Σαρηγιάννης: Πτωτική η πορεία της πανδημίας – Η καθοριστική παράμετρος για τον Δεκέμβριο

Ο καθηγητής Δημοσθένης Σαρηγιάννης και η ομάδα του αποκωδικοποιούν καθημερινά για το enikos.gr την ημερήσια επιδημιολογική έκθεση του ΕΟΔΥ, παραθέτοντας τις εκτιμήσεις τους για την πορεία της πανδημίας του κορονοϊού στη χώρα. Σύμφωνα με τον καθηγητή του ΑΠΘ,  τα χθεσινά στοιχεία επιβεβαίωσαν ότι είμαστε στην αρχή μιας πτωτικής πορείας πανελλαδικά.

Ακολουθεί η ανάλυση που κάνει ο Δημοσθένης Σαρηγιάννης και η ομάδα του για το enikos.gr

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ, ο αριθμός κρουσμάτων του Σαββάτου ανέρχεται στα 5.870 νέα κρούσματα με τον αντίστοιχο κυλιόμενο μέσο όρο 7 ημερών να διαμορφώνεται στα 6.520. Οι προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE (που λαμβάνουν υπόψη την διασπορά όλων των μεταλλαγμένων στελεχών του SARS-CoV-2) είναι 6.141 (ημερήσια νέα κρούσματα) και 6.438 (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) αντίστοιχα. Ο αριθμός των τεστ που πραγματοποιήθηκαν ήταν 387.243 και σε συνδυασμό με τον αριθμό των κρουσμάτων, ο δείκτης θετικότητας διαμορφώθηκε στο 1,5 %.

Η πραγματοποίηση αριθμού τεστ σε επίπεδα άνω των 150.000 την ημέρα, συντελεί στο να εξάγουμε πιο ασφαλή συμπεράσματα σχετικά με την πορεία της πανδημίας, αλλά και να εντοπίζονται περισσότεροι ασυμπτωματικοί και προσυμπτωματικοί, συντελώντας στην ανάσχεση πιθανής έξαρσης που θα μπορούσε να συμβεί λόγω της εμφάνισης ολοένα και ταχύτερα μεταδιδόμενων στελεχών, σε συνδυασμό με τα υπάρχοντα ανοίγματα. Σημαντικοί σύμμαχοι σε αυτή την προσπάθεια αύξησης του αριθμού των τεστ ανίχνευσης του SARS-CoV-2 αποτελούν εκτός από τα rapid test και τα self test, για να καταπολεμηθεί η δυναμική αύξησης της διασποράς στις περιοχές όπου μια τέτοια αύξηση διαφαίνεται από τα μέχρι τώρα δεδομένα και την υπολογιστική πλατφόρμα CORE.

Ο αριθμός ημερήσιων θανάτων (82) που καταγράφηκε είναι ελαφρά μειωμένος σε σχέση με την Παρασκευή (86). Όπως είχαμε προβλέψει ο κυλιόμενος εβδομαδιαίος μέσος όρος που είναι 87,3 ακολουθεί πλέον την πορεία του αριθμού των ασθενών σε κρίσιμη κατάσταση.

Όσον αφορά στους ασθενείς σε κρίσιμη κατάσταση (διασωληνωμένοι σε ΜΕΘ), ο αριθμός είναι αυξημένος σε σχέση με την Παρασκευή(641 από 630). Η καμπύλη εξέλιξης του αριθμού των ασθενών που νοσηλεύονται σε κλίνες ΜΕΘ με βάση τις προσομοιώσεις της πλατφόρμας CORE, παρουσιάζεται στο Σχήμα 1, των ασθενών που νοσηλεύονται σε απλές κλίνες στο Σχήμα 2 (όπου διαφαίνεται πλέον η αναμενόμενη αύξηση στις νοσηλείες), ενώ η εκτίμησή μας για την πορεία των θανάτων ανά ημέρα παρουσιάζεται στο Σχήμα 3.

Σχήμα 1. Αριθμός κρουσμάτων σε κρίσιμη κατάσταση (ΜΕΘ) σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ και τις προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE.

Σχήμα 2. Αριθμός κρουσμάτων σε σοβαρή κατάσταση (νοσηλευόμενοι σε απλές κλίνες) σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ και τις προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE.

Σχήμα 3. Αριθμός θανάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ και τις προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE.

Η πορεία της μέσης εβδομαδιαίας τιμής των κρουσμάτων, καθώς και του κυλιόμενου μέσου όρου 7 ημερών του αριθμού των κρουσμάτων ανά 100.000 πληθυσμού, όπως έχουν καταγραφεί από τον ΕΟΔΥ και η αναμενόμενη πορεία τους όπως προδιαγράφεται από την υπολογιστική πλατφόρμα CORE για την Ελληνική επικράτεια μέχρι τις 15  Δεκεμβρίου, αποτυπώνονται στο Σχήμα 4. Αυτή η προβλεπόμενη πορεία, που αφορά τα κρούσματα, τους νοσηλευόμενους σε απλές κλίνες, όσο και σε ΜΕΘ, καθώς επίσης και τους θανάτους, βασίζεται στις ακόλουθες παραδοχές:

• 360.000 self-test πραγματοποιούνται ημερησίως κατά μέσο όρο πλέον και περίπου 320.000 rapid και PCR test, και οι φορείς που εντοπίζονται θετικοί και θα επιβεβαιώνονται και με τεστ του ΕΟΔΥ, θα εισέρχονται σε καραντίνα 14 ημερών και θα ακολουθεί ιχνηλάτηση των επαφών τους. Σε αυτή τη βάση πιστεύουμε να γίνεται κατανοητή η σημασία του μέτρου, αφού συντελεί αποφασιστικά στη διακοπή αλυσίδων μετάδοσης από ασυμπτωματικούς και προσυμπτωματικούς που χωρίς να έχουν αντιληφθεί ότι είναι φορείς, θα μετέδιδαν τον ιό.
• Τα ισχύοντα ανοίγματα δραστηριοτήτων πραγματοποιούνται με τους προγραμματισμένους όρους προφύλαξης και ταυτόχρονα δε θα παρατηρηθούν εικόνες αδικαιολόγητης συρροής. Χρειάζεται λοιπόν προσοχή, υπευθυνότητα και σύνεση ώστε να τηρηθούν οι παραπάνω όροι.
• Ο ρυθμός εμβολιασμών θα συνεχιστεί με το ρυθμό που πραγματοποιείται τώρα, δηλαδή περίπου 85.000 ημερησίως, και θα περιλαμβάνει τόσο νέους εμβολιασμούς, όσο και αναμνηστικές δόσεις. Αυτή τη στιγμή, η διατήρηση του τείχους ανοσίας που χτίζεται, είναι υψίστης σημασίας για την πορεία της πανδημίας τις επόμενες ημέρες. Εάν συνεχίζεται ο εμβολιασμός με τον τωρινό ρυθμό, και δεν αρχίσει να χάνεται ανοσία από άτομα στους οποίους έχουν παρέλθει οι τρεις μήνες, τότε αναμένουμε αποκλιμάκωση της πανδημίας από τις αρχές Δεκέμβρη.

Αυτές τις ημέρες, παρατηρείται μείωση του αριθμού των κρουσμάτων, και αυτό είναι πολύ θετικό νέο, γιατί δείχνει ότι σίγουρα έχει γίνει ανάσχεση της έντονα αυξητικής πορείας, οπότε γίνεται όλο και πιο πιθανό το σενάριο της έναρξης της αναμενόμενης αποκλιμάκωσης στις επόμενες ημέρες. Εντούτοις, εξακολουθεί να χρειάζεται προσοχή στην πορεία της διασποράς του SARS-CoV-2 στις επόμενες εβδομάδες, με δεδομένη την επικράτηση του στελέχους Β.1.167 (στέλεχος Δ) στην Ελλάδα, το οποίο έχει αυξημένη μεταδοτικότητα από το αρχικό στέλεχος της Γουχάν κατά 100%.

Σχήμα 4. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Ελληνική επικράτεια

Στις επιμέρους περιοχές με υψηλό υγειονομικό κίνδυνο, παρατηρείται μείωση κρουσμάτων στη Θεσσαλονίκη με 1019 κρούσματα (1204 κρούσματα την Παρασκευή), όπως και στην Αττική με 1624 κρούσματα (1754 κρούσματα την Παρασκευή). Η Αττική αντιπροσωπεύει περίπου το 28% των κρουσμάτων, και εμφανίζει σχεδόν 59% περισσότερα κρούσματα από τη Θεσσαλονίκη. Η πορεία των κρουσμάτων στην Αττική, δείχνει να περιέρχεται σε πτωτική πορεία και παρουσιάζεται στο Σχήμα 5, ενώ η πορεία των κρουσμάτων σε κρίσιμη κατάσταση (διασωληνωμένοι σε ΜΕΘ) παρουσιάζεται στο Σχήμα 6.

Σχήμα 5. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Αττική

Σχήμα 6. Αριθμός κρουσμάτων σε κρίσιμη κατάσταση (ΜΕΘ) σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ και τις προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE στην Αττική

Στη Θεσσαλονίκη επίσης διαμορφώνεται πτωτική πορεία (Σχήμα 7), ενώ η πορεία των κρουσμάτων σε κρίσιμη κατάσταση (διασωληνωμένοι σε ΜΕΘ) στη Θεσσαλονίκη παρουσιάζεται στο Σχήμα 8. Πλέον η Θεσσαλονίκη έχει αρκετά υψηλότερο αριθμό νέων κρουσμάτων (κυλιόμενο μέσο όρο 7 ημερών) ανά 100.000 πληθυσμού σε σχέση με την Αττική (102 έναντι 44), αλλά έχει μόλις περάσει την κορύφωση αυτού του κύματος ενώ περιμένουμε μια αρχή αποκλιμάκωσης από την επόμενη εβδομάδα. Παρ’ όλ’ αυτά αυτή η δυναμική θα συντελέσει σε αύξηση στην ανάγκη για κλίνες ΜΕΘ για αντιμετώπιση ασθενών με COVID-19 που χρειάζονται διασωλήνωση. Σήμερα δεν υπάρχουν κλίνες ΜΕΘ διαθέσιμες στα νοσοκομεία της Θεσσαλονίκης, και καθώς αναμένουμε ότι η μέγιστη τιμή των ασθενών που θα χρήζουν διασωλήνωση θα φτάσει τους 138 στις 8 Δεκεμβρίου, θα πρέπει  να ευρεθούν περίπου 20 κλίνες ΜΕΘ για COVID-19 επιπρόσθετα από τις μέχρι σήμερα διαθέσιμες.

Σχήμα 7. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Θεσσαλονίκη

Σχήμα 8. Αριθμός κρουσμάτων σε κρίσιμη κατάσταση (ΜΕΘ) σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ και τις προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE στη Θεσσαλονίκη

Όσον αφορά στη Θεσσαλία, μειωμένος αριθμός κρουσμάτων σε σχέση με την Παρασκευή παρατηρήθηκε στη Λάρισα με 172 κρούσματα, και η πορεία συνεχίζει να είναι πτωτική, αλλά με μειωμένο ρυθμό (Σχήμα 9), ενώ στη Μαγνησία, όπου εντοπίστηκαν 143 κρούσματα, παρατηρείται αύξηση στον ημερήσιο αριθμό των κρουσμάτων, σε σχέση με την Παρασκευή και επίσης διαμόρφωση πτωτικής πορείας (Σχήμα 10).

Στην Καρδίτσα η τάση της διασποράς των κρουσμάτων, όπου εντοπίζονται 89 κρούσματα, διαμορφώνεται σε ήπια πτωτική (Σχήμα 11), ενώ στα Τρίκαλα, που εντοπίστηκαν 57 κρούσματα (Σχήμα 12), το τέλος του μήνα θα συνεχίσει η ήπια αποκλιμάκωση μετά την έντονα ανοδική τάση που είχε διαμορφωθεί τις προηγούμενες μέρες.

Σχήμα 9. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Λάρισα

Σχήμα 10. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Μαγνησία

Σχήμα 11. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Καρδίτσα

Σχήμα 12. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα Τρίκαλα

Στην Αχαΐα, παρουσιάζεται μεγαλύτερος αριθμός κρουσμάτων σε σχέση με την Παρασκευή με 220 κρούσματα (Σχήμα 13), και η ανοδική τάση δείχνει να περιέρχεται σε πτωτική. Στη Λακωνία εντοπίστηκαν 26 κρούσματα και συνεχίζει η πτωτική πορεία με ελαφρά μειωμένο ρυθμό, αλλά παραμένει πάνω από το όριο χαρακτηρισμού ως περιοχή ανησυχίας (Σχήμα 15). Μικρότερος αριθμός κρουσμάτων σε σχέση με την Παρασκευή παρουσιάστηκε στην Αργολίδα όπου εντοπίστηκαν 26 κρούσματα (Σχήμα 16) και παρατηρείται αναστροφή σε πτωτική πορεία, ενώ η περιοχή εξακολουθεί να βρίσκεται πάνω από το όριο του χαρακτηρισμού ως περιοχή ανησυχίας.

Στην Αρκαδία, όπου εντοπίσθηκαν 17 κρούσματα, η πτωτική πορεία συνεχίζει, αλλά εξακολουθεί να παραμένει πάνω από το όριο χαρακτηρισμού ως περιοχή ανησυχίας (Σχήμα 14). Στη Μεσσηνία στην οποία εντοπίστηκαν 39 κρούσματα, συνεχίζει η πτωτική πορεία (Σχήμα 17). Στην Ηλεία, όπου εντοπίστηκαν 43 κρούσματα, συνεχίζει να βρίσκεται πάνω από το όριο χαρακτηρισμού ως περιοχή ανησυχίας και η ανοδική τάση παρουσιάζει διακυμάνσεις (Σχήμα 18). Στην Κορινθία, εντοπίστηκαν 70 κρούσματα (Σχήμα 19), με την τάση να μετασχηματίζεται σε πτωτική.

Σχήμα 13. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Αχαΐα

Σχήμα 14. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Λακωνία

Σχήμα 15. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Αργολίδα

Σχήμα 16. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Αρκαδία

Σχήμα 17. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Μεσσηνία

Σχήμα 18. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Ηλεία

Σχήμα 19. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Κορινθία

Στην Αιτωλοακαρνανία όπου εντοπίσθηκαν 110 κρούσματα, παρατηρείται μικρότερος αριθμός κρουσμάτων σε σχέση με την Παρασκευή, και η ανοδική τάση παρουσιάζει σημαντική επιβράδυνση (Σχήμα 20). Στην Εύβοια, με 73 κρούσματα, παρατηρείται μεγαλύτερος αριθμός κρουσμάτων σε σχέση με την Παρασκευή (Σχήμα 21), και βρίσκεται σε ανοδική πορεία με μειωμένο ρυθμό.

Μεγαλύτερο αριθμό κρουσμάτων είχαμε στη Βοιωτία όπου εντοπίστηκαν 70 κρούσματα (Σχήμα 22), και η πτωτική πορεία έχει αναστραφεί προσωρινά σε ανοδική, οπότε και εξακολουθεί να βρίσκεται πάνω από το όριο χαρακτηρισμού ως περιοχή ανησυχίας, όπως και στη Φωκίδα, όπου εντοπίστηκαν 11 νέα κρούσματα (Σχήμα 23).

Μεγαλύτερος σε σχέση με την Παρασκευή ήταν ο αριθμός των κρουσμάτων στη Φθιώτιδα όπου εντοπίσθηκαν 122 κρούσματα, συνεχίζει να βρίσκεται πάνω από το όριο της περιοχής ανησυχίας, και που πλέον έχει διαμορφωθεί και εδώ πτωτική πορεία (Σχήμα 24). Στην Ευρυτανία, όπου εντοπίστηκαν 11 νέα κρούσματα, η έντονη ανοδική πορεία συνεχίζει, οπότε και παραμένει άνω του ορίου της περιοχής ανησυχίας (Σχήμα 25).

Σχήμα 20. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Αιτωλοακαρνανία

Σχήμα 21. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Εύβοια

Σχήμα 22. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Βοιωτία

Σχήμα 23. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Φωκίδα

Σχήμα 24. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Φθιώτιδα

Σχήμα 25. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Ευρυτανία

Αναφορικά με τις περιοχές της Ηπείρου, μικρότερος σε σχέση με την Παρασκευή ήταν ο αριθμός των κρουσμάτων στα Ιωάννινα με 90 κρούσματα (Σχήμα 26), όπου έχει διαμορφωθεί πλέον πτωτική πορεία. Στη Θεσπρωτία (Σχήμα 27) εντοπίστηκαν 11 κρούσματα, συνεχίζει η πτωτική πορεία, αν και εξακολουθεί να βρίσκεται πάνω από το όριο της περιοχής ανησυχίας. Στην Άρτα όπου εντοπίστηκαν 27 νέα κρούσματα, βρίσκεται αρκετά πάνω από το όριο χαρακτηρισμού ως περιοχή ανησυχίας, και η ανοδική πορεία περιέρχεται σε πτωτική (Σχήμα 28), ενώ συνεχίζει για την ώρα η ανοδική πορεία στην Πρέβεζα, όπου εντοπίστηκαν 22 νέα κρούσματα (Σχήμα 29).

Σχήμα 26. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα Ιωάννινα

Σχήμα 27. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Θεσπρωτία

Σχήμα 28. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Άρτα

Σχήμα 29. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Πρέβεζα

Όσον αφορά στις πόλεις της Βορείου Ελλάδας, αύξηση στον ημερήσιο αριθμό των κρουσμάτων παρατηρήθηκε στην Καβάλα με 60 κρούσματα (Σχήμα 36). Αντίθετα, μείωση στον ημερήσιο αριθμό των κρουσμάτων παρατηρήθηκε στα Γρεβενά με 12 κρούσματα (Σχήμα 38), στις Σέρρες με 125 κρούσματα (Σχήμα 39), στο Κιλκίς με 51 κρούσματα (Σχήμα 35), στη Φλώρινα με 39 κρούσματα (Σχήμα 33), στην Καστοριά με 25 κρούσματα (Σχήμα 40), στην Πιερία με 73 κρούσματα (Σχήμα 37), στην Ημαθία με 94 κρούσματα (Σχήμα 30), στη Δράμα με 48 κρούσματα (Σχήμα 34), στην Πέλλα με 109 κρούσματα (Σχήμα 31), στην Κοζάνη με 129 κρούσματα (Σχήμα 32) και στη Χαλκιδική με 54 κρούσματα (Σχήμα 41). Συνεχίζει να προβληματίζουν ιδιαίτερα η Κοζάνη και τα Γρεβενά (παρά την πτωτική τάση που έχει διαμορφωθεί και στις δύο περιοχές), καθώς και περιοχές με ανάσχεση της πτωτικής πορείας, όπως η Φλώρινα, η Καστοριά και η Καβάλα.

Σχήμα 30. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Ημαθία

Σχήμα 31. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Πέλλα

Σχήμα 32. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Κοζάνη

Σχήμα 33. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Φλώρινα

Σχήμα 34. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Δράμα

Σχήμα 35. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στο Κιλκίς

Σχήμα 36. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Καβάλα

Σχήμα 37. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Πιερία

Σχήμα 38. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα Γρεβενά

Σχήμα 39. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στις Σέρρες

Σχήμα 40. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Καστοριά

Σχήμα 41. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Χαλκιδική

Όσον αφορά στη Θράκη, στη Ροδόπη εντοπίστηκαν 32 κρούσματα (Σχήμα 42), παρατηρείται μείωση του αριθμού των κρουσμάτων σε σχέση με την Παρασκευή, βρίσκεται εδώ και μέρες πάνω από το όριο ανησυχίας και πλέον παρατηρείται σταθεροποιητική πορεία, ενώ στην Ξάνθη, όπου εντοπίστηκαν 54 κρούσματα παρατηρείται ξανά διαμόρφωση ελαφρά πτωτικής πορείας (Σχήμα 33). Στον Έβρο εντοπίσθηκαν 135 κρούσματα (Σχήμα 44), και επιβράδυνση της ανοδικής πορείας, όπου έχει φέρει τον Έβρο στο να είναι η περιοχή με τον υψηλότερο αριθμό νέων κρουσμάτων ανά 100.000 κατοίκους (104).

Σχήμα 42. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Ροδόπη

Σχήμα 43. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Ξάνθη

Σχήμα 44. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στον Έβρο

Στο Ηράκλειο, όπου εντοπίστηκαν 157 κρούσματα, παρατηρείται μικρότερος αριθμός σε σχέση με την Παρασκευή, βρίσκεται πάνω από το όριο χαρακτηρισμού ως περιοχής ανησυχίας (Σχήμα 45), και συνεχίζει ανοδικά, αλλά με μειωμένη ένταση. Στα Χανιά με 61 κρούσματα (Σχήμα 46) έχουμε μικρότερο αριθμό κρουσμάτων σε σχέση με την Παρασκευή και επιβράδυνση της ανοδικής τάσης, έχοντας ήδη βρεθεί πάνω από το όριο χαρακτηρισμού ως περιοχής ανησυχίας.

Μειωμένος αριθμός κρουσμάτων παρατηρείται στο Ρέθυμνο με 51 κρούσματα, και επιβραδύνεται έντονα η ανοδική τάση, που το έχει επαναφέρει πάνω από το όριο χαρακτηρισμού ως περιοχής ανησυχίας (Σχήμα 47). Στο Λασίθι παρατηρείται μεγαλύτερος αριθμός κρουσμάτων σε σχέση με την Παρασκευή, καθώς εντοπίστηκαν 13 κρούσματα (Σχήμα 48), συνεχίζει πτωτικά, αλλά θα εξακολουθεί να βρίσκεται πάνω από το όριο χαρακτηρισμού ως περιοχή ανησυχίας για λίγες ακόμα ημέρες.

Σχήμα 45. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στο Ηράκλειο

Σχήμα 46. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα Χανιά

Σχήμα 47. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στο Ρέθυμνο

Σχήμα 48. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στο Λασίθι

Στη Λέσβο, εντοπίστηκαν 47 νέα κρούσματα (Σχήμα 49), βρίσκεται πάνω από το όριο της περιοχής ανησυχίας, και παρουσιάζει πτωτικές τάσεις με διακυμάνσεις από μέρα σε μέρα, ενώ στην Κέρκυρα, όπου εντοπίστηκαν 85 κρούσματα (Σχήμα 50), με τον ημερήσιο αριθμό των κρουσμάτων να είναι μεγαλύτερος σε σχέση με την Παρασκευή, περιέρχεται ξανά σε πτώση. Στη Χίο όπου εντοπίστηκαν 2 νέα κρούσματα, παρατηρούνται έντονες διακυμάνσεις στην πτωτική πορεία, και είναι η μοναδική περιφερειακή ενότητα που βρίσκεται υπό του ορίου της περιοχής ανησυχίας (Σχήμα 51).

Στη Θάσο, όπου εντοπίστηκαν 3 νέα κρούσματα, η πορεία είναι για την ώρα πτωτική με διακυμάνσεις, και παραμένει αρκετά πάνω από το όριο χαρακτηρισμού ως περιοχή ανησυχίας (Σχήμα 52) όπως και η Ζάκυνθος, όπου εντοπίστηκαν 17 κρούσματα (Σχήμα 53). Στην Πάρο εντοπίστηκαν 2 νέα κρούσματα (Σχήμα 54) και η συνολική πορεία συνεχίζει σε πτώση, αν και παραμένει πάνω από το όριο χαρακτηρισμού ως περιοχή ανησυχίας. Στην Μύκονο εντοπίστηκαν 4 νέα κρούσματα (Σχήμα 55) και η πορεία είναι πτωτική με διακυμάνσεις. Στη Σαντορίνη που εντοπίστηκαν 8 νέα κρούσματα, η πτωτική πορεία οδεύει σε σταθεροποίηση (Σχήμα 56). Στη Ρόδο όπου εντοπίστηκαν 64 κρούσματα (Σχήμα 57), η πρόσφατη ανοδική πορεία συνεχίζει ξανά με σταθερό ρυθμό.

Σχήμα 49. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Λέσβο

Σχήμα 50. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Κέρκυρα

Σχήμα 51. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Χίο

Σχήμα 52. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Θάσο

Σχήμα 53. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Ζάκυνθο

Σχήμα 54. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Πάρο

Σχήμα 55. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Μύκονο

Σχήμα 56. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Σαντορίνη

Σχήμα 57. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Ρόδο

 Συμπεράσματα:

Με βάση τα αποτελέσματα, σε σχέση με την Παρασκευή, έχουμε αυξημένο αριθμό των ασθενών σε κρίσιμη κατάσταση (διασωληνωμένοι σε ΜΕΘ), και ελαφρά μειωμένο αριθμό των θανάτων. Σε πανελλαδικό επίπεδο ο κυλιόμενος εβδομαδιαίος μέσος όρος του δείκτη θετικότητας διαμορφώθηκε στο 2,3% (η ημερήσια τιμή είναι 1,5%) ενώ ο κυλιόμενος εβδομαδιαίος μέσος όρος του πραγματικού αριθμού αναπαραγωγής R_t (δηλαδή ο αριθμός των ατόμων που ένας φορέας μπορεί να επιμολύνει) παρέμεινε σταθερός στο 0,98 (R_t κάτω από τη μονάδα υποδηλώνει μείωση της διασποράς του ιού στην κοινότητα).

O πραγματικός αριθμός αναπαραγωγής R_t ανά περιφερειακή ενότητα της χώρας παρουσιάζεται στο Σχήμα 58.

Σχήμα 58. Πραγματικός αριθμός αναπαραγωγής R_t

Η πτωτική τάση που διαμορφώνεται, αντικατοπτρίζεται στον ημερήσιο αριθμό των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών), ο οποίος βρίσκεται εδώ και μέρες περί τα 6500 (6520). Αξίζει να σημειωθεί ότι η επιβράδυνση που παρατηρούνταν τις προηγούμενες ημέρες, οφείλονταν στο συνδυασμό των επιπέδων ανοσίας του πληθυσμού (επίκτητη και φυσική), αλλά και στον πολύ μεγάλο αριθμό των τεστ συνολικά (μοριακά και rapid), αλλά και των self- test που πραγματοποιούνται καθημερινά, των οποίων ο αριθμός έχει φθάσει σε ημερήσια βάση τις 700.000. Αυτό είναι πρακτικά ισοδύναμο με το στόχο που είχαμε όταν ζητούσαμε την αύξηση των self-test στις 600.000 (συν επιπλέον τα τεστ του ΕΟΔΥ σε ημερήσια βάση), και που θα συντελέσει σε διαχειρίσιμη επιδημιολογική εικόνα στους επόμενους μήνες.

Όσον αφορά τη διαμόρφωση της ανοσίας, αξίζει να επισημανθεί ότι η επιτάχυνση των νέων εμβολιασμών είναι θετική εξέλιξη, και εάν τηρηθούν τα υπάρχοντα μέτρα, διαμορφώνονται θετικές προοπτικές καθώς οδεύουμε προς το τέλος του έτους. Αντίστοιχα όμως, θα πρέπει να εξασφαλιστεί η διατήρηση της ανοσίας στους ήδη εμβολιασμένους που έχουν παρέλθει το εξάμηνο εμβολιασμού και της δεύτερης δόσης με τη χορήγηση της τρίτης δόσης, έτσι ώστε να μην αντισταθμιστούν οι νέοι εμβολιασμοί, από άτομα στα οποία θα έχει παρέλθει η ανοσία.

Εντούτοις, για την παρατηρούμενη αύξηση των κρουσμάτων που παρατηρήθηκε στις 18 και 19/11, εικάζεται ότι συντέλεσε είναι ο ακόλουθος συνδυασμός παραμέτρων:

• τα μέτρα που ελήφθησαν δεν τηρούνται επαρκώς,
• από πρόσφατες ανακοινώσεις του ΕΟΔΥ, γνωστοποιήθηκε ότι σημαντικό ποσοστό των κρουσμάτων (~40%) είναι εμβολιασμένοι. Αυτό είναι απόρροια της μη πλήρους κάλυψης που παρέχουν τα εμβόλια απέναντι στην απλή νόσηση (η οποία κυμαίνεται ανάλογα με τον τύπο του εμβολίου) και του χάρτη των επιτρεπτών δραστηριοτήτων που έχουν οι εμβολιασμένοι, οι οποίοι συντελούν στη μεταξύ τους μετάδοση. Με βάση αυτό, θα ήταν σημαντικό μέτρο ανάσχεσης η υποχρεωτική πραγματοποίηση ενός rapid ή self-test την εβδομάδα και από εμβολιασμένους πολίτες.
• πιθανώς αρχίζει να γίνεται πιο έντονη η επίδραση της απώλειας της ανοσίας από ήδη εμβολιασμένους στους οποίους έχει παρέλθει το εξάμηνο από το δεύτερο εμβολιασμό. Αυτή η παράμετρος, θα αποδειχθεί καθοριστική για την αποκλιμάκωση που προβλέπουμε μετά τις αρχές Δεκεμβρίου, και πιθανότατα να δημιουργηθεί επόμενο κύμα ή παράταση του ιδίου, στην περίπτωση που δεν προχωρήσουν οι αναμνηστικές δόσεις και αρχίσει να υποχωρεί ξανά το τείχος ανοσίας που έχει ήδη δημιουργηθεί.

Επίσης παρατηρείται το φαινόμενο, όπου περιφέρειες που είχαν περιέλθει σε αποκλιμάκωση, να επανέρχονται σε ανοδική τάση, ακολουθώντας την ανοδική πορεία της όμορης περιφέρειας που ήταν ήδη σε ανοδική τροχιά, με εμφανές παράδειγμα τη Λάρισα και τις υπόλοιπες περιοχές της Θεσσαλίας, ιδιαίτερα τη Μαγνησία τα Τρίκαλα αρχικά και την Καρδίτσα τώρα. Με δεδομένη την πτώση της θερμοκρασίας των επομένων ημερών και στις επόμενες 2 εβδομάδες αναμένεται ξανά ήπια άνοδος των κρουσμάτων, οπότε καλό θα ήταν να υπάρξει έλεγχος στις διαπεριφερειακές μετακινήσεις, με έλεγχο είτε του πιστοποιητικού εμβολιασμού ή δηλωμένου rapid-test ή πιστοποιητικού νόσησης τους τελευταίους 6 μήνες, στα διόδια και στις εξόδους των πόλεων, έτσι ώστε να μειώνονται όσο το δυνατόν περισσότερο οι πιθανότητες μετάδοσης του ιού μεταξύ των όμορων περιφερειών. Επίσης σε περιοχές όπως οι τρεις παραπάνω η Κοζάνη που εμφανίζουν συνεχή και ταχεία αύξηση της διασποράς του SARS-CoV-2 στην κοινότητα θα ήταν καλό να επιβληθεί αυστηρότερη τήρηση των μέτρων προστασίας με υποχρεωτική τήρηση της απόστασης των 2 μέτρων και χρήση της μάσκας (ΚΝ94, ΚΝ95 ή διπλή μάσκα) παντού.

Σχήμα 59. Συγκριτικά αποτελέσματα της επιδημιολογικής εικόνας του Σαββάτου (27/11/2021) σε σχέση με το προηγούμενο (20/11/2021)

Η επιδημιολογική εικόνα σε σχέση με το προηγούμενο Σάββατο, παρουσιάζεται στα συγκριτικά συγκεντρωτικά αποτελέσματα που δίνονται στο Σχήμα 59.

Όσον αφορά επιμέρους περιοχές, πλέον όλες (εκτός της Χίου) βρίσκονται πάνω από το όριο χαρακτηρισμού ως περιοχές ανησυχίας. Η συγκεντρωτική εικόνα των επιμέρους περιοχών παρουσιάζεται στο Σχήμα 60.

Σχήμα 60. Συγκεντρωτική εικόνα των νέων κρουσμάτων ανά 100.000 κατοίκους (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) των επιμέρους περιοχών

Η αποτύπωση των τάσεων στις επιμέρους περιοχές, παρουσιάζεται στο Σχήμα 61, όπου παρουσιάζεται ο ρυθμός μεταβολής των νέων κρουσμάτων ανά 100.000 κατοίκους (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) των επιμέρους περιοχών. Θετικές τιμές του ρυθμού μεταβολής υποδηλώνουν άνοδο, ενώ αρνητικές τιμές υποδηλώνουν πτωτική πορεία. Το σχήμα αυτό είναι ιδιαίτερα κατατοπιστικό, γιατί οι τιμές που παρουσιάζονται είναι κανονικοποιημένες ως προς τον πληθυσμό, και η σύγκριση των τάσεων ανάμεσα στις επιμέρους περιοχές είναι άμεση.

Σχήμα 61. Συγκεντρωτική εικόνα του ρυθμού μεταβολής των νέων κρουσμάτων ανά 100.000 κατοίκους (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) των επιμέρους περιοχών

Με βάση το Σχήμα 61, αλλά και τη συνολικότερη πορεία των τελευταίων ημερών όπως αυτή αποτυπώνεται στο Σχήμα 58 (πραγματικός αριθμός αναπαραγωγής R_t ανά περιοχή), φαίνεται ότι την πιο έντονη ανοδική τάση την έχει η Ευρυτανία, ενώ ακολουθεί ο Έβρος, και σε μικρότερο βαθμό άλλες περιοχές όπως η Καστοριά, η Φλώρινα, το Ρέθυμνο, το Ηράκλειο και η Πρέβεζα. Στην Πελοπόννησο, ανοδική τάση έχει η Κορινθία, ενώ στη Θεσσαλία, παραμένουν σε υψηλά επίπεδα διασποράς αλλά πλέον βρίσκονται σε πτωτική πορεία όλες οι περιοχές. Από τις περιοχές της Κρήτης πιο έντονο ρυθμό ανόδου είχαν το Ρέθυμνο και το Ηράκλειο, ακολουθούν τα Χανιά, αλλά πλέον παρατηρείται έντονη επιβράδυνση και στις τρεις περιοχές. Σε αυτές τις περιοχές (και ιδιαίτερα σε αυτές που εμφανίζουν έντονη ανοδική πορεία) συνιστούμε κινητοποίηση κλιμακίων του ΕΟΔΥ για αυξημένους ελέγχους με rapid test και καλή ιχνηλάτηση επαφών των θετικών περιπτώσεων, εντατικοποίηση των ελέγχων σχετικά με την εφαρμογή των μέτρων που ισχύουν σήμερα και λήψη ή επιμήκυνση της ισχύος περιοριστικών της διασποράς μέτρων. Προσοχή χρειάζεται ξανά στην Αττική και στη Θεσσαλονίκη, όπου συνεχίζει να υπάρχει σημαντική διασπορά και βέβαια δημιουργεί έντονη ανησυχία ιδιαίτερα σε σχέση με την έντονη πίεση που ασκείται στο ΕΣΥ σχετικά με τη διαθεσιμότητα κλινών ΜΕΘ για ασθενείς με COVID-19. Η εντατικοποίηση των ελέγχων σχετικά με την εφαρμογή των μέτρων στην Αθήνα (για τους λόγους που αναφέραμε), στη Θεσσαλονίκη και γενικότερα τη Β. Ελλάδα φέρνει ήδη πολύ σημαντικά θετικά αποτελέσματα καθώς στη Θεσσαλονίκη έχουμε σταθεροποίηση της διασποράς και στην Αθήνα μείωση της ταχύτητας αύξησης.

Με δεδομένα τα υπάρχοντα ανοίγματα οικονομικών δραστηριοτήτων, την παρουσία των μεταλλάξεων και τις μετακινήσεις πληθυσμού είναι ακόμα πιο σημαντική η τήρηση των μέτρων, με κυριότερη την ορθή και μαζική εφαρμογή των self-test, με ταυτόχρονη αύξηση της ιχνηλασίας των επαφών των ανιχνευθέντων ως θετικοί και καραντίνα 14 ημερών για τους συμπολίτες μας που θα επιβεβαιωθεί ότι είναι θετικοί στην μόλυνση με SARS-CoV-2 ακόμη και αν είναι ασυμπτωματικοί. Η σημασία και η αποτελεσματικότητα του αυξημένου αριθμού test και του εμβολιασμού έχει ήδη φανεί από τον Απρίλιο και έπειτα. Με δεδομένη την εμφάνιση της μετάλλαξης Β.1.617 ο πλήρης εμβολιασμός (με δύο ή και τρεις δόσεις για διατήρηση της ανοσίας) του συνολικού πληθυσμού είναι σε συνδυασμό με τη μαζική και συχνή χρήση self-test οι δύο πιο αποτελεσματικές γραμμές άμυνας που έχουμε για να αντιμετωπίσουμε ΑΜΕΣΑ αυτό το πολύ πιο μεταδοτικό στέλεχος του SARS-CoV-2.

Με στόχο την αντιμετώπιση του 4ου κύματος της πανδημίας στο οποίο βρισκόμαστε από τις 28 Ιουνίου πέρα από την επιτάχυνση του εμβολιασμού προτείνουμε την συνέχιση με μαζική συμμετοχή των πολιτών και τουλάχιστον 2 φορές την εβδομάδα των rapid test για όλους τους ανεμβολίαστους συμπολίτες μας, εργαζόμενους και μη. Στην περίπτωση των ανεμβολίαστων εργαζομένων τα 2 rapid test  την εβδομάδα θα πρέπει να είναι υποχρεωτικά. Επίσης, κινητά κλιμάκια του ΕΟΔΥ να πηγαίνουν και να κάνουν αυξημένο αριθμό rapid test στις περιοχές όπου παρατηρείται έντονα αυξητική τάση πριν ακόμη αυξηθούν πολύ τα κρούσματα συνδυάζοντας τα δεδομένα του ΕΟΔΥ με τις προσομοιώσεις της δυναμικής της πανδημίας από μοντέλα όπως το CORE της ερευνητικής ομάδας HERACLES για την Υγεία και το Εκθεσίωμα του ΑΠΘ. Έτσι θα μπορέσουμε να βάλουμε σε καραντίνα τους θετικούς στον SARS-CoV-2 και με καλή ιχνηλάτηση επαφών να σταματήσουμε πολλαπλές αλυσίδες μετάδοσης της νόσου, μειώνοντας ή εξαλείφοντας την ανάγκη για περιοριστικά μέτρα και τοπικά lockdown.

Αν θέλουμε να συνδυάσουμε τη χρηστή διαχείριση του υγειονομικού κινδύνου από την COVID-19 με την εύρυθμη λειτουργία της οικονομίας και της κοινωνίας, είναι κρίσιμο να προετοιμάζουμε κατάλληλα τους χώρους εργασίας, εκπαίδευσης, τα μέσα μαζικής μεταφοράς σε επίπεδα υποδομής (με τη χρήση συσκευών απολύμανσης και καθαρισμού του αέρα εσωτερικών χώρων) ώστε να μπορούν να λειτουργήσουν με αυξημένη ασφάλεια και να μην στηριζόμαστε μόνο στα μέτρα περιορισμού δραστηριοτήτων. Ένα καλό παράδειγμα τέτοιας προετοιμασίας αποτελεί το ΑΠΘ, το οποίο έχει εξοπλιστεί με  συσκευές απολύμανσης του αέρα με φίλτρα HEPA για εργαστήρια, κλινικές, και αμφιθέατρα/αίθουσες διδασκαλίας με ανεπαρκή αερισμό μετά από σχετική πρόταση της Υγειονομικής Επιτροπής του Συλλόγου μελών ΔΕΠ (ΕΣΔΕΠ) του ΑΠΘ και γίνεται προσπάθεια να γίνει προμήθεια περισσότερων τέτοιων συσκευών και για άλλους χώρους εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου. Είναι ένα παράδειγμα που συστήνουμε σε όλες τις εκπαιδευτικές μονάδες και όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, συμπεριλαμβανομένων των σχολείων.