Ησυνεχιζόμενη κρίση, οι αντιδράσεις των λαών στην ακρίβεια, ο επερχόμενος χειμώνας και η διαφαινόμενη υποχώρηση της Γερμανίας από τη σκληρή δημοσιονομική γραμμή, λόγω ακριβώς των εξελίξεων, δείχνει να αλλάζει, ως ένα σημείο, το οικονομικό τοπίο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς η ανάγκη στήριξης των κοινωνιών και των οικονομιών, φαντάζει πιο ισχυρή από κάθε άλλη περίοδο.
Μετά από σχεδόν τρία χρόνια πανδημίας, ήρθε η ενεργειακή κρίση και ο πόλεμος στην Ουκρανία, οδηγώντας στο καναβάτσο τις ευρωπαϊκές οικονομίες, την ίδια στιγμή που οι προβλέψεις δίνουν έναν μακρύ ορίζοντα στην επίλυση των προβλημάτων που έχουν προκύψει και τα οποία φαίνεται να είναι μόνο η κορυφή ενός παγόβουνου που κινείται με εξψφρενική ταχύτητα, απειλώντας το ίδιο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.
Μπροστά στη διαφαινόμενη επιδείνωση της κρίσης, η Κομισιόν, όπως αποκαλύπτει η γερμανική Handelsblatt, ετοιμάζεται να προχωρήσει σε μία εξαιρετικά σημαντική και κρίσιμη πρόταση. Τη χαλάρωση του Συμφώνου Σταθερότητας, από τη Συνθήκη του Μάαστριχτ, το οποίο περιορίζει το δημόσιο χρέος των χωρών στο 60% του ΑΕΠ τους, με μέτρα και επιτήρηση για όσες χώρες δεν βρίσκονται μέσα στο συγκεκριμένο περιθώριο.
Η Ελλάδα είναι μία από τις χώρες που βιώνει τους περιοριστικούς όρους του Συμφώνου Σταθερότητας, όπως και η Ιταλία, αλλά και η Ισπανία. Τι σημαίνει μία πιθανή αναπροσαρμογή του ποσοστού από 60%, σε 90% του ΑΕΠ, όπως φημολογείται; Σημαίνει οξυγόνο για την εσωτερική οικονομία:
1)μεγαλύτερο δημοσιονομικό περιθώριο για τις κυβερνήσεις
2)Μεγαλύτερη στήριξη στους ευάλωτους
3)Μεγαλύτερη στήριξη στις επιχειρήσεις για επενδύσεις και νέες θέσεις εργασίας
4)Περισσότερες δημόσιες επενδύσεις
Η Κομισιόν αναμένεται να καταθέσει τις προτάσεις της μερική χαλάρωση του Συμφώνου μέσα στον Νοέμβριο, ξεκινώντας μία συζήτηση που μπορεί να αλλάξει το τοπίο.
Το δημοσίευμα της Handelsblatt
«Τα 90 είναι τα νέα 60» επιγράφεται άρθρο στην ηλεκτρονική έκδοση της οικονομικής επιθεώρησης Handelsblatt με αφορμή τις προτάσεις της Κομισιόν για μερική αναθεώρηση των κριτηρίων του Μάαστριχτ. Σύμφωνα με αυτές, το Σύμφωνο Σταθερότητας εξακολουθεί να περιορίζει το δημόσιο χρέος στο 60% του ΑΕΠ, όμως για τα κράτη-μέλη που έχουν ήδη υψηλό χρέος ορίζεται ένας πιο χαλαρός «ενδιάμεσος στόχος» στο 90% του ΑΕΠ. Το σχόλιο της γερμανικής εφημερίδας: «Η Κομισιόν συνθηκολογεί μπροστά στη θλιβερή πραγματικότητα. Μετά την επιδημία του κορωνοϊού το δημόσιο χρέος φτάνει το 186% στην Ελλάδα και το 148% στην Ιταλία. Στον κύκλο των ‘χωρών υψηλού κινδύνου’ ανήκουν επίσης Πορτογαλία, Ισπανία, Γαλλία, Βέλγιο και Κύπρος, με το κρατικό χρέος να υπερβαίνει το όριο του 90%».
Θα είχε όμως νόημα η απαρέγκλιτη εφαρμογή των κανόνων δημοσιονομικής πειθαρχίας; Όπως παρατηρεί η Handelsblatt, «το να επιμένει κανείς υπό αυτές τις συνθήκες να μειωθεί το χρέος στο 60% εντός 20 ετών, όπως ορίζουν οι κανόνες μέχρι σήμερα, δεν θα ήταν μόνο εξωπραγματικό. Θα ήταν και αναποτελεσματικό από οικονομικής άποψης, καθώς μία πολιτική υπερβολικών περικοπών θα οδηγούσε κατευθείαν στην ύφεση. Δεν μπορεί παρά να επιδοκιμάσει κανείς το γεγονός ότι τα κράτη έχουν στη διάθεσή τους περισσότερο χρόνο και μεγαλύτερη ευελιξία, για να μειώσουν το χρέος τους».
