Μια δακτυλιοειδής έκλειψη ηλίου θα κάνει την εμφάνισή της στους ουρανούς της Βόρειας, Κεντρικής και Νότιας Αμερικής στις 14 Οκτωβρίου, δημιουργώντας ένα μοναδικό θέαμα για όσους βρίσκονται στο πέρασμά της — και μια σπάνια ευκαιρία για τους επιστήμονες. Στην Ελλάδα δεν θα είναι ορατή, αλλά θα υπάρχει live streaming από την NASA.
Το εκθαμβωτικό ουράνιο γεγονός θα επιτρέψει σε εκατομμύρια ανθρώπους να παρακολουθήσουν «το δέος και το θαύμα της έκλειψης ενός πανέμορφου δακτυλίου φωτιάς (ring of fire)», δήλωσε η Πεγκ Λους, αναπληρώτρια διευθύντρια του Τμήματος Ηλιοφυσικής στα κεντρικά γραφεία της NASA.
Το παρατσούκλι “δαχτυλίδι της φωτιάς” προέρχεται από την εμφάνιση δακτυλιοειδών εκλείψεων ηλίου, οι οποίες μοιάζουν με ολικές εκλείψεις ηλίου, εκτός από το ότι η σελήνη βρίσκεται στο πιο απομακρυσμένο σημείο της τροχιάς της από τη Γη, επομένως δεν μπορούν να μπλοκάρουν εντελώς τον ήλιο. Αντίθετα, το πύρινο φως του ήλιου περιβάλλει τη σκιά του φεγγαριού, δημιουργώντας το λεγόμενο δαχτυλίδι της φωτιάς.
Αφού φύγει από τις ΗΠΑ, η έκλειψη θα διασχίσει το Μεξικό, το Μπελίζ, την Ονδούρα, τον Παναμά και την Κολομβία πριν καταλήξει στα ανοικτά των ακτών του Ατλαντικού της Νότιας Αμερικής στο Νατάλ της Βραζιλίας.
Εφόσον το επιτρέπει ο καιρός, μια μερική έκλειψη ηλίου σε σχήμα ημισελήνου, όπου μόνο μέρος του ήλιου καλύπτεται από το φεγγάρι, θα είναι ορατή στις 14 Οκτωβρίου και στις 49 ηπειρωτικές πολιτείες των ΗΠΑ , συμπεριλαμβανομένης της Αλάσκας, σύμφωνα με τη NASA. Χρησιμοποιήστε τον διαδραστικό χάρτη έκλειψης του πρακτορείου για να ελέγξετε πότε η έκλειψη θα περάσει πάνω από την περιοχή σας.
Δεν μπορείτε να δείτε την έκλειψη;
Στην Ελλάδα η έκλειψη δεν θα είναι ορατή, αλλά μπορείτε να την παρακολουθήσετε διαδικτυακά. Η NASA έχει ζωντανή μετάδοση που ξεκινά στις 11:30 π.μ. ET την ημέρα της έκλειψης, μοιράζοντας εικόνες από το Αλμπουκέρκι του Νέου Μεξικού, το Kirbyville του Τέξας και το White Sands του Νέου Μεξικού, σύμφωνα με την Kelly Korreck, υπεύθυνη προγράμματος eclipse στη NASA.
«Η επόμενη δακτυλιοειδής έκλειψη που παρατηρείται σε αυτό το μέρος της χώρας θα είναι στην πραγματικότητα το 2046», είπε η Korreck. «Θα χρειαστεί πολύς χρόνος για να δούμε ξανά αυτό το φαινόμενο, επομένως ενθαρρύνουμε πραγματικά τους ανθρώπους να πάνε έξω και να παρατηρήσουν με ασφάλεια».
Τι θα δούμε
Όσοι βρίσκονται στο μονοπάτι της δακτυλιοειδούς έκλειψης θα βιώσουν αρκετές φάσεις του γεγονότος. Πρώτον, καθώς το φεγγάρι αρχίζει να περνά μπροστά από τον ήλιο, θα δημιουργήσει μια μερική έκλειψη σε σχήμα ημισελήνου.
Μία ώρα και 20 λεπτά μετά την έναρξη της μερικής έκλειψης, το φεγγάρι θα κινηθεί ακριβώς μπροστά από τον ήλιο, δημιουργώντας το δαχτυλίδι της φωτιάς. Ανάλογα με την τοποθεσία σας κατά μήκος της διαδρομής, αυτή η φάση θα διαρκέσει από ένα έως πέντε λεπτά.
Κατά τη διάρκεια του δακτυλίου, ο ουρανός θα γίνει πιο σκοτεινός, αν και όχι τόσο σκοτεινός όσο κατά τη διάρκεια μιας ολικής έκλειψης ηλίου, όταν όλο το φως του ήλιου είναι αποκλεισμένο. Τα ζώα μπορεί να συμπεριφέρονται περίεργα όπως το σούρουπο και ο αέρας μπορεί να είναι πιο δροσερός, σύμφωνα με τη NASA.
Το φεγγάρι θα συνεχίσει την πεζοπορία του κατά μήκος του ήλιου για άλλη μια ώρα και 20 λεπτά, δημιουργώντας άλλη μια μερική έκλειψη, προτού το φεγγάρι απομακρυνθεί από το οπτικό του πεδίο.
Ασφαλής παρακολούθηση
Δεν είναι ποτέ ασφαλές να κοιτάξεις απευθείας τον ήλιο χωρίς τη χρήση εξειδικευμένης προστασίας και δεν υπάρχει καμία φάση της έκλειψης που να είναι ασφαλής να δεις με γυμνό μάτι, επειδή το φως του ήλιου δεν εμποδίζεται ποτέ εντελώς.
Για να δείτε τη δακτυλιοειδή έκλειψη, φορέστε πιστοποιημένα γυαλιά έκλειψης ή χρησιμοποιήστε φορητό ηλιακό πρόγραμμα προβολής. Μπορείτε να παρατηρήσετε τον ήλιο με τηλεσκόπιο, κιάλια ή κάμερα που έχει ένα ειδικό ηλιακό φίλτρο στο μπροστινό μέρος, το οποίο λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο με τα γυαλιά έκλειψης.
Η επόμενη έκλειψη
Μια ολική έκλειψη Ηλίου θα είναι ορατή σε μέρη του Μεξικού, του Καναδά και σε περισσότερες από 10 πολιτείες των ΗΠΑ στις 8 Απριλίου 2024.
Η έκλειψη θα εμφανιστεί πρώτα πάνω από τον Νότιο Ειρηνικό Ωκεανό και θα ξεκινήσει το ταξίδι της στη Βόρεια Αμερική. Η ακτή του Ειρηνικού του Μεξικού είναι το πρώτο σημείο ολότητας στο μονοπάτι.
Η διαδρομή θα συνεχιστεί σε όλο το Τέξας, την Οκλαχόμα, το Αρκάνσας, το Μιζούρι, το Ιλινόις, το Κεντάκι, την Ιντιάνα, το Οχάιο, την Πενσυλβάνια, τη Νέα Υόρκη, το Βερμόντ, το Νιου Χάμσαϊρ και το Μέιν. Στη συνέχεια, θα διασχίσει τον Καναδά στο νότιο Οντάριο, το Κεμπέκ, το Νιου Μπράνσγουικ, το νησί του Πρίγκηπα Εδουάρδου και τη Νέα Σκωτία, καταλήγοντας στην ακτή της Νέας Σκωτίας στον Ατλαντικό στις 5:16 μ.μ. (3:46 μ.μ. ET).
Τι μπορούμε να μάθουμε από τις εκλείψεις
Οι εκλείψεις δίνουν στους επιστήμονες την ευκαιρία να μελετήσουν τον ήλιο και πώς αλληλεπιδρά με τη Γη με μοναδικούς τρόπους. Η NASA θα εκτοξεύσει τρεις ηχητικούς πυραύλους κατά τη διάρκεια της έκλειψης για να παρακολουθήσει πώς η πτώση του ηλιακού φωτός επηρεάζει την ανώτερη ατμόσφαιρα της Γης, που ονομάζεται ιονόσφαιρα.
Περίπου 50 μίλια (80,5 χιλιόμετρα) πάνω από την επιφάνεια της Γης, η ιονόσφαιρα είναι όπου ο αέρας γίνεται ηλεκτρικός. Οι υπεριώδεις ακτίνες του ήλιου διαχωρίζουν τα ηλεκτρόνια από τα άτομα, δημιουργώντας ένα ατμοσφαιρικό στρώμα γεμάτο φορτισμένα σωματίδια. Αλλά τη νύχτα, τα άτομα ανασυνδυάζονται για να γίνουν ουδέτερα.
Η έκλειψη προκαλεί μια πιο δραστική αλλαγή καθώς η θερμοκρασία και η πυκνότητα της ιονόσφαιρας πέφτουν και ανεβαίνουν ξανά σε μικρότερη χρονική κλίμακα.
«Αν σκεφτείτε την ιονόσφαιρα ως μια λίμνη με μερικούς ήπιους κυματισμούς πάνω της, η έκλειψη είναι σαν ένα μηχανοκίνητο σκάφος που σκίζει ξαφνικά το νερό», είπε ο Aroh Barjatya, σχεδιαστής της αποστολής πυραύλων ηχογράφησης και καθηγητής μηχανικής φυσικής στο Embry- Το Riddle Aeronautical University στη Φλόριντα, σε δήλωση. «Δημιουργεί μια αφύπνιση αμέσως κάτω και πίσω από αυτό, και στη συνέχεια η στάθμη του νερού ανεβαίνει στιγμιαία καθώς ορμάει ξανά μέσα».
