες εταιρείες του κλάδου μέσα στο επόμενο τρίμηνο.
Υπολογίζεται ότι το αρχικό ποσό φορολόγησης θα ανέλθει σε περίπου 460 εκατ. ευρώ, το οποίο δεν αποκλείεται να επαναπροσδιοριστεί όταν υπάρξουν συγκεντρωτικά στοιχεία από όλους τις εταιρείες του κλάδου (ΔΕΗ, Protergia, ΗΡΩΝ, Elpedison, Παραγωγοί ΑΠΕ) τους επόμενους μήνες.
Για την φορολόγηση με 90% των υπερκερδών είχε εκδοθεί προ διμήνου κοινή υπουργική απόφαση που εξειδίκευσε το νόμο. Με την ΚΥΑ προσδιορίστηκε ο μαθηματικός τύπος υπολογισμού των κερδών κατά την περίοδο Οκτωβρίου 2021 έως Ιούνιο του 2022 αλλά και η μεθοδολογία στη βάση της οποίας αποφασίστηκε ο τελικός προσδιορισμός να γίνει με τα στοιχεία που θα πιστοποιούσαν οι ορκωτοί ελεγκτές των εταιρειών. Επειδή όμως οι ορκωτοί καθυστέρησαν να στείλουν τα στοιχεία αυτά, η ΡΑΕ προχώρησε πρόσφατα σε τροποποίηση της υπουργικής απόφασης που πέρασε την προηγούμενη εβδομάδα από το ΥΠΕΝ. Με την απόφαση αυτή τα υπερκέρδη θα βγουν από την Αρχή με βάση τις προσωρινές καταστάσεις εκκαθάρισης. Σχετική ενημέρωση έχει σταλεί στις εταιρείες από τις οποίες μέχρι χθες το βράδυ είχαν απαντήσει όπως είπε χθες ο Πρόεδρος της ΡΑΕ κ. Θανάσης Δαγούμας, οι τρεις από τις πέντε.
Υπενθυμίζεται ότι με το πόρισμά της Αρχής που είχε σταλεί στο ΥΠΕΝ στις αρχές του καλοκαιριού, αρχικά ο Ρυθμιστής είχε εκτιμήσει το ποσό αυτό περίπου στα 600 εκατ. ευρώ. Όμως αναθεωρήθηκε κατόπιν πιέσεων των εταιρειών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας προκειμένου να υπολογιστούν και οι εκπτώσεις προς τους πελάτες τους. Πλέον από τον περασμένο Ιούλιο έχει διαφοροποιηθεί ο τρόπος υπολογισμού των υπερκερδών καθώς με τον μηχανισμό ανάκτησης που έχει εφαρμοστεί τα κέρδη αφαιρούνται αυτόματα από την «πηγή» με το πλαφόν που επιβλήθηκε στην χονδρεμπορική τιμή ανά τεχνολογία.
Έμμεσο πλαφόν στη λιανική
Μιλώντας χθες βράδυ στο Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών ο κ. Δαγούμας έκανε λόγο για μια βαθιά ενεργειακή κρίση που θα διαρκέσει με καλύτερες όπως τόνισε προϋποθέσεις για τα επόμενα 2 έως 3 χρόνια. Στα θέματα της ενεργειακής επάρκειας, υπάρχουν όπως ανέφερε οι κατάλληλες εναλλακτικές επιλογές (καύση ντίζελ στην ηλεκτροπαραγωγή, αύξηση του λιγνίτη κ.α) σε περίοδο έκτακτων συνθηκών. Ωστόσο αν σταματήσει η ροή αερίου από τον Τurk Stream, αν και υπάρχει η υποδομή LNG της Ρεβυθούσας, η χώρα μας θα καλύπτει τις ενεργειακές της ανάγκες οριακά και θα βρίσκεται «στα κόκκινα». Ένα βασικό πρόβλημα παραμένει ο ρυθμός εξόρυξης του λιγνίτη καθώς ο τομέας αυτός είχε ατονίσει το προηγούμενο διάστημα λόγω της απολιγνητοποίησης και το restart απαιτεί χρόνο για να ανταποκριθεί στις αυξανόμενες ανάγκες της τρέχουσας συγκυρίας.
Από την πλευρά τους, οι επαγγελματίες, του κλάδου μίλησαν για τα τεράστια βάρη που επωμίζονται οι επιχειρήσεις πληρώνοντας τρεις και τέσσερις φορές πάνω τους λογαριασμούς σε σχέση με πέρσι και επισήμαναν ότι οι επιδοτήσεις δεν έχουν λύσει το πρόβλημα καθώς η πολιτεία έχει ρίξει το βάρος κυρίως στον οικιακό τομέα. Ο πρόεδρος της ΓΕΣΕΒΕ κ. Γιώργος Καββαθάς ανέφερε μάλιστα ότι το τελευταίο διάστημα έβαλαν λουκέτο 205 αρτοποιεία. «Δεν έκλεισαν από τη πανδημία ούτε από το μνημόνιο αλλά από το ενεργειακό κόστος και την αισχροκέρδεια στις πρώτες ύλες».
Ο κ. Δαγούμας παραδέχτηκε ότι η πολιτική της κυβέρνησης είναι να επιδοτεί την λιανική γενναιόδωρα και να διαμορφώνει τιμολόγια με 150 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Αυτό όπως είπε είναι ένα έμμεσο πλαφόν στην προμήθεια, το οποίο δεν μπορεί να προσδιοριστεί πάντα γιατί εξαρτάται από παραμέτρους της αγοράς.
Μίλησε επίσης για το έλλειμμα που υπάρχει στην αγορά για στοχευμένα μέτρα λόγω της απουσίας έξυπνων μετρητών αλλά και επειδή δεν υπάρχουν πληροφοριακά συστήματα καλύτερα συνδεδεμένα που να μπορούν να γίνουν πιο στοχευμένες πολιτικές. «Δεν μπορείς να πηγαίνεις στον ΚΑΔ μιας επιχείρησης που είναι για παράδειγμα ένας φούρνος ή ένα φροντιστήριο και να λες ότι διαπιστώνεται ανελαστικότητα στην ζήτηση. Για να μπορείς να κόψεις την κατανάλωση θα πρέπει να έχεις την πληροφόρηση για να το κάνεις, που σήμερα δεν την έχεις για αυτό και οι παρεμβάσεις για μείωση της κατανάλωσης γίνονται με οριζόντιο τρόπο».
Τι θα κάνει η ΕΕ
Για την αντιμετώπιση του ενεργειακού κόστους σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ο κ. Δαγούμας επισήμανε χθες ότι είναι μια πολύ δύσκολη άσκηση. «Αυτό που έχουμε διαπιστώσει είναι ότι πρέπει να σχεδιάζονται μέτρα και κατόπιν να εφαρμόζονται ώστε στην συνέχεια αυτά να μπορούν να υιοθετηθούν και από άλλες χώρες, κάτι που έχουμε δει τελευταία να συμβαίνει και με τα Ελληνικά μέτρα (μηχανισμό ανάκτησης υπερεσόδων)». Ο Πρόεδρος της ΡΑΕ χαρακτήρισε πολύ δύσκολη την επίτευξη μιας συμφωνίας σε επίπεδο υπουργών ενέργειας που όπως είπε χαρακτηρίζεται από διαφορετικές απόψεις και προτάσεις που δεν μπορούν να παράξουν μια ενιαία γραμμή. «Η Ευρώπη είναι ένα ωραίο μέρος να ζεις αρκεί να μην ανήκεις στις ευάλωτες ομάδες» σχολίασε ο κ. Δαγούμας. Σχετικά με το TTF είπε ότι δεν είναι καν χρηματιστήριο αλλά ένα broker house που δεν έχει κανέναν απολύτως έλεγχο. Όταν τέθηκε σύμφωνα με τον κ. Δαγούμα το θέμα του ελέγχου η Ολλανδία και η αντίστοιχη ρυθμιστική αρχή, δεν δέχονταν καμία παρέμβαση και μόλις πρόσφατα μετά το έλλειμμα αξιοπιστίας αναγκάστηκε να προσχωρήσει στην ομάδα των χωρών που υποστηρίζουν το πλαφόν στο φυσικό αέριο.
Για τις οφειλές
Για τα ληξιπρόθεσμα χρέη ο κ. Δαγούμας δήλωσε ότι δεν έχουν αυξηθεί τόσο πολύ οι μη διακανονισμένες οφειλές μέσα στην κρίση. Ωστόσο είπε ότι γίνονται διαρκώς διακανονισμοί και ότι υπάρχουν και κάποια ποιοτικά χαρακτηριστικά στην αγορά:οι ίδιοι προμηθευτές που χρωστούσαν στους διαχειριστές πριν την κρίση και είχαν χρέη 500 εκ. ευρώ, τώρα χρωστούν κάτω από 100 εκ. ευρώ. Αυτό οφείλεται στην δημοσίευση της λίστας με τις επιχειρήσεις που έχουν θετική αναφορά.
Μηχανισμός παρακράτησης στην λιανική
Αναφερόμενος στις συνθήκες που διαμορφώνονται από το καλοκαίρι στην λιανική αγορά μετά την κατάργηση της ρήτρας αναπροσαρμογής και την πρόβλεψη τιμών 10 μέρες πριν τον επόμενο μήνα, είπε ότι οι συνθήκες ανά μήνα μεταβάλλονται και οι εκτιμήσεις αυτές έχουν μια επισφάλεια. Τον Αύγουστο κάποιες εταιρείες έκαναν εκτιμήσεις που αποδείχτηκαν κοστοστρεφείς με κάποια οριακή ζημιά σε ορισμένα τιμολόγια. Αυτό άλλαξε τον επόμενο μήνα, που υπήρξαν πιο συντηρητικές προβλέψεις και περάσαμε στην άλλη πλευρά όπου είχαμε και μεγαλύτερα κέρδη. «Αυτό δεν δημιουργεί συστηματικότητα για να επιβάλλουμε πρόστιμο, ωστόσο αυτό που συζητήσαμε με το υπουργείο είναι ότι εφόσον υπάρχει μεγάλη απόκλιση τους επόμενους μήνες αυτό το κέρδος να παρακρατείται και να φορολογείται». Ο ίδιος μίλησε για ένα πολύπλοκο μηχανισμό που είναι όμως δίκαιος και θα εφαρμοστεί.
