Ο καθηγητής Περιβαλλοντικής Μηχανικής του ΑΠΘ Δημοσθένης Σαρηγιάννης τονίζει στην ανάλυσή του στο enikos.gr για την πορεία της πανδημίας ότι η κατάσταση είναι διαφορετική σε σχέση με τις προηγούμενες εβδομάδες, που υπήρχε ευρεία διασπορά κρουσμάτων κορονοϊού στις περισσότερες περιοχές της χώρας, λόγω του τουρισμού, και εκτιμά ότι τις επόμενες ημέρες θα φανούν οι επιπτώσεις της επιστροφής των αδειούχων στα αστικά κέντρα.
Ακολουθεί η ανάλυση από τον καθηγητή Δημοσθένη Σαρηγιάννη και την ομάδα του που αποκωδικοποιούν την ημερήσια επιδημιολογική έκθεση του ΕΟΔΥ για τα κρούσματα
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ, ο αριθμός κρουσμάτων ανήλθε την Πέμπτη στα 2840 νέα κρούσματα με τον αντίστοιχο κυλιόμενο μέσο όρο 7 ημερών να διαμορφώνεται στα 2772. Οι προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE (που λαμβάνουν υπόψη την διασπορά όλων των μεταλλαγμένων στελεχών του SARS-CoV-2) είναι 2743 (ημερήσια νέα κρούσματα) και 2710 (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) αντίστοιχα.
Ο αριθμός των τεστ που πραγματοποιήθηκαν ήταν 103435 και σε συνδυασμό με τον αριθμό των κρουσμάτων, ο δείκτης θετικότητας διαμορφώθηκε στο 2,75%. Η πραγματοποίηση αριθμού τεστ σε επίπεδα άνω των 50.000 την ημέρα, συντελεί στο να εξάγουμε πιο ασφαλή συμπεράσματα σχετικά με την πορεία της πανδημίας, αλλά και να εντοπίζονται περισσότεροι ασυμπτωματικοί και προσυμπτωματικοί, συντελώντας στην ανάσχεση πιθανής έξαρσης που θα μπορούσε να συμβεί λόγω της εμφάνισης ολοένα και ταχύτερα μεταδιδόμενων στελεχών, σε συνδυασμό με τα υπάρχοντα ανοίγματα και τις τουριστικές ροές.
Σημαντικοί σύμμαχοι σε αυτή την προσπάθεια αύξησης του αριθμού των τεστ ανίχνευσης του SARS-CoV-2 αποτελούν εκτός από τα rapid test και τα self test, για να καταπολεμηθεί η δυναμική αύξησης της διασποράς στις περιοχές όπου μια τέτοια αύξηση διαφαίνεται από τα μέχρι τώρα δεδομένα και την υπολογιστική πλατφόρμα CORE, αλλά και για να συνεχιστεί η πολύ καλή πορεία στο σύνολο της χώρας.
Ο αριθμός ημερήσιων θανάτων (33) που καταγράφηκε την Πέμπτη είναι μειωμένος σε σχέση με την Τετάρτη (37). Όπως είχαμε προβλέψει ο κυλιόμενος εβδομαδιαίος μέσος όρος που σήμερα είναι 29 ακολουθεί πλέον την ανοδική τάση των ασθενών σε κρίσιμη κατάσταση.
Όσον αφορά στους ασθενείς σε κρίσιμη κατάσταση (διασωληνωμένοι σε ΜΕΘ), ο αριθμός είναι αυξημένος σε σχέση με την Τετάρτη (362 από 346), και ενώ έχει ήδη προηγηθεί η αναμενόμενη αναστροφή της πτωτικής πορείας την χρονική στιγμή που αναμέναμε.
Η καμπύλη εξέλιξης του αριθμού των ασθενών που νοσηλεύονται σε κλίνες ΜΕΘ με βάση τις προσομοιώσεις της πλατφόρμας CORE, όπως αυτή παρουσιάζεται στο Σχήμα 1, των ασθενών που νοσηλεύονται σε απλές κλίνες στο Σχήμα 2 (όπου διαφαίνεται πλέον η αναμενόμενη αύξηση στις νοσηλείες), ενώ μια εκτίμηση για την πορεία των θανάτων ανά ημέρα παρουσιάζεται στο Σχήμα 3.
Σχήμα 1. Αριθμός κρουσμάτων σε κρίσιμη κατάσταση (ΜΕΘ) σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ και τις προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE.
Σχήμα 2. Αριθμός κρουσμάτων σε σοβαρή κατάσταση (νοσηλευόμενοι σε απλές κλίνες) σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ και τις προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE.
Σχήμα 3. Αριθμός θανάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ και τις προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE.
Η πορεία της μέσης εβδομαδιαίας τιμής των κρουσμάτων, καθώς και του κυλιόμενου μέσου όρου 7 ημερών του αριθμού των κρουσμάτων ανά 100.000 πληθυσμού, όπως έχουν καταγραφεί από τον ΕΟΔΥ και η αναμενόμενη πορεία τους όπως προδιαγράφεται από την υπολογιστική πλατφόρμα CORE για την Ελληνική επικράτεια μέχρι τις 15 Σεπτεμβρίου, αποτυπώνονται στο Σχήμα 4. Αυτή η προβλεπόμενη πορεία, που αφορά τα κρούσματα, τους νοσηλευόμενους σε απλές κλίνες, όσο και σε ΜΕΘ, καθώς επίσης και τους θανάτους, βασίζεται στις ακόλουθες παραδοχές:
- 000 self-test πραγματοποιούνται ημερησίως κατά μέσο όρο πλέον (σε σχέση με περίπου 600.000 που πραγματοποιούνταν τις πρώτες εβδομάδες εφαρμογής του μέτρου), και οι φορείς που εντοπίζονται θετικοί και θα επιβεβαιώνονται και με τεστ του ΕΟΔΥ, θα εισέρχονται σε καραντίνα 14 ημερών και θα ακολουθεί ιχνηλάτηση των επαφών τους. Σε αυτή τη βάση πιστεύουμε να γίνεται κατανοητή η σημασία του μέτρου, αφού συντελεί αποφασιστικά στη διακοπή αλυσίδων μετάδοσης από ασυμπτωματικούς και προσυμπτωματικούς που χωρίς να έχουν αντιληφθεί ότι είναι φορείς, θα μετέδιδαν τον ιό.
- Τα ανοίγματα δραστηριοτήτων που έχουν ξεκινήσει από τις 5 Απριλίου, θα πραγματοποιούνται με τους προγραμματισμένους όρους προφύλαξης και ταυτόχρονα δε θα παρατηρηθούν εικόνες αδικαιολόγητης συρροής, όπως και παρατηρήθηκε τις προηγούμενες μέρες σε συγκεκριμένους χώρους εστίασης. Χρειάζεται λοιπόν προσοχή, υπευθυνότητα και σύνεση ώστε να τηρηθούν οι παραπάνω όροι. Εάν συνεχίσει η τήρηση των μέτρων, τότε η πορεία αποκλιμάκωσης δε θα αναστραφεί.
- Θεωρήσαμε ότι από τις αρχές Αυγούστου, θα έχουμε αύξηση των επαφών λόγω της μαζικής εξόδου των διακοπών, με τρόπο παραπλήσιο με αυτόν που παρατηρήθηκε το καλοκαίρι του 2020.
- Ο ρυθμός εμβολιασμών θα συνεχιστεί με το ρυθμό που πραγματοποιείται τώρα, δηλαδή περίπου 30.000 ημερησίως.
Οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες και η ιδιαίτερα έντονη ηλιοφάνεια βοήθησαν στην σταθεροποίηση της πορείας της πανδημίας, αλλά όχι και σε αποκλιμάκωση, καθώς ο βαθμός εμβολιασμού δεν είναι ακόμη αρκετά υψηλός και τα μέτρα ατομικής προστασίας εφαρμόζονται με μεγάλη χαλαρότητα.
Για τους παραπάνω λόγους είναι ανησυχητική η πορεία της πανδημίας από το τέλος του Αυγούστου και έπειτα, όταν και οι παραθεριστές θα γυρίσουν στα αστικά κέντρα με αποτέλεσμα την έντονη ανάμιξη του πληθυσμού και την αύξηση της πιθανότητας ενεργών επαφών ανάμεσα σε φορείς του ιού και σε άτομα χωρίς ανοσία.
Με δεδομένη την αβεβαιότητα που αφορά κυρίως τις τρεις πρώτες παραδοχές (και ιδίως την τρίτη), οι προβλέψεις μας θα επαναεπικαιροποιούνται εάν παρατηρήσουμε αποκλίσεις που δε θα επιβεβαιώνουν την αναμενόμενη πορεία.
Χρειάζεται προσοχή στην πορεία της διασποράς του SARS-CoV-2 στις επόμενες εβδομάδες, με δεδομένη την αύξηση της ποσόστωσης του στελέχους Β.1.1.318, το οποίο φαίνεται να έχει αυξημένη μεταδοτικότητα σε σχέση με το Β.1.1.7. Ας σημειωθεί ότι το στέλεχος Β.1.1.7 ήταν ήδη πιο μεταδοτικό κατά περίπου 30% σε σχέση με το αρχικό στέλεχος (wild type), ενώ το στέλεχος Β.1.167 (στέλεχος Δ) και το οποίο πλέον έχει έρθει και στην Ελλάδα, έχει αυξημένη μεταδοτικότητα από το υπάρχον στέλεχος κατά 70%.
Σχήμα 4. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Ελληνική επικράτεια
Στις επιμέρους περιοχές με υψηλό υγειονομικό κίνδυνο, παρατηρείται μείωση κρουσμάτων στη Θεσσαλονίκη με 293 κρούσματα (330 κρούσματα την Τετάρτη), ενώ στην Αττική με 679 κρούσματα (638 κρούσματα την Τετάρτη) παρατηρείται αύξηση. Η Αττική πλέον αντιπροσωπεύει περίπου το 24% των κρουσμάτων, και εμφανίζει σχεδόν 2,3 φορές περισσότερα κρούσματα από τη Θεσσαλονίκη, καταδεικνύοντας την σημαντική μετατόπιση της διασποράς σε τουριστικούς προορισμούς.
Η πορεία των κρουσμάτων στην Αττική, παρουσιάζεται στο Σχήμα 5, ενώ η πορεία των κρουσμάτων σε κρίσιμη κατάσταση (διασωληνωμένοι σε ΜΕΘ) παρουσιάζονται στο Σχήμα 6. Από την αρχή του Ιουλίου παρατηρείται μια αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων στην Αθήνα, η οποία δεν συνάδει ούτε με τη διαμόρφωση της μεταδοτικότητας από τη θερμοκρασία, αλλά ούτε και με τα υπάρχοντα μέτρα, και η οποία την έχει φέρει πέρα από το όριο της περιοχής ανησυχίας.
Μια πιθανή εξήγηση είναι η αυξημένη διασπορά στην κοινότητα των μεταλλαγμένων στελεχών Β.1.1.318 και Β.1.167, οπότε και αναμένουμε τα δεδομένα των επομένων ημερών για να μπορέσουμε να διαμορφώσουμε μια πιο σαφή εικόνα.
Με βάση τη μεγάλη απόκλιση που εμφανίζει η Αττική, η πορεία της μπορεί να εξηγηθεί μόνο εάν ληφθεί υπόψη πολύ μεγαλύτερη εγγενής μεταδοτικότητα του ιού, συνεπώς η διασπορά των ταχύτερα μεταδιδόμενων μεταλλάξεων είναι πολύ μεγαλύτερη από ότι στη Θεσσαλονίκη, καθώς επίσης και ότι παρατηρήθηκαν φαινόμενα έντονων συρροών.
Tα πραγματικά δεδομένα εξηγούνται μόνο εάν θεωρήσουμε ότι το στέλεχος Β.1.1.318 έχει κυριαρχήσει έναντι του Β.1.1.7, και ταυτόχρονα η διασπορά του Β.1.167 είναι μεγαλύτερη από ότι είχε προσδιοριστεί στα μέσα Ιουνίου, με τα τωρινά αποτελέσματα επιβεβαιώνουν την τότε εικασία μας.
Αξίζει να σημειωθεί, ότι με τα δεδομένα των τελευταίων ημερών, παρατηρείται πτωτική τάση, και η επίδραση των φαινομένων συρροής φαίνεται να περιορίζεται, οπότε και με τα σημερινά αποτελέσματα επιβεβαιώθηκε η πρόβλεψη μας από τις 16/7, ότι θα μεταβούμε σε κάποιας μορφή αποκλιμάκωση, εκτός εάν επαναληφθούν φαινόμενα έντονης συρροής.
Σχήμα 5. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Αττική
Σχήμα 6. Αριθμός κρουσμάτων σε κρίσιμη κατάσταση (ΜΕΘ) σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ και τις προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE στην Αττική
Αντίθετα στη Θεσσαλονίκη η αυξητική πορεία αρχίζει πάλι να κάμπτεται (Σχήμα 7), ενώ η πορεία των κρουσμάτων σε κρίσιμη κατάσταση (διασωληνωμένοι σε ΜΕΘ) στη Θεσσαλονίκη ακολουθεί πλήρως τις προβλέψεις του μοντέλου και παρουσιάζεται στο Σχήμα 8.
Η Θεσσαλονίκη, εμφανίζει ένα διαφορετικό μοτίβο μετακινήσεων σε σχέση με την Αθήνα. Στη Θεσσαλονίκη, σημαντικό μέρος του πληθυσμού μετακινείται τα Σαββατοκύριακα σε κοντινά τουριστικά θέρετρα (Χαλκιδική, Πιερία, Καβάλα), οπότε υπάρχει μια συνεχής κινητικότητα, συνδυασμένη με ροές πληθυσμού που γίνονται φορείς στις όμορες παραθαλάσσιες περιοχές και επιστρέφουν στην πόλη, ξεκινώντας αλυσίδες μετάδοσης.
Στην Αττική, υπήρξε σαφής πτώση της κινητικότητας και απομάκρυνσης του πληθυσμού για μακρύτερο χρονικό διάστημα, γεγονός που σε συνδυασμό με τον καύσωνα που επικράτησε, οδήγησαν στην παρατηρούμενη πτώση, η οποία όπως ήδη αναφέραμε, έχει αρχίσει να ανατρέφεται.
Σχήμα 7. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Θεσσαλονίκη
Σχήμα 8. Αριθμός κρουσμάτων σε κρίσιμη κατάσταση (ΜΕΘ) σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ και τις προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE στη Θεσσαλονίκη
Όσον αφορά στη Θεσσαλία, αύξηση κρουσμάτων σε σχέση με την Τετάρτη παρατηρήθηκε στη Λάρισα με 78 κρούσματα Πέμπτη (Σχήμα 9), και η ανοδική πορεία συνεχίζεται ενώ η πρόβλεψη της πλατφόρμας CORE είναι έντονα αυξητική μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου.
Στην Καρδίτσα εντοπίστηκαν 22 κρούσματα (Σχήμα 11), και η ανοδική τροχιά που την οδήγησε πάνω από το όριο της περιοχής ανησυχίας, εμφανίζει ξανά ανοδική τάση.
Στη Μαγνησία με 27 κρούσματα (Σχήμα 10) παρατηρείται αυξημένος αριθμός κρουσμάτων σε σχέση με την Τετάρτη και λόγω της ανοδικής τάσης συνεχίζει να παραμένει πάνω από το όριο χαρακτηρισμού ως περιοχή ανησυχίας.
Στα Τρίκαλα όπου εντοπίστηκαν 22 κρούσματα (Σχήμα 12) παρατηρείται μειωμένος αριθμός κρουσμάτων σε σχέση με την Τετάρτη, βρίσκονται ξανά πάνω από το όριο χαρακτηρισμού ως περιοχή ανησυχίας και η ανοδική τάση, δείχνει σημάδια σταθεροποίησης.
Σχήμα 9. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Λάρισα
Σχήμα 10. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Μαγνησία
Σχήμα 11. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Καρδίτσα
Σχήμα 12. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα Τρίκαλα
Στην Αχαΐα, παρουσιάζεται μικρότερος αριθμός κρουσμάτων σε σχέση με την Τετάρτη με 96 κρούσματα την Πέμπτη (Σχήμα 13), και η έντονα ανοδική τροχιά, δείχνει ξανά σημάδια επιβράδυνσης.
Στη Λακωνία σήμερα εντοπίστηκαν 14 κρούσματα και συνολικά είχε διαμορφωθεί έντονα ανοδική τάση, πλέον έχει περιέλθει σε αποκλιμάκωση (Σχήμα 15). Αυξημένος αριθμός κρουσμάτων σε σχέση με την Τετάρτη παρουσιάστηκε στην Αργολίδα όπου εντοπίστηκαν 37 κρούσματα (Σχήμα 16) στην οποία η ανοδική τάση που είχε διαμορφωθεί τις τελευταίες ημέρες και που έχει συντελέσει στο να περάσει το όριο του χαρακτηρισμού ως περιοχή ανησυχίας, έχει περιέλθει σε αποκλιμάκωση, αλλά με διακυμάνσεις. Στην Αρκαδία εντοπίσθηκαν 16 κρούσματα (Σχήμα 14) και η εκ νέου ανοδική πορεία, δείχνει να επιβραδύνεται.
Όσον αφορά άλλες περιοχές της Πελοποννήσου, μειωμένος αριθμός κρουσμάτων σε σχέση με την Τετάρτη εμφανίζεται στη Μεσσηνία όπου εντοπίστηκαν 54 κρούσματα (Σχήμα 17), στην οποία η ανοδική τάση η οποία την έχει φέρει πολύ πάνω από το όριο χαρακτηρισμού ως περιοχή ανησυχίας, δείχνει να περιέρχεται σε αποκλιμάκωση, ενώ στην Ηλεία εντοπίζονται 55 κρούσματα (Σχήμα 18) παρατηρείται μείωση επίσης, παρόλο που ήταν από τις περιοχές όπου παρατηρήθηκε αναζωπύρωση με έντονη άνοδο, και που έχει ξεπεράσει κατά πολύ το όριο χαρακτηρισμού ως περιοχή ανησυχίας.
Στην Κορινθία εντοπίστηκαν 43 κρούσματα (Σχήμα 19), και η έντονα ανοδική πορεία ενώ βρίσκεται σε αποκλιμάκωση, παρουσιάζει ανοδικές διακυμάνσεις.
Σχήμα 13. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Αχαΐα
Σχήμα 14. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Λακωνία
Σχήμα 15. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Αργολίδα
Σχήμα 16. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Αρκαδία
Σχήμα 17. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Μεσσηνία
Σχήμα 18. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Ηλεία
Σχήμα 19. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Κορινθία
Στην Αιτωλοακαρνανία όπου εντοπίσθηκαν 38 κρούσματα, παρατηρείται μειωμένος αριθμός κρουσμάτων σε σχέση με την Τετάρτη (54 κρούσματα) (Σχήμα 20), και ενώ βρίσκεται ήδη πάνω από το όριο της περιοχής ανησυχίας, η ανοδική τάση επιβραδύνεται.
Στην Εύβοια, με 48 κρούσματα, παρατηρείται μεγαλύτερος αριθμός κρουσμάτων σε σχέση με την Τετάρτη (Σχήμα 21), με την έντονα ανοδική πορεία να περιέρχεται πλέον σε αποκλιμάκωση. Μεγαλύτερο αριθμό κρουσμάτων είχαμε στη Βοιωτία όπου εντοπίστηκαν 40 κρούσματα (Σχήμα 22), όπου αν και βρίσκεται πάνω από το όριο χαρακτηρισμού ως περιοχή ανησυχίας, έχει επανέλθει σε ανοδική πορεία.
Μικρότερος σε σχέση με την Τετάρτη ήταν ο αριθμός των κρουσμάτων στη Φθιώτιδα όπου εντοπίσθηκαν 23 κρούσματα, όπου επίσης βρίσκεται πάνω από το όριο της περιοχής ανησυχίας και η πιο πρόσφατη ανοδική τάση επίσης περιέρχεται σε αποκλιμάκωση, παρά τις διακυμάνσεις που παρατηρούνται (Σχήμα 24).
Στην Ευρυτανία εντοπίστηκαν 2 κρούσματα, βρίσκεται πάνω από το όριο της περιοχής ανησυχίας και η ανοδική τάση επιβραδύνεται (Σχήμα 25), ενώ στη Φωκίδα εντοπίστηκαν 10 κρούσματα (Σχήμα 23) και ενώ η ισχυρή ανοδική τάση είχε περάσει σε αποκλιμάκωση, η αναστροφή των τελευταίων ημερών τη έφερε ξανά οριακά πάνω από το όριο χαρακτηρισμού ως περιοχή ανησυχίας.
Σχήμα 20. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Αιτωλοακαρνανία
Σχήμα 21. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Εύβοια
Σχήμα 22. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Βοιωτία
Σχήμα 23. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Φωκίδα
Σχήμα 24. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Φθιώτιδα
Σχήμα 25. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Ευρυτανία
Μεγαλύτερος σε σχέση με την Τετάρτη ήταν ο αριθμός των κρουσμάτων στα Ιωάννινα με 31 κρούσματα την Πέμπτη (Σχήμα 26), όπου η εκ νέου ανοδική τάση που την έφερε πάνω από το όριο, δείχνει να συνεχίζει.
Στη Θεσπρωτία (Σχήμα 27) όπου εντοπίστηκαν 12 κρούσματα, παρατηρείται σταθερός αριθμός σε σχέση με την Τετάρτη, έχει καμφθεί η ανοδική πορεία, αλλά συνεχίζουν να παρουσιάζονται έντονες διακυμάνσεις από μέρα σε μέρα.
Στην Άρτα παρουσιάζονται 13 νέα κρούσματα η ανοδική πορεία φαίνεται να οδεύει σε σταθεροποίηση παρά τις διακυμάνσεις (Σχήμα 28), ενώ στην Πρέβεζα με 25 κρούσματα (Σχήμα 29) αν και η περιοχή βρίσκεται εδώ και μέρες αρκετά πάνω από το όριο χαρακτηρισμού ως περιοχή ανησυχίας, η αυξητική πορεία βρίσκεται σε αποκλιμάκωση.
Σχήμα 26. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα Ιωάννινα
Σχήμα 27. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Θεσπρωτία
Σχήμα 28. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Άρτα
Σχήμα 29. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Πρέβεζα
Όσον αφορά στις πόλεις της Βορείου Ελλάδας, αύξηση παρουσιάζεται στο Κιλκίς με 35 κρούσματα (Σχήμα 35), στην Καβάλα με 68 κρούσματα σμερα (Σχήμα 45), στην Πιερία με 54 κρούσματα (Σχήμα 37), στην Κοζάνη με 44 κρούσματα (Σχήμα 32), στις Σέρρες με 44 κρούσματα (Σχήμα 39), στην Πέλλα με 33 κρούσματα (Σχήμα 31), στην Ημαθία με 35 κρούσματα (Σχήμα 30), στην Καστοριά με 23 κρούσματα (Σχήμα 40) και στα Γρεβενά με 7 κρούσματα (Σχήμα 38).
Αντίθετα μείωση παρουσιάζεται στη Χαλκιδική με 23 κρούσματα (Σχήμα 41) και στη Φλώρινα με 9 κρούσματα (Σχήμα 33).
Ανησυχία υπάρχει για την Καβάλα (αν και πλέον περιέρχεται σε αποκλιμάκωση) και για την Πιερία και σε μικρότερο βαθμό για τη Χαλκιδική (οι οποίες είναι τουριστικά θέρετρα), ενώ όσον αφορά άλλες περιοχές, ανησυχία υπάρχει για την Κοζάνη, και σε μικρότερο βαθμό τις Σέρρες, τη Δράμα, την Πέλλα, την Καστοριά, την Ημαθία, τα Γρεβενά και το Κιλκίς.
Σχήμα 30. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Ημαθία
Σχήμα 31. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Πέλλα
Σχήμα 32. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Κοζάνη
Σχήμα 33. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Φλώρινα
Σχήμα 34. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Δράμα
Σχήμα 35. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στο Κιλκίς
Σχήμα 36. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Καβάλα
Σχήμα 37. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Πιερία
Σχήμα 38. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα Γρεβενά
Σχήμα 39. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στις Σέρρες
Σχήμα 40. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Καστοριά
Σχήμα 41. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Χαλκιδική
Όσον αφορά στη Θράκη, στη Ροδόπη εντοπίστηκαν 17 κρούσματα (Σχήμα 42) και συνεχίζει η ανοδική τάση και πλέον έχει ξεπεράσει το όριο ανησυχίας, ενώ στην Ξάνθη η οποία έχει ξεπεράσει το όριο ανησυχίας εδώ και μέρες, όπου εντοπίστηκαν 22 κρούσματα, συνεχίζεται η ανοδική πορεία, αν και με μικρότερο ρυθμό (Σχήμα 33).
Στον Έβρο εντοπίσθηκαν 56 κρούσματα (Σχήμα 44), η περιοχή πέρασε εδώ και εβδομάδες τα όρια χαρακτηρισμού ως περιοχή ανησυχίας και ανησυχεί η αύξηση των τελευταίων ημερών που υποδηλώνει συρροή, οι οποίες στις μικρές πόλεις έχουν φανεί ικανές να ξεκινήσουν σημαντικές αλυσίδες μετάδοσης, οι οποίες διαμορφώνουν ανοδικά κύματα, όπως αυτό που πάρα τις εκάστοτε διακυμάνσεις, παρουσιάζει σημάδια αποκλιμάκωσης.
Σχήμα 42. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Ροδόπη
Σχήμα 43. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Ξάνθη
Σχήμα 44. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στον Έβρο
Στο Ηράκλειο, όπου εντοπίστηκαν 90 κρούσματα την Πέμπτη, παρατηρείται μεγαλύτερος αριθμός σε σχέση με την Τετάρτη. Το ανοδικό κύμα που έχει διαμορφωθεί, ξεπέρασε κατά πολύ σε ύψος το μέγιστο του 3ου κύματος, πιθανότατα οφείλεται στο σχετικά μεγάλο αριθμό κρουσμάτων που φέρουν το μεταλλαγμένο στέλεχος Δ, και η έντονη αναζωπύρωση έχει περιέλθει σε έντονη αποκλιμάκωση, ως αποτέλεσμα των περιοριστικών μέτρων που έχουν επιβληθεί (Σχήμα 45).
Στα Χανιά με 39 κρούσματα (Σχήμα 46) έχουμε αυξημένο αριθμό κρουσμάτων σε σχέση με την Τετάρτη και η έντονα ανοδική πορεία, η οποία είχε προ ημερών φέρει τα Χανιά αρκετά πάνω από το όριο χαρακτηρισμού ως περιοχή ανησυχίας, με ύψος 4ου κύματος που ξεπέρασε ήδη κατά πολύ τα 3 προηγούμενα, περιέρχεται σε αποκλιμάκωση, όπως και στο Ηράκλειο.
Αυξημένος αριθμός κρουσμάτων παρατηρείται στο Ρέθυμνο με 42 κρούσματα, όπου παρατηρήθηκε ένα πολύ έντονα ανοδικό κύμα (Σχήμα 47), το οποίο είναι ήδη 4 φορές ψηλότερο από το 3ο κύμα. Η αναζωπύρωση που επικρατούσε τις 2 τελευταίες εβδομάδες, φαίνεται να περιέρχεται και εδώ σε αποκλιμάκωση.
Στο Λασίθι παρατηρείται μικρότερος αριθμός κρουσμάτων σχέση με την Τετάρτη, καθώς εντοπίστηκαν 19 κρούσματα (Σχήμα 48), και παρουσιάζει ξανά σημάδια επιβράδυνσης. Το Λασίθι χρειάζεται προσοχή τώρα για να αποφευχθεί σημαντική αύξηση της διασποράς στην περιφερειακή ενότητα, ενώ οι 3 άλλες ενότητες της Κρήτης βρίσκονται σε αποκλιμάκωση λόγω των περιοριστικών μέτρων και του αυξημένου αριθμού ελέγχων που εφαρμόζονται.
Σχήμα 45. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στο Ηράκλειο
Σχήμα 46. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα Χανιά
Σχήμα 47. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στο Ρέθυμνο
Σχήμα 48. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στο Λασίθι
Στη Λέσβο, εντοπίστηκαν 31 νέα κρούσματα (Σχήμα 49) και η έντονη αυξητική πορεία που παρατηρήθηκε και την οδήγησε πάνω από το όριο της κόκκινής περιοχής, ενώ είχε περιέλθει σε αποκλιμάκωση, εμφανίζει ξανά ανοδικές τάσεις.
Στην Κέρκυρα, εντοπίστηκαν 49 κρούσματα (Σχήμα 50) και παρατηρείται μεγαλύτερος αριθμός κρουσμάτων σε σχέση με χθες, όμως η περιφερειακή ενότητα βρίσκεται αρκετά πάνω από το όριο χαρακτηρισμού ως περιοχή ανησυχίας, αλλά πλέον διαμορφώνεται πτωτική πορεία.
Στη Χίο όπου εντοπίστηκαν 22 κρούσματα σήμερα, έχει διαμορφωθεί εκ νέου ανοδική τάση (Σχήμα 51).
Στη Θάσο, όπου σήμερα εντοπίστηκε 1 νέα κρούσμα, το έντονο ανοδικό κύμα έχει περιέλθει σε αποκλιμάκωση (Σχήμα 52).
Στην Πάρο παρουσιάζεται μικρότερος αριθμός κρουσμάτων σε σχέση με την Τετάρτη καθώς εντοπίστηκαν 3 κρούσματα (Σχήμα 53) και η συνολική πορεία πέρασε σε ισχυρή αποκλιμάκωση.
Στην Μύκονο εντοπίστηκαν 22 κρούσματα (Σχήμα 55) παρατηρήθηκε ανοδική διακύμανση, ενώ στη Σαντορίνη που εντοπίστηκαν 13 νέα κρούσματα, παρατηρείται αύξηση (Σχήμα 56).
Στην Ζάκυνθο εντοπίστηκαν 5 κρούσματα και συνεχίζει η ισχυρή αποκλιμάκωση (Σχήμα 54), ενώ στη Ρόδο όπου εντοπίστηκαν 50 κρούσματα (Σχήμα 57), η έντονα ανοδική πορεία έχει περάσει σε αποκλιμάκωση.
Σχήμα 49. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Λέσβο
Σχήμα 50. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Κέρκυρα
Σχήμα 51. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Χίο
Σχήμα 52. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Θάσο
Σχήμα 53. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Πάρο
Σχήμα 54. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Ζάκυνθο
Σχήμα 55. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Μύκονο
Σχήμα 56. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Σαντορίνη
Σχήμα 57. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Ρόδο
Σαρηγιάννης: Τα συμπεράσματά του
Με βάση τα χθεσινά αποτελέσματα, την Πέμπτη σε σχέση με την Τετάρτη, είχαμε λίγο υψηλότερο αριθμό ασθενών σε κρίσιμη κατάσταση (διασωληνωμένοι σε ΜΕΘ), αλλά λίγο χαμηλότερο αριθμό θανάτων.
Πλέον αρχίζει να διαμορφώνεται διαφορετική κατάσταση σε σχέση με τις προηγούμενες εβδομάδες, όπου η διασπορά των κρουσμάτων διαχέονταν πλέον στις περισσότερες περιοχές της χώρας (κυρίως λόγω μετακίνησης πληθυσμών για παραθερισμό και λόγω τουριστικών ροών). Αναμένουμε τις επόμενες ημέρες για να δούμε τις επιπτώσεις της επιστροφής του κύματος εξόδου του Αυγούστου στην πορεία της πανδημίας.
Σε πανελλαδικό επίπεδο ο κυλιόμενος εβδομαδιαίος μέσος όρος του δείκτη θετικότητας διαμορφώθηκε στο 3,2% (η ημερήσια τιμή σήμερα είναι 2,75%) ενώ ο κυλιόμενος εβδομαδιαίος μέσος όρος του πραγματικού αριθμού αναπαραγωγής Rt (δηλαδή ο αριθμός των ατόμων που ένας φορέας μπορεί να επιμολύνει) μειώθηκε ελαφρά και διαμορφώθηκε στο 0,90 (Rt κάτω από τη μονάδα υποδηλώνει μείωση της διασποράς του ιού στην κοινότητα).
Συνολικά η πορεία της πανδημίας είναι αυξητική από τις 28/6 και μετά, όμως η πτωτική τάση των τελευταίων ημερών αντικατοπτρίζεται και από τον ημερήσιο αριθμό των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών), ο οποίος έπεσε κάτω από τα 3000 (2929).
Σχήμα 58. Συγκριτικά αποτελέσματα της επιδημιολογικής εικόνας της σημερινής Πέμπτης (02/09/2021) σε σχέση με την προηγούμενη (26/08/2021)
Η επιδημιολογική εικόνα χθες σε σχέση με την προηγούμενη Πέμπτη, παρουσιάζεται στα συγκριτικά συγκεντρωτικά αποτελέσματα που δίνονται στο Σχήμα 58. Αξίζει να σημειωθεί ότι η τιμή αυτή του Rt (0,90) είναι υψηλή για την εποχή, και δε δικαιολογείται μόνο από την παρουσία μεταλλάξεων, αλλά συνδέεται και με φαινόμενα συρροής τα οποία παρατηρούνται κυρίως στην Αττική και σε τουριστικούς προορισμούς. Αυτή τη χρονική στιγμή η τάση της διασποράς είναι ελαφρά αυξητική.
Στην πράξη δηλαδή, λόγω της αυξημένης μεταδοτικότητας των νέων στελεχών, τα φαινόμενα συρροής αποδεικνύονται πολύ πιο επιβαρυντικά για τη διασπορά της νόσου στην κοινότητα. Αυτό πρέπει να το λάβουμε υπόψη για την επιστροφή από τους τουριστικούς προορισμούς στις πόλεις όπου μπορούν να συμβούν φαινόμενα συρροής.
Όσον αφορά επιμέρους περιοχές, αρκετές πλέον βρίσκονται πάνω από το όριο χαρακτηρισμού ως περιοχές ανησυχίας, όπως η Αττική, η Θεσσαλονίκη η Λάρισα, η Καρδίτσα, τα Τρίκαλα, η Αχαΐα, η Λακωνία, η Αργολίδα, η Αρκαδία, η Κορινθία, η Μεσσηνία, η Ηλεία, η Αιτωλοακαρνανία, η Εύβοια, η Βοιωτία, η Φθιώτιδα, η Φωκίδα, τα Ιωάννινα, η Θεσπρωτία, η Πρέβεζα, η Άρτα, η Κοζάνη, η Ημαθία, η Πέλλα, το Κιλκίς, η Καβάλα, η Καστοριά, η Φλώρινα, η Πέλλα, τα Γρεβενά, η Δράμα, οι Σέρρες, η Χαλκιδική, η Πιερία, η Ροδόπη, η Ξάνθη, ο Έβρος, το Ηράκλειο, τα Χανιά, το Ρέθυμνο, το Λασίθι, η Κέρκυρα, η Λέσβος, η Χίος, η Πάρος, η Ζάκυνθος, η Μύκονος, η Σαντορίνη, η Θάσος και η Ρόδος.
Ανησυχητική είναι η υψηλή διασπορά σε τουριστικούς προορισμούς όπως η Κέρκυρα και τη Ρόδο, παρά το γεγονός ότι έχουν περιέλθει σε αποκλιμάκωση. Στην Πελοπόννησο υψηλά επίπεδα διασποράς παρουσιάζουν η Αχαΐα, όπως και η Ηλεία και η Μεσσηνία (οι οποίες όμως δείχνουν σημάδια έντονης κάμψης τις τελευταίες 5 μέρες), ενώ στην ηπειρωτική και Βόρειο Ελλάδα, η Καβάλα, η Πιερία, η Κοζάνη, η Ημαθία, η Πέλλα, η Καστοριά και ο Έβρος.
Στην Κρήτη παραμένει σε υψηλά επίπεδα διασποράς το Ηράκλειο, όπως επίσης τα Χανιά, το Ρέθυμνο και το Λασίθι (αν και πλέον, όλες οι περιοχές περάσαν σε αποκλιμάκωση, ενώ και το Λασίθι παρουσιάζει επιβράδυνση της ανόδου).
Σε αυτές τις περιοχές (και ιδιαίτερα στην Κρήτη) συνιστούμε κινητοποίηση κλιμακίων του ΕΟΔΥ για αυξημένους ελέγχους με rapid test και καλή ιχνηλάτηση επαφών των θετικών περιπτώσεων και λήψη ή επιμήκυνση της ισχύος περιοριστικών της διασποράς μέτρων. Προσοχή χρειάζεται ξανά στην Αττική, αλλά και στη Θεσσαλονίκη, με δεδομένη την επιστροφή των εκδρομέων.
Με δεδομένα τα υπάρχοντα ανοίγματα οικονομικών δραστηριοτήτων, την παρουσία των μεταλλάξεων και την έλευση τουριστικών ροών και μετακινήσεις πληθυσμού είναι ακόμα πιο σημαντική η τήρηση των μέτρων, με κυριότερη την ορθή και μαζική εφαρμογή των self-test, με ταυτόχρονη αύξηση της ιχνηλασίας των επαφών των ανιχνευθέντων ως θετικοί και καραντίνα 14 ημερών για τους συμπολίτες μας που θα επιβεβαιωθεί ότι είναι θετικοί στην μόλυνση με SARS-CoV-2 ακόμη και αν είναι ασυμπτωματικοί.
Η σημασία και η αποτελεσματικότητα των self-test και του εμβολιασμού έχει ήδη φανεί τις προηγούμενες 16 εβδομάδες. Με δεδομένη την εμφάνιση της μετάλλαξης Β.1.617 ο πλήρης εμβολιασμός (με δύο δόσεις) του συνολικού πληθυσμού είναι σε συνδυασμό με τη μαζική και συχνή χρήση self-test οι δύο πιο αποτελεσματικές γραμμές άμυνας που έχουμε για να αντιμετωπίσουμε ΑΜΕΣΑ αυτό το πολύ πιο μεταδοτικό στέλεχος του SARS-CoV-2.
Με στόχο την αντιμετώπιση του 4ου κύματος της πανδημίας στο οποίο βρισκόμαστε από τις 28 Ιουνίου πέρα από την επιτάχυνση του εμβολιασμού προτείνουμε την συνέχιση με μαζική συμμετοχή των πολιτών και τουλάχιστον 2 φορές την εβδομάδα των self–test για όλους τους ανεμβολίαστους συμπολίτες μας, εργαζόμενους και μη. Στην περίπτωση των ανεμβολίαστων εργαζομένων τα 2 self–test την εβδομάδα θα πρέπει να είναι υποχρεωτικά.
Επίσης, κινητά κλιμάκια του ΕΟΔΥ να πηγαίνουν και να κάνουν αυξημένο αριθμό rapid test στις περιοχές όπου παρατηρείται έντονα αυξητική τάση πριν ακόμη αυξηθούν πολύ τα κρούσματα συνδυάζοντας τα δεδομένα του ΕΟΔΥ με τις προσομοιώσεις της δυναμικής της πανδημίας από μοντέλα όπως το CORE της ερευνητικής ομάδας HERACLES για την Υγεία και το Εκθεσίωμα του ΑΠΘ.
Έτσι θα μπορέσουμε να βάλουμε σε καραντίνα τους θετικούς στον SARS-CoV-2 και με καλή ιχνηλάτηση επαφών να σταματήσουμε πολλαπλές αλυσίδες μετάδοσης της νόσου, μειώνοντας ή εξαλείφοντας την ανάγκη για περιοριστικά μέτρα και τοπικά lockdown.
Περιοχές στις οποίες ένα τέτοιο μέτρο θα είχε πολύ μεγάλη απόδοση σήμερα είναι το Ρέθυμνο, το Λασίθι, η Κέρκυρα, η Θεσπρωτία, η Κορινθία, η Καρδίτσα, η Μαγνησία, η Λάρισα, τα Τρίκαλα και η Αττική.
Αν θέλουμε να συνδυάσουμε τη χρηστή διαχείριση του υγειονομικού κινδύνου από την COVID-19 με την εύρυθμη λειτουργία της οικονομίας και της κοινωνίας, είναι κρίσιμο να προετοιμάζουμε κατάλληλα τους χώρους εργασίας, εκπαίδευσης, τα μέσα μαζικής μεταφοράς σε επίπεδα υποδομής ώστε να μπορούν να λειτουργήσουν με αυξημένη ασφάλεια και να μην στηριζόμαστε μόνο στα μέτρα περιορισμού δραστηριοτήτων.
Ο περιορισμός δραστηριοτήτων και το lockdown είναι τα τελικά μέτρα που παίρνουμε όταν πρέπει να περιορίσουμε την επέκταση της διασποράς του SARS-CoV-2 δραστικά, δεν μπορεί να είναι τα πρώτα μέτρα που παίρνουμε.
