Ραγδαίες ανατιμήσεις σε αγαθά και υπηρεσίες αναμένεται να προκαλέσει η πρόταση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) για την κατάργηση των εξαιρέσεων στον ΦΠΑ. Η εισήγηση περιλαμβάνεται στην έκθεση αξιολόγησης της ελληνικής οικονομίας (Άρθρο 4) και, εφόσον γίνει αποδεκτή από την κυβέρνηση, η επιβάρυνση για νοικοκυριά και επιχειρήσεις εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα 960 εκατ. ευρώ.
Το ΔΝΤ, αφού αναγνώρισε τις προοπτικές ανάπτυξης και τα επιτεύγματα της ελληνικής οικονομίας, δεν παρέλειψε στην ανακοίνωσή του να επαναφέρει μια παλιά γνωστή «συνταγή» με το γνώριμο άρωμα των μνημονιακών συστάσεων. Αναζητά νέα περιοριστικά φορολογικά μέτρα, εστιάζοντας σε αυξήσεις φόρων και κατάργηση εξαιρέσεων, τη στιγμή που η ελληνική κυβέρνηση δεν είναι πλέον υποχρεωμένη να υιοθετήσει τις προτάσεις του.
Τι άλλο; Το ότι από την 1η Ιανουαρίου 2024 μονιμοποιήθηκαν οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ που είχαν εφαρμοστεί την περίοδο της πανδημίας. Οι μειώσεις αφορούν μεταφορές, γυμναστήρια, σχολές χορού, κινηματογράφους, καθώς και αγαθά που σχετίζονται με τη δημόσια υγεία, με το δημοσιονομικό κόστος να ανέρχεται σε 305 εκατ. ευρώ ετησίως.
Η εισήγηση του ΔΝΤ, εάν υιοθετηθεί από την ελληνική κυβέρνηση, σηματοδοτεί το τέλος των φορολογικών διευκολύνσεων και ανοίγει τον δρόμο για νέες αυξήσεις τιμών στην αγορά. Το δημοσιονομικό όφελος των 960 εκατ. ευρώ από την κατάργηση των εξαιρέσεων δεν μπορεί να αγνοηθεί από το οικονομικό επιτελείο, καθώς πρόκειται για έσοδα που θα ενισχύσουν τα κρατικά ταμεία. Ωστόσο, η κυβέρνηση καλείται να σταθμίσει τις κοινωνικές επιπτώσεις, καθώς οι αυξήσεις σε βασικά αγαθά και υπηρεσίες ενδέχεται να πλήξουν νοικοκυριά και επιχειρήσεις σε μια περίοδο όπου η ακρίβεια παραμένει στο προσκήνιο.
Οι βασικότερες απαλλαγές από τον ΦΠΑ που βρίσκονται στο στόχαστρο περιλαμβάνουν:
• Παροχή ταχυδρομικών υπηρεσιών
• Δραστηριότητες των εθνικών δικτύων Ραδιοφωνίας και Τηλεόρασης
• Πώληση εφημερίδων και περιοδικών
• Παροχή υπηρεσιών σε επισκέπτες μουσείων, μνημείων, αρχαιολογικών χώρων και καλλιτεχνικών εκδηλώσεων
• Υπηρεσίες νοσοκομειακής και ιατρικής περίθαλψης
• Ιατρικές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων ψυχολόγων, νοσηλευτών, φυσικοθεραπευτών, λογοθεραπευτών και οδοντοτεχνιτών
• Παράδοση ανθρώπινων οργάνων, αίματος και γάλακτος
• Υπηρεσίες κοινωνικής πρόνοιας και ασφάλισης
• Υπηρεσίες εκπαίδευσης, συμπεριλαμβανομένων των ιδιωτικών μαθημάτων
• Υπηρεσίες σχετιζόμενες με τον αθλητισμό και τη σωματική αγωγή
• Μισθώσεις ακινήτων
• Τυχερά παιχνίδια και κρατικά λαχεία
• Τραπεζικές και ασφαλιστικές υπηρεσίες
Το ΔΝΤ δεν περιορίζεται μόνο στις αλλαγές στον ΦΠΑ, αλλά επαναφέρει και το ζήτημα της «πράσινης» φορολογίας, προτείνοντας αύξηση στις τιμές των δικαιωμάτων εκπομπών άνθρακα, δηλαδή του πρόσθετου κόστους που επιβαρύνει τη χρήση ορυκτών καυσίμων. Η παρέμβαση αυτή εστιάζει κυρίως στους τομείς των μεταφορών και της βιομηχανίας, με το Ταμείο να επισημαίνει ότι τα επιπλέον έσοδα θα πρέπει να διοχετευθούν στην ενίσχυση της κοινωνικής προστασίας και στη στήριξη δράσεων για την κλιματική αλλαγή και την ενεργειακή ασφάλεια.
Η πρόταση αυτή έρχεται να προστεθεί στο συνολικό πλαίσιο των μεταρρυθμίσεων που εισηγείται το ΔΝΤ, προκαλώντας νέο κύκλο συζητήσεων για τις επιπτώσεις της φορολογικής πολιτικής στην οικονομία και την καθημερινότητα των πολιτών.
