Τα αποκαλυπτήρια της νέας επένδυσης της Lamda Hellix την περασμένη Δευτέρα στο Ηράκλειο της Κρήτης είχαν πανηγυρικό χαρακτήρα. Εξάλλου η δημιουργία ενός μεγάλου Data Center στο «σταυροδρόμι» των οδεύσεων των διεθνών υποθαλάσσιων καλωδίων μεταφοράς δεδομένων δεν αποτελεί μία επένδυση πρόσκαιρου οφέλους για την τοπική και την εθνική οικονομία, αλλά έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο στήνοντας βάσεις για την ψηφιακή οικονομία. Για τον Απόστολο Κάκκο, ιδρυτή και διοικητικό άρχοντα της Lamda Hellix που έχει περάσει εδώ και δύο χρόνια στον αμερικανικό όμιλο Digital Realty, αυτή είναι μόνο μία από τις επόμενες επενδυτικές κινήσεις που σχεδιάζει, συμπεριλαμβανομένων αντίστοιχων δομών στη Βόρεια Ελλάδα αλλά και στην Αττική.
Η περίπτωση της Lamda Hellix, της Megaplast, της βιομηχανίας πλαστικών του κ. Χάρη Καββαδία, που κατασκεύασε σε χρόνο ρεκόρ και εγκαινίασε το νέο εργοστάσιό της στη Θήβα προ δεκαημέρου, ή της χαρτοποιίας Intertrade Hellas (Softex, Servin) της οικογένειας Ντεληδήμου που αναμένεται να λειτουργήσει το προσεχές διάστημα το νέο εργοστάσιο στα Οινόφυτα, είναι μόνο μερικές από μια μεγάλη σειρά επενδύσεων, μεγάλων και μικρών, που δημιουργούν νέες βάσεις για την ελληνική οικονομία στο σημερινό περιβάλλον των διεθνών αναταράξεων.
Η λίστα διαρκώς μεγαλώνει. Ηδη, σύμφωνα με πληροφορίες του «b.s.», το επόμενο χρονικό διάστημα αναμένονται ανακοινώσεις για μία μεγάλη επένδυση στο κομμάτι της παραγωγής πράσινου υδρογόνου.
Νέα υψηλά
Κάπως έτσι οι επενδύσεις που γίνονται στη χώρα έχουν βάλει πλέον πλώρη για νέα υψηλά επίπεδα, αποτελώντας πλέον και ένα σημαντικό στήριγμα της οικονομίας ώστε να μην παρασυρθεί με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές οικονομίες στο μονοπάτι της ύφεσης.
Σύμφωνα με τον γ.γ. Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων & Εξωστρέφειας και πρόεδρο του Enterprise Greece κ. Γιάννη Σμυρλή κατά το διάστημα Ιανουαρίου – Αυγούστου οι Αμεσες Ξένες Επενδύσεις είχαν ήδη φθάσει τα 4,7 δισ. ευρώ πιάνοντας σχεδόν τις επιδόσεις όλου του 2021, που σύμφωνα με την ΤτΕ ήταν 5,06 δισ ευρώ. Μία επίδοση που δείχνει ότι φέτος θα καταγραφεί νέο υψηλό των τελευταίων 21 ετών. Σε σχέση δε με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα πέρυσι (Ιαν. – Αύγ.) η αύξησή τους είναι περίπου 25%. Αν φυσικά βάλει κανείς στην εξίσωση τα επενδυτικά σχέδια των ελληνικών επιχειρήσεων που συνεχίζουν να αυξάνονται, είτε εντάσσονται είτε όχι σε κάποιο καθεστώς ενίσχυσης (στρατηγικές επενδύσεις, αναπτυξιακός νόμος, Ταμείο Ανάκαμψης κ.ο.κ.) τα μεγέθη πολλαπλασιάζονται σε σημείο που σήμερα οι επενδύσεις να εμφανίζονται ως ένας από τους πυλώνες στήριξης της ελληνικής οικονομίας.
Σύμφωνα με τις παραδοχές του προσχεδίου του κρατικού προϋπολογισμού για το 2023 που κατατέθηκε την περασμένη εβδομάδα, η ελληνική οικονομία προβλέπεται να αυξηθεί 6 φορές περισσότερο από την Ευρωζώνη, 1,8%, κυρίως χάρη στην τάση επέκτασης των επενδύσεων. Οι τελευταίες, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του υπ. Οικονομικών, αναμένεται να αυξηθούν κατά 15,5% σε σχέση με το 2022, έναντι της πρόβλεψης 10% για φέτος έναντι του 2021. Συγκεκριμένα στην ελληνική οικονομία υπολογίζεται ότι θα «πέσουν» περισσότερα από 15 δισ. ευρώ δημοσίων επενδύσεων. Τα 8,3 δισ. ευρώ θα έρθουν από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και τα 7 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, στο οποίο έχουν ήδη ενταχθεί 440 έργα και εμβληματικές επενδύσεις ύψους 13,7 δισ. ευρώ.
Οι στρατηγικές επενδύσεις
Επίσης στο κομμάτι των στρατηγικών επενδύσεων, το «pipeline» των υπό έγκριση φακέλων από το Enterprise Greece σήμερα είναι γεμάτο. «Αυτή τη στιγμή υπάρχουν 20 φάκελοι με επενδυτικά σχέδια συνολικού ύψους άνω των 7 δισ. ευρώ. Και το σημαντικό είναι ότι η ροή αυτών των επενδύσεων προς την Ελλάδα συνεχίζει απρόσκοπτα, παρά τις αντίξοες συνθήκες και την κρίση», λέει στο «b.s.» ο κ. Σμυρλής. «Κάτι που σημαίνει πως οι στρατηγικοί επενδυτές, που πάντα έχουν και έναν πιο μακροχρόνιο ορίζοντα, δεν σταματούν να εμπιστεύονται τη χώρα. Οπότε η ροή είναι κανονική με βάση τα δεδομένα της τελευταίας τριετίας. Εγκρίνονται φάκελοι με επενδυτικά σχέδια τα οποία πηγαίνουν προς υλοποίηση πλέον και την ίδια ώρα έρχονται νέοι φάκελοι», προσθέτει.
Το ενδιαφέρον στοιχείο είναι πως πλέον έχει ανοίξει η «βεντάλια» των προς υπαγωγή επενδυτικών σχεδίων. Ετσι μπορεί τα ενεργειακά και τα τουριστικά projects να μη λείπουν, εν τούτοις αυξάνονται αυτά που έχουν σχέση με την τεχνολογία αλλά και τη μεταποίηση.
«Η επένδυση της Microsoft και εσχάτως η συμφωνία με τη Σαουδική Αραβία για την ανάπτυξη του υποθαλάσσιου καλωδίου East to Med corridor έχουν λειτουργήσει ως επιταχυντές στο κομμάτι της έλευσης επενδύσεων γύρω από τεχνολογικές υποδομές», σύμφωνα με τον κ. Σμυρλή. Σημειώνει δε πως έχουν κατατεθεί φάκελοι για υπαγωγή στο καθεστώς στρατηγικών επενδύσεων Data Centers κι από άλλες εταιρείες ενώ ο Οργανισμός βρίσκεται σε συζητήσεις και με άλλους ενδιαφερόμενους «παίκτες».
Υπενθυμίζεται ότι προ μηνών η Google είχε ανακοινώσει το σχέδιό της για μία μεγάλη επένδυση στη χώρα με ένα σύμπλεγμα από Data Centers, ενώ η Microsoft θα αρχίσει τις εργασίες της επένδυσής της το 2023, καθώς αυτό το διάστημα είναι σε δημόσια διαβούλευση το Ειδικό Σχέδιο Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικής Επένδυσης και η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της επένδυσης που θα φθάσει σε μια δεκαετία το 1 δισ. ευρώ. Εν τω μεταξύ και η ελληνική Lancom έχει γνωστοποιήσει ότι θα προχωρήσει στην κατασκευή ενός Data Center στο Ηράκλειο της Κρήτης.
Στο κομμάτι της μεταποίησης, η πλειονότητα των φακέλων που σήμερα βρίσκονται στο Enterprise Greece αφορούν κυρίως μονάδες συναρμολόγησης σε συνδυασμό με κέντρα έρευνας και ανάπτυξης.
Ιδιαίτερα ενεργή η φαρμακοβιομηχανία
Από τους κλάδους που ήδη κινούνται με γοργά βήματα στο κομμάτι των επενδύσεων είναι η φαρμακοβιομηχανία, η οποία έχει σπεύσει να εκμεταλλευθεί το λεγόμενο «επενδυτικό clawback», δηλαδή μέρος των κεφαλαίων που είναι να επιστρέψουν στο Δημόσιο λόγω των ορίων στη φαρμακευτική δαπάνη να τα χρησιμοποιήσουν για επενδύσεις.
«Αυτή τη στιγμή είναι σε εξέλιξη επενδυτικά προγράμματα συνολικού ύψους 1,2 δισ. ευρώ με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2025», λέει ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ενωσης Φαρμακοβιομηχανίας και συνδιευθύνων σύμβουλος της ELPEN κ. Θεόδωρος Τρύφων. Η εταιρεία του «τρέχει» επενδυτικό πρόγραμμα συνολικού ύψους 155 εκατ. ευρώ, το οποίο περιλαμβάνει τη δημιουργία δύο νέων μονάδων καθώς και ενός Πάρκου Ερευνας και Καινοτομίας 45.000 τ.μ. Ηδη η μία γραμμή παραγωγής στην Κερατέα είναι έτοιμη και αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε δοκιμαστική λειτουργία, ενώ το Πάρκο Ερευνας και Καινοτομίας αναμένεται να ξεκινήσει τη σταδιακή λειτουργία του εντός του 2023.
Μεταξύ αυτών που «τρέχουν» σήμερα σημαντικές επενδύσεις στον κλάδο είναι η DEMO της οικογένειας Δέμου με ένα πλάνο 356 εκατ. ευρώ ως το 2027 το οποίο περιλαμβάνει βιομηχανικό συγκρότημα παραγωγής φαρμάκων και δραστικών υλών κατηγοριών, καθώς και έργα έρευνας και ανάπτυξης νέων φαρμακευτικών σκευασμάτων. Επίσης η Boehringer Ingelheim, η μοναδική πολυεθνική με παραγωγή στην Ελλάδα, η RAFARM της οικογένειας Ρασσιά που εγκαινίασε προ ημερών το Κέντρο R&D και άλλοι πολλοί.
«Κλειδί» η Δυτ. Μακεδονία
Ο παράγοντας εκείνος πάντως που αναμένεται να επηρεάσει σημαντικά τη θέση της χώρας και τις επιδόσεις της στο κομμάτι των επενδύσεων είναι το μεγάλο πρόγραμμα απολιγνιτοποίησης μέσω του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης. Για το κομμάτι αυτό έχουν ήδη ενεργό ενδιαφέρον πολλές βιομηχανίες για τη δημιουργία μονάδων κυρίως στη Δυτική Μακεδονία. Μεταξύ αυτών η Sunlight, συμφερόντων του επιχειρηματία Πάνου Γερμανού, που ήδη έχει έτοιμα σχέδια για ένα τεράστιο project άνω του 1 δισ. ευρώ, και η εισηγμένη στο Nasdaq Advent Technologies του δρος Βασίλη Γρηγορίου, που εξήγγειλε επενδυτικό σχέδιο 780 εκατ. ευρώ. Εν τούτοις στο συγκεκριμένο κομμάτι παρατηρούνται μεγάλες καθυστερήσεις οι οποίες προκαλούνται κυρίως από το γεγονός πως ακόμη δεν είναι διαθέσιμη η γη που θα φιλοξενήσει τις επενδύσεις!
Κι αυτό καθώς παραμένουν σε εκκρεμότητα τα Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΕΠΣ) που πρέπει να εκπονηθούν για τους πυρήνες των Ζωνών Απολιγνιτοποίησης σε Δυτική Μακεδονία και Μεγαλόπολη.
Τα ΕΠΣ για τις Ζώνες Απολιγνιτοποίησης τόσο της Δυτικής Μακεδονίας όσο και της Μεγαλόπολης εκπονούνται για τη χωρική οργάνωση και ανάπτυξη των εκτάσεων (λιγνιτωρυχεία της ΔΕΗ σε Κοζάνη, Φλώρινα και Μεγαλόπολη), οι οποίες μπορεί να λειτουργήσουν ως υποδοχείς σχεδίων, έργων και προγραμμάτων υπερτοπικής κλίμακας ή στρατηγικής σημασίας. Ετσι απαιτείται ειδική ρύθμιση των χρήσεων γης και των όρων ανάπτυξής τους, δηλαδή των όρων και περιορισμών δόμησης, ώστε να υποδεχθούν τις σχεδιαζόμενες επενδύσεις. Παράλληλα με την κύρια μελέτη στα Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια εκπονείται η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ), η Γεωλογική Μελέτη, ανάλογα με τις απαιτήσεις κάθε περιοχής και η Υδραυλική Μελέτη για την προσωρινή οριοθέτηση των τυχόν υδατορεμάτων εντός των ΕΠΣ-Ζ.ΑΜ.
Εν τω μεταξύ λόγω της ενεργειακής κρίσης και της επαναλειτουργίας λιγνιτικών μονάδων τελικά η εισφορά της ΔΕΗ στην Ελληνική Εταιρεία Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης, που έχει συσταθεί και λειτουργεί υπό την εποπτεία του υπ. Ανάπτυξης, θα είναι τελικά 100.000 στρέμματα αντί για 164.000.
Βασική εικόνα κειμένου: Στιγμιότυπο από τα εγκαίνια στη Θήβα της νέας βιομηχανικής μονάδας της εταιρείας Megaplast, κορυφαίου κατασκευαστή παγκοσμίως στον τομέα της εύκαμπτης συσκευασίας
