Μορφή ολοκληρωτικού πολέμου εκλαμβάνει η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, με τη σύγκρουση Δύσης και Μόσχας να μην εξελίσσεται μεν στα παραδοσιακά πεδία των μαχών, αλλά να λαμβάνει χώρα καθημερινά στα καθιστικά εκατομμυρίων ευρωπαϊκών νοικοκυριών. Ειδικότερα, η χθεσινή επιβεβαίωση από πλευράς της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλας φον ντερ Λάιεν ότι η Κομισιόν προετοιμάζεται για την επιβολή πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου που εισάγεται μέσω αγωγών ως αντίμετρο στην ενεργειακή χειραγώγηση της Ευρώπης από τη Ρωσία, σε συνδυασμό με την επιβολή πλαφόν στις τιμές του πετρελαίου από τις επτά ισχυρότερες οικονομίες του πλανήτη (G7) είχαν ως αποτέλεσμα την αντανακλαστική αντίδραση της Μόσχας, να διακόψει δηλαδή επ’ αόριστον τη ροή φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, μέσω του αγωγού Nord Stream 1, προκαλώντας ενεργειακή ασφυξία στη Γηραιά Ήπειρο, ενόψει του χειμώνα.
Παρά το ρωσικό ψύχος, η ζέση για αντίδραση που επέδειξε χθες η Δύση με το διπλό πλαφόν σε φυσικό αέριο και πετρέλαιο αντίστοιχα φαίνεται να σκορπά αμηχανία στο Κρεμλίνο, το οποίο μέχρι τώρα αποθησαύριζε ανενόχλητο εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, μειώνοντας τεχνητά τις διαθέσιμες ποσότητες σε ορυκτά καύσιμα, με στόχο να εκβιάζει τις δυτικές κοινωνίες και συνακόλουθα τις δυτικές ηγεσίες να υποκύψουν -ακόμα και δια της σιωπηρής ανοχής- τις αναθεωρητικές αιτιάσεις του.
Έχοντας, εν πολλοίς, στήσει το παιχνίδι στα μέτρα του, ο Ρώσος Πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν ανοιγόκλεινε μέχρι πρότινος τις κάνουλες της ροής του φυσικού αερίου, προκαλώντας ανά πάσα στιγμή τεχνητές κρίσεις στη διακίνησή του, ώστε να αποκομίζει τεράστια οφέλη από την έκρηξη των τιμών, τη στιγμή που τα ορυκτά καύσιμα (φυσικό αέριο και πετρέλαιο) αποδίδουν το 50% των συνολικών εσόδων στα ρωσικά ταμεία. Υπό αυτό το πρίσμα, η δίδυμη αντεπίθεση της Δύσης αποσκοπεί στην άσκηση ουσιαστικής οικονομικής πίεσης προς την Μόσχα, προκειμένου να παρεμποδιστεί αποτελεσματικά στη χρηματοδότηση -με τα υπερκέρδη της από την ενέργεια– του πολέμου στην Ουκρανία, αλλά και να αισθανθεί επίσης τις πρώτες σοβαρές επιπτώσεις από την επιβολή των δυτικών κυρώσεων.
Το μέγεθος της ενόχλησης της Μόσχας από το διπλό φρένο μετέφερε ο πρώην Πρωθυπουργός της Ρωσίας, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, προαναγγέλλοντας πως η Ρωσία πρόκειται να διακόψει την παροχή αερίου στην Ευρώπη, αν οι Βρυξέλλες προχωρήσουν στην επιβολή πλαφόν στο ρωσικό αέριο, απαντώντας δηλαδή με εκβιασμό στις αντίστοιχες δηλώσεις της Προέδρου της Κομισιόν, Ούρσουλας φον ντερ Λάιεν. Η τελευταία επανέλαβε χθες την πρόθεση της ΕΕ να προχωρήσει σε πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου, με τον κ. Μεντβέντεφ να σχολιάζει πως, σε μια τέτοια περίπτωση, «απλώς δεν θα υπάρξει ρωσικό αέριο στην Ευρώπη».
Ωστόσο, στο κενό έπεσε αντίστοιχη «προειδοποίηση» του Αναπληρωτή Πρωθυπουργού της Ρωσίας, Αλεξάντερ Νόβακ προς τους ηγέτες των G7, ότι δηλαδή σε περίπτωση επιβολής πλαφόν στο πετρέλαιο, η Ρωσία θα διακόψει τις εξαγωγές. Παρά το εκβιαστικού χαρακτήρα δίλημμα του κ. Νόβακ, οι Υπουργοί Οικονομικών από τις 7 ισχυρότερες οικονομίες του πλανήτη (ΗΠΑ, Καναδάς, Μεγάλη Βρετανία, Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Ιαπωνία), «συμφώνησαν (σ.σ. χθες) να ορίσουν ένα ανώτατο όριο στην τιμή του ρωσικού πετρελαίου κατά τη διάρκεια μιας τηλεδιάσκεψης» αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση. «Ο συνασπισμός μπορεί να εξετάσει περαιτέρω ενέργειες για να διασφαλίσει την αποτελεσματικότητα του ανώτατου ορίου τιμών. Το ανώτατο όριο τιμών θα επανεξεταστεί και θα αναθεωρηθεί εάν είναι απαραίτητο» προσθέτει η ανακοίνωση.
Η εισαγωγή του πλαφόν στο ρωσικό πετρέλαιο αποτέλεσε πρόταση της διοίκησης Μπάιντεν, με την Υπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ, Τζάνετ Γέλεν, να επισημαίνει πως αυτό συμβάλλει στην επίτευξη «των διττών μας στόχων, ασκώντας πίεση για τη μείωση των παγκόσμιων τιμών ενέργειας και στερώντας παράλληλα από τον Πούτιν τα έσοδα για να χρηματοδοτεί τον βάναυσο πόλεμό του στην Ουκρανία», καθώς εκτιμάται ότι θα αποκλιμακώσει τον καλπάζοντα -στις ΗΠΑ ιδίως- πληθωρισμό.
Τα επόμενα βήματα
Πέρα από την επιβολή ανώτατων ορίων, οι Υπουργοί Οικονομικών των G7 κάλεσαν όλες τις πετρελαιοπαραγωγούς χώρες να αυξήσουν την παραγωγή πετρελαίου προκειμένου να μειωθεί η αστάθεια της αγοράς, παρά τις ενστάσεις που σημειώνονται από πλευράς του ΟΠΕΚ. Από πλευράς τους, οι χώρες της Συμμαχίας θα απαγορεύσουν την ασφάλιση πλοίων και την παροχή χρηματοδότησης σε μεταφορείς ρωσικού πετρελαίου με τιμές πάνω από το πλαφόν, σύμφωνα με αναφορά στην ιστοσελίδα της βρετανικής κυβέρνησης. Ο Βρετανός υπουργός Οικονομικών, Ναντίμ Ζαχάουι δήλωσε σχετικά ότι η κίνηση αυτή αποτελεί «προσωπική προτεραιότητα» για τον ίδιο, λέγοντας: «Θα περιορίσουμε την ικανότητα του Πούτιν να χρηματοδοτεί τον πόλεμό του από τις εξαγωγές πετρελαίου, απαγορεύοντας υπηρεσίες, όπως η ασφάλιση και η παροχή χρηματοδότησης, σε πλοία που μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο πάνω από ένα συμφωνημένο ανώτατο όριο τιμών», τη στιγμή που η πλειοψηφία των δεξαμενόπλοιων παραμένει στα χέρια δυτικών συμφερόντων.
Η διπλή «έφοδος» της Δύσης στα ρωσικά ταμεία μέσω του πλαφόν σε φυσικό αέριο και πετρέλαιο (στο τελευταίο έχει ήδη επιβάλει πλαφόν και η ΕΕ) «πάγωσε» την ίδια ώρα επ’ αόριστον την προμήθεια της Ευρώπης με φυσικό αέριο, από τον αγωγό Nord Stream 1, εξέλιξη απολύτως αναμενόμενη για την ευρωπαϊκή ηγεσία, αλλά και το Βερολίνο, καθώς αμφότεροι χαρακτήρισαν ως «αναμενόμενη» την κίνηση της Μόσχας, αλλά και «προετοιμασμένες» τις δεξαμενές αποθήκευσής τους.
«Δυστυχώς, η κίνηση της Gazprom δεν αποτελεί έκπληξη. Η χρήση του φυσικού αερίου ως όπλου δεν θα αλλάξει την αποφασιστικότητα της ΕΕ. Θα επιταχύνουμε την πορεία μας προς την ενεργειακή ανεξαρτησία. Καθήκον μας είναι να προστατεύσουμε τους πολίτες μας και να υποστηρίξουμε την ελευθερία της #Ουκρανίας» σχολίασε στο twitter ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σάρλ Μισέλ, ενώ «με αφορμή την απόφαση της Ρωσίας να μην επιτρέψει επί του παρόντος τη ροή αερίου μέσω του Nord Stream 1, οι τερματικοί σταθμοί υγροποιημένου φυσικού αερίου LNG, τα σχετικά επίπεδα αποθήκευσης και η σημαντική εξοικονόμηση καθίστανται ακόμη πιο σημαντικά» ανέφερε σε σχόλιό του στο ίδιο μέσο κοινωνικής δικτύωσης και ο Κλάους Μούλερ, Πρόεδρος της Bundesnetzagentur, δηλαδή της γερμανικής ρυθμιστικής αρχής του δικτύου φυσικού αερίου, προσθέτοντας πως «είναι καλό που η Γερμανία είναι τώρα καλύτερα προετοιμασμένη, όμως τώρα εξαρτάται από τον καθένα και όλους μας».
Η επ’ αόριστον διακοπή της προμήθειας της Ευρώπης με ρωσικό φυσικό αέριο μέσω του αγωγού Nord Stream 1 «αποτελεί μέρος του ψυχολογικού πολέμου της Ρωσίας εναντίον μας», παρατήρησε στο Twitter ο Μίχαελ Ροτ, ο επικεφαλής της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του γερμανικού κοινοβουλίου, καθώς ουδείς γνωρίζει τον απαιτούμενο χρόνο για την επισκευή του, δεδομένου ότι η Gazprom επικαλείται «τεχνικό λόγο» για την αδρανοποίησή του.
Αντίδραση χθες καταγράφηκε και από πλευράς του Λευκού Οίκου, καθώς «δυστυχώς δεν αποτελεί έκπληξη ότι η Ρωσία εξακολουθεί να χρησιμοποιεί την ενέργεια ως εργαλείο σε βάρος των Ευρωπαίων καταναλωτών», σχολίασε ένας εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας, στο πρακτορείο Reuters.
Η ανακοίνωση της Gazprom
«Διαπιστώθηκε διαρροή λαδιού μηχανής με πρόσμιξη στεγανοποιητικού υλικού στους ακροδέκτες των καλωδίων των αισθητήρων ταχύτητας του ρότορα χαμηλής και ενδιάμεσης πίεσης στην τουρμπίνα κατά τη διάρκεια αυτής της εργασίας συντήρησης. Μέχρι την επισκευή (…) η μεταφορά φυσικού αερίου μέσω του Nord Stream θα ανασταλεί πλήρως», δήλωσε ο όμιλος, υποστηρίζοντας ότι η διαρροή λαδιού μηχανής διαπιστώθηκε στην κύρια τουρμπίνα αερίου στον σταθμό συμπίεσης Πορτοβάγια, κοντά στην Αγία Πετρούπολη, ρίχνοντας δηλαδή όλο το βάρος της ευθύνης στην εταιρία Siemens Energy.
Συγκεκριμένα στην ανακοίνωσή της, η Gazprom αναφέρει ακόμη ότι η τουρμπίνα δεν μπορεί να λειτουργήσει με ασφάλεια μέχρι να αποκατασταθεί η διαρροή και απέφυγε να παρουσιάσει χρονοδιάγραμμα για την επανέναρξη των προμηθειών φυσικού αερίου μέσω του αγωγού, ο οποίος επρόκειτο να επανέλθει σε λειτουργία τις πρώτες πρωινές ώρες σήμερα, μετά από τριήμερη διακοπή συντήρησης.
Η αξιοπιστία του ρωσικού αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 1 απειλείται καθώς μόνον μία τουρμπίνα λειτουργεί στον βασικό σταθμό συμπίεσης, σχολίασε από πλευράς του και ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ.
Blame game στους αγωγούς
Πάντως, η διαρροή λαδιού μηχανής που, σύμφωνα με την Gazprom, εντοπίστηκε στην τελευταία εν λειτουργία τουρμπίνα του σταθμού συμπίεσης στην Πορτοβάγια δεν συνιστά τεχνικό λόγο για τη διακοπή της λειτουργίας του αγωγού Nord Stream 1, υποστήριξε η εταιρεία Siemens Energy. «Τέτοιες διαρροές δεν επηρεάζουν συνήθως τη λειτουργία μιας τουρμπίνας και μπορούν να σφραγιστούν επί τόπου. Είναι μια διαδικασία ρουτίνας στο πλαίσιο των εργασιών συντήρησης» ανέφερε η γερμανική εταιρεία.
«Στο παρελθόν, επίσης, τέτοιου είδους διαρροές δεν οδήγησαν σε διακοπή της λειτουργίας. Στη Siemens Energy δεν έχουν ανατεθεί προς το παρόν εργασίες συντήρησης, όμως είμαστε σε αναμονή», παρατήρησε η Siemens Energy, καταλήγοντας πως «ανεξάρτητα από αυτό, έχουμε ήδη επισημάνει πολλές φορές ότι υπάρχουν πολλές άλλες διαθέσιμες τουρμπίνες στον σταθμό συμπίεσης της Πορτοβάγια ώστε να λειτουργήσει ο Nord Stream 1».
