Ομιλία της Σίας Αναγνωστοπούλου, τομεάρχη Πολιτισμού της ΚΟ ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, στην Ολομέλεια της Βουλής κατά τη συζήτηση του Σχεδίου Νόμου του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού: «Κύρωση του Μνημονίου Κατανόησης στον τομέα του πολιτισμού μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού της Ελληνικής Δημοκρατίας και του Υπουργείου Πολιτισμού του Βασιλείου της Σαουδικής Αραβίας».
Θα ξεκινήσω με μία εικόνα από τα χθεσινοβραδινά, από αυτά που συνέβησαν έξω από το ιδιωτικό πάρτι που στήθηκε στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης. Προσπάθησα να προσεγγίσω την περιοχή για να πάω ανάμεσα στους μεμψίμοιρους, όπως μας αποκάλεσε ο Πρωθυπουργός, δηλαδή στους κακομοίρηδες, στους γκρινιάρηδες. Έστριψα την Κουμπάρη με το βουλευτικό αυτοκίνητο, προχώρησα προς τα επάνω και έπεσαν πάνω στο αυτοκίνητο δύο, τρεις, τέσσερις -δεν μπόρεσα να καταλάβω- αστυνομικοί, οι οποίοι χτύπαγαν με τις γροθιές τους το αυτοκίνητο. Δεν καταλάβαινα. «Φύγετε, φύγετε» φώναζαν. Μέσα στον πανικό βγήκα βέβαια και ρώτησα «γιατί το χτυπάτε;» Μου λένε «έρχεται ο Πρωθυπουργός». Λέω «ωραία, δεν ενοχλούμε, είμαστε πιο πάνω». «Όχι, φύγετε, φύγετε» με ουρλιαχτά. Αυτά για την ιστορία των μεμψίμοιρων αυτής της χώρας.
Ο Πρωθυπουργός μίλησε χθες σε αυτό τον γυρισμό. Σταμάτησε ο επαναπατρισμός, έγινε γυρισμός. Δεκαπέντε από τις εκατόν εξήντα μία αρχαιότητες. Διαβάζω κατά λέξη αυτά που είπε: «Όταν είχα την ευκαιρία προσωπικά να επισκεφθώ την οικία του συλλέκτη και να δω περί τίνος επρόκειτο τότε αντελήφθην γιατί αυτή η προσπάθεια έπρεπε τελικά να τελεσφορήσει, όπως και τελεσφόρησε». Ο Πρωθυπουργός της χώρας πηγαίνει ιδιωτική επίσκεψη στο σπίτι ενός συλλέκτη, με ή χωρίς εισαγωγικά, για να δει μια συλλογή η οποία αποδεδειγμένα -δεν χρειάζεται να πούμε τίποτα άλλο- αποδεδειγμένα έχει φύγει λαθραία από τη χώρα. Όλα τα άλλα ας τα ψάξει το Υπουργείο Πολιτισμού, που ήταν υποχρεωμένο να τα ψάξει.
Και τι συνεχίζει και λέει ο Πρωθυπουργός αυτής της χώρας; «Εξαντλήσαμε» και παρακάτω «Κατάλαβα ότι έπρεπε», για αυτό μιλάει, «για την αποτελεσματικότητά μας, αλλά και την ευρηματικότητα των επιλογών μας σχετικά με την επιστροφή των αρχαιοτήτων στον τόπο μας». Και εγώ αναρωτιέμαι σε αυτό το Κοινοβούλιο: Δεν έχει νόμους αυτή η χώρα, δεν έχει αρχαιολογικό νόμο, δεν έχει υπογράψει διεθνείς συμβάσεις; Πάει ο Πρωθυπουργός με έναν συλλέκτη και αποφασίζει να εξαντλήσει την ευρηματικότητά του; Ευρηματικότητά του για κάτι που η χώρα μας κρατούσε τα σκήπτρα εναντίον της αρχαιοκαπηλίας, της λαθραίας διακίνησης αρχαιοτήτων κλπ, που θεωρείται κακούργημα, έχει νομικό πλαίσιο πάρα πολύ ισχυρό και έχει πρωτοστατήσει σε επιστροφή -σε επιστροφή όμως- και πάταξη της αρχαιοκαπηλίας και εξαντλεί την ευρηματικότητά του;
Και συνεχίζει ο Πρωθυπουργός: «Εννοείται αυτή η περίπλοκη και κοστοβόρα διαδικασία θα ολοκληρωθεί μέσα σε δεκαπέντε χρόνια με ευθύνη του Μητροπολιτικού Μουσείου». Σε είκοσι πέντε χρόνια, βέβαια είναι συν είκοσι πέντε, αλλά ας μείνουμε στα είκοσι πέντε. Με οποιαδήποτε νόμιμη και διεθνώς και εθνικώς αποδεκτή διαδικασία οι αρχαιότητες θα είχαν γυρίσει κανονικά στη χώρα, κανονικότατα, και σε πολύ λιγότερο χρονικό διάστημα. Και αυτά τα λέει ο Πρωθυπουργός της χώρας σε ένα ιδιωτικό πάρτι για τα δεκαπέντε ειδώλια που ήρθαν χτες και θα ξαναγυρίσουν και όλα αυτά.
Και κλείνει ο Πρωθυπουργός, λέγοντας ότι θα εκτίθενται στο φυσικό τους χώρο, δηλαδή στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, σε ένα ιδιωτικό μουσείο, ούτε στο Μουσείο της Νάξου ούτε σε κανένα άλλο δημόσιο μουσείο της χώρας. Τα λέει ο ίδιος ο Πρωθυπουργός.
Θέλω να πω ένα πράγμα: Σε αυτή τη χώρα όταν χρησιμοποιήθηκαν οι αρχαιότητες, ο αρχαίος πολιτισμός, από μία κυβέρνηση ή ένα καθεστώς, για να το πω καλύτερα, για να δείξει τη λάμψη του, την αποτελεσματικότητά του και την ευρηματικότητά του είχαμε άλλα προβλήματα στον τόπο. Οι αρχαιότητες δεν χρησιμοποιούνται ούτε για την ευρηματικότητα ούτε για την αποτελεσματικότητα μιας κυβέρνησης. Είναι ζωντανός πολιτισμός και αποκτούν αξία όταν συνομιλούν οι καθημερινοί άνθρωποι με αυτό τον πολιτισμό, ο σύγχρονος πολιτισμός με τον αρχαίο. Δεν είναι για καμιά δόξα κανενός κ. Μητσοτάκη, καμίας κ. Μενδώνη, κανενός απολύτως. Ξεχάστε -και το λέω από αυτό το Βήμα- οποιαδήποτε προσπάθεια δανεισμού, ανταλλαγών κάτω από το τραπέζι κλπ για άλλες αρχαιότητες, όπως τα Γλυπτά του Παρθενώνα, ξεχάστε οποιαδήποτε τέτοια συναλλαγή.
Επειδή λοιπόν τα ακούσαμε από το ίδιο το στόμα του Πρωθυπουργού για αυτή την ευρηματικότητα, για να δείξει η Κυβέρνηση την αποτελεσματικότητά της στην πλάτη ποιου άραγε, με κόλλυβα ποιανού, εγώ αναρωτιέμαι γιατί θα πρέπει να το ψάχνουμε τόσο πολύ για «Πάτσηδες», για απευθείας αναθέσεις, για όλα αυτά, αφού η ευρηματικότητα και η αποτελεσματικότητα αποτυπώνεται με τον πιο κραυγαλέο τρόπο ακόμα και στο θέμα των αρχαιοτήτων.
Λυπάμαι πάρα πολύ. Δεν είμαστε εμείς που μεμψιμοιρούμε. Είμαστε αυτοί και αυτές που προσπαθούμε γιατί δεν μεμψιμοιρούν οι αρχαιολόγοι. Οι άριστοι αυτής της Κυβέρνησης δεν καταλαβαίνουν ότι οι αρχαιολόγοι, οι συντηρητές, ο επιστημονικός κόσμος αυτής της χώρας έγραψαν άρθρα, ξανά έγραψαν, επαναστατούν εναντίον αυτής της διαδικασίας και η Κυβέρνηση, ο ίδιος ο Πρωθυπουργός λέει ότι μεμψιμοιρούν. Μεμψιμοιρούν οι άνθρωποι οι οποίοι έχουν κληθεί να προστατεύουν και να υπερασπίζονται αυτό που τους έχει ανατεθεί από το Σύνταγμα.
Λοιπόν, επειδή αυτό το κράτος έχει και νόμους και επειδή υπάρχουν και διεθνείς συμβάσεις, κ. Μενδώνη, η υπόθεση αυτή δεν θα μείνει έτσι, όπως και πολλές άλλες υποθέσεις.
Όσο για τη σύμβαση, για το μνημόνιο κατανόησης στον τομέα του πολιτισμού με την Σαουδική Αραβία θα πω μόνο μία κουβέντα. Ενώ η Υπουργός Πολιτισμού είχε έρθει μετά την, βεβαίως καταδικαστέα από τους πάντες, εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και μας είχε πει -και μάλιστα σε επίκαιρη ερώτηση δική μου- ότι καμία σχέση με πολιτιστικά ιδρύματα, με προϊόντα πολιτισμού, αγαθά πολιτισμού αυτής της χώρας, αυταρχικό καθεστώς που έκανε εισβολή. Τώρα άλλα άκουσα να λέει στην Επιτροπή προχθές. Τώρα οι ευρωπαϊκές αξίες και όλα αυτά για τα αυταρχικά καθεστώτα που κάνουν εισβολές, που δεν σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα, εκεί οι ευρωπαϊκές αξίες έχουν πάει περίπατο.
