Στην αρχή της καριέρας της Shirley Temple, τα Fox Studios ήταν στα πρόθυρα της χρεοκοπίας. Όμως το Χόλιγουντ την λάτρεψε και χάρη στη δημοτικότητα της, όλα άλλαξαν.
Η μικρή σταρ της Αμερικής έγινε νούμερο ένα στο box office του Χόλιγουντ ως παιδί ηθοποιός από το 1934 έως το 1938, κέρδισε Όσκαρ, έκανε guest εμφανίσεις σε ταινίες για να τα αφήσει όλα αυτά πίσω της κάποια στιγμή και να γίνει διπλωμάτης.
Τον Δεκέμβριο του 1933 η 5χρονη Shirley Temple υπέγραψε συμβόλαιο με τα -σχεδόν- χρεοκοπημένα Fox Studios και τα έσωσε από βέβαιη κατάρρευση.
«Το μάθημα ήταν πως “ο χρόνος είναι χρήμα” και “είναι δουλειά και όχι παιχνίδι“. Και αυτό το έμαθα πριν γίνω σταρ», είχε δηλώσει ως ενήλικη για την εποχή που μεγαλούργησε στη μεγάλη οθόνη.
Παρά το γεγονός ότι κάποτε ήταν η καλύτερα αμειβόμενη σταρ του Χόλιγουντ, έπρεπε να δουλέψει γιατί τα εκατομμύρια της είχαν χαθεί προ πολλού.
«Σώσατε την 20th Century Fox από τη χρεοκοπία, έτσι δεν είναι;», την ρώτησε τότε ο παρουσιαστής Terry Wogan. «Έτσι νομίζω», του είχε απαντήσει.
Το 1933, τα Fox Studios είχαν σχεδόν χρεοκοπήσει. Ιδρύθηκαν από τον Γουίλιαμ Φοξ το 1915 και μεγαλούργησαν κατά την εποχή του βωβού κινηματογράφου. Όταν έφτασε η Μεγάλη Ύφεση, χρωστούσαν εκατομμύρια και οι τιμές των μετοχών είχαν πέσει κατακόρυφα. Διασώθηκαν χάρη σε ένα ξανθό κοριτσάκι με μπούκλες.
Δύο εβδομάδες πριν υπογράψει το συμβόλαιό της με το στούντιο, η Shirley είχε επιλεγεί για την ταινία Stand Up and Cheer! δίπλα στον James Dunn, ο οποίος θα υποδυόταν τον πατέρα της. Παρόλο που οι ρόλοι τους ήταν σχετικά μικροί, οι δυό τους έκαναν τέτοια εντύπωση στο κοινό, που αμέσως πήραν μέρος σε περισσότερες ταινίες μαζί. Η Shirley Temple έγινε… όνομα.
Η Shirley μπήκε για πρώτη φορά στο χώρο του θεάματος όταν η μητέρα της την πήγε σε μαθήματα χορού, σε ηλικία 2,5 ετών. «Με έβαλε σε μια σχολή χορού της γειτονιάς πολύ κοντά στο σπίτι μας. Και δούλευα εκεί, ξέρετε – μάθαινα ρούμπα και τανγκό».
Σε αυτή τη σχολή χορού την ανακάλυψε ο σκηνοθέτης Charles Lamont και την έβαλε σε μια σειρά ταινιών μικρού μήκους με τίτλο Baby Burlesks. Αμειβόταν με 10 δολάρια για κάθε μέρα γυρισμάτων, αλλά οι πρόβες ήταν απλήρωτες και η ίδια δεν ήταν ικανοποιημένη για την παραγωγή.
Ο Lamont, μαζί με τον παραγωγό Jack Hays, εργάστηκαν για την Educational Films Corporation. Η 3χρονη τότε πρωταγωνίστησε σε οκτώ ταινίες, αλλά το πλατό δεν ήταν ένα ευχάριστο μέρος για την ίδια ή τα άλλα παιδιά που βρίσκονταν εκεί. Τα τιμωρούσαν στο λεγόμενο «κουτί τιμωρίας».
«Είχαν δύο κουτιά στο πλατό. Το ένα από αυτά είχε μέσα ένα μεγάλο κομμάτι πάγου, και όταν κάποιος από εμάς συμπεριφερόταν άσχημα, μας έστελναν έναν-έναν στο μαύρο κουτί για να δροσιστούμε και να το σκεφτούμε. Στο σκοτάδι, με την πόρτα κλειστή», θυμόταν η Shirley. «Έχω πολλούς πόνους στα αυτιά, έχω πολλά σπυράκια, έχω πολλά προβλήματα από αυτό. Είχα μπει αρκετές φορές στο κουτί», σημείωσε.
Μάλιστα, τότε, δεν επιτρεπόταν στους γονείς να βρίσκονται στο ίδιο πλατό με τα παιδιά τους. Η μητέρα της Shirley της έφτιαχνε κουστούμια, της έκανε μαθήματα υποκριτικής και της έφτιαχνε τα μαλλιά της κάθε βράδυ, τις χαρακτηριστικές πλούσιες μπούκλες της.
Οι ταινίες στις οποίες πρωταγωνιστούσε σήμερα θεωρούνται άκρως ακατάλληλες. Η ίδια τις περιέγραψε ως «απομιμήσεις ταινιών για ενήλικες».
Το War Babies παρουσίαζε την 3χρονη τότε Shirley ντυμένη με μια μπλούζα έχοντας τον ώμο έξω και μια πάνα που στεκόταν με μία μεγάλη παραμάνα. Χόρευε για άλλα παιδιά που υποδύονταν στρατιώτες, τα οποία τσακώνονται γι’ αυτήν και της έδιναν γλειφιτζούρια.
Στο Polly Tix in Washington, υποδύθηκε μια «πόρνη» που την έβαλαν να αποπλανήσει έναν «γερουσιαστή». Στην πρώτη της σκηνή, φοράει σουτιέν και φτιάχνει τα νύχια της. Αργότερα εμφανίζεται στο γραφείο του γερουσιαστή φορώντας πέρλες και λέει στο νήπιο που υποδύεται τον γερουσιαστή ότι την έστειλαν για να τον «διασκεδάσει». Η Shirley σημείωσε στην αυτοβιογραφία της ότι οι ταινίες ήταν «μια κυνική εκμετάλλευση της παιδικής μας αθωότητας» και επίσης «περιστασιακά ήταν ρατσιστικές ή σεξιστικές».
Το επόμενο επαγγελματικό της βήμα ήταν σε μια σειρά που είχε μικρούς ρόλους. Είχε συμβόλαιο με τον παραγωγό, συγγραφέα και σκηνοθέτη Jack Hays. Εκείνος χρεοκόπησε και ο πατέρας της αγόρασε πίσω το συμβόλαιό της, αφού συνειδητοποίησε πόσο κακό ήταν εξαρχής.
Λίγο καιρό αργότερα, χόρευε σε ένα λόμπι ενός στιχουργού που εργαζόταν για τη Fox. Της ζητήθηκε να περάσει από οντισιόν για την ταινία Stand Up and Cheer! που γυριζόταν εκείνη την περίοδο. Πήρε έναν μικρό ρόλο, που σήμαινε αμοιβή δύο εβδομάδων.
Η υπόθεση της ταινίας είναι ότι η «Μεγάλη Ύφεση» είναι το αποτέλεσμα της έλλειψης «αισιοδοξίας», οπότε διοργανώνονται ακροάσεις για να βρεθούν διασκεδαστές που θα φτιάξουν το κέφι του κόσμου.
Η Shirley και ο James Dunn ήταν παρτενέρ σε μια χορογραφία. Δεν υπήρχε αρκετός χρόνος για να μάθει νέα κι έτσι δίδαξε στον Dunn έναν χορό που είχε μάθει για μια άλλη παράσταση. Αμέσως μετά τα γυρίσματα, της προσφέρθηκε μονοετές συμβόλαιο, με πιθανή επταετή παράταση, έναντι 150 δολαρίων την εβδομάδα.
Η μητέρα της πληρωνόταν επίσης για να τη συνοδεύει στα γυρίσματα. Υπέγραψαν το συμβόλαιο στις 21 Δεκεμβρίου 1933. Στην αυτοβιογραφία της, η Shirley το αποκάλεσε «το πρώτο συμβόλαιο από μια σειρά από σύννεφα που θα αιωρούνταν σκοτεινά τα επόμενα επτά χρόνια».
Η επόμενη ταινία της Shirley και του Dunn ήταν το Baby, Take a Bow, που έκανε πρεμιέρα τον Απρίλιο του 1934. Την δάνειζαν και σε άλλα στούντιο, έναντι χιλιάδων δολαρίων.
Αργότερα την ίδια χρονιά κυκλοφόρησε το Bright Eyes. Γραμμένο ειδικά για τους δυό τους, η ταινία περιείχε ένα τραγούδι που θα γινόταν το σήμα κατατεθέν της: On the Good Ship Lollipop. Όμως τα στούντιο Fox αντιμετώπιζαν οικονομικά προβλήματα από το κραχ του 1929 και το 1934 η Fox συγχωνεύτηκε με την 20th Century Pictures για να γίνει η 20th Century Fox.
Σύμφωνα με το Vanity Fair, στέλεχος της Fox δήλωσε: «Δεν αγόρασαν το στούντιο Fox, αγόρασαν τη Shirley Temple».
Τον πρώτο χρόνο της συνεργασίας της με την εταιρεία, εμφανίστηκε σε 10 ταινίες και το 1935 σε ηλικία 7 ετών η Temple κερδίζει Οσκαρ για την ερμηνεία της σε ρόλους ως τότε. Είναι το νεότερο άτομο που έχει βραβευτεί.
Η Shirley αποδείχθηκε μεγάλη εισπρακτική επιτυχία γιατί το κοινό της εποχής της οικονομικής κρίσης ήθελε να δει αισιόδοξες, χαρούμενες ταινίες στους κινηματογράφους.
Ο πρόεδρος Φράνκλιν Ρούσβελτ μάλιστα είχε δήλωσε για το ξανθό κοριτσάκι: «Κατά τη διάρκεια αυτής της ύφεσης, όταν το πνεύμα των ανθρώπων είναι χαμηλότερο από οποιαδήποτε άλλη στιγμή, είναι υπέροχο το γεγονός ότι με μόλις 15 σεντς ένας Αμερικανός μπορεί να πάει σε μια ταινία και να κοιτάξει το χαμογελαστό πρόσωπο ενός μωρού και να ξεχάσει τα προβλήματά του».
Καθώς οι ταινίες της γίνονταν όλο και πιο κερδοφόρες, η αμοιβή της αυξανόταν, μέχρι που έγινε η καλύτερα αμειβόμενη σταρ στο Χόλιγουντ. Και όλα αυτά τα κατάφερε στην ηλικία μόλις 10 ετών.
Ο φόρτος εργασίας της μπορεί να ήταν τεράστιος, αλλά ως ενήλικη θυμόταν εκείνη την εποχή με αγάπη.
Κέρδισε εκατομμύρια δολάρια, αλλά τα ξόδεψαν όλα η μητέρα και ο πατριός του, τους οποίους και μήνυσε το 1938. Η δικαστική αυτή διαμάχη, πρωτόγνωρη εκείνη την εποχή, οδήγησε στην Καλιφόρνια να περάσει ένα νομοσχέδιο που καθόριζε τις συνθήκες εργασίας και εξασφάλιζε ότι το 15% του μισθού ενός παιδιού ηθοποιού θα έμπαινε στην άκρη σε έναν λεγόμενο λογαριασμό Coogan.
Αλλά οι καλές εποχές της Shirley με τους γονείς της, τελείωσαν εκεί.
Επειδή ο πατέρας της εργαζόταν σε τράπεζα, έγινε ο υπεύθυνος διαχείρισης των οικονομικών της. Ωστόσο, όπως είπε η ίδια στο BBC, «ο πατέρας της είχε εγκαταλείψει το σχολείο αμέσως μετά την έβδομη τάξη» και είχε κάνει κακές επενδύσεις. «Από τα 3.200.000 δολάρια που είχα κερδίσει από πωλήσεις κούκλων, βιβλίων και ρούχων κτλ μου είχαν μείνει 44.000 δολάρια σε έναν λογαριασμό», είπε.
Στην αυτοβιογραφία της, η Shirley περιγράφει την οικονομική ανικανότητα του σπάταλου πατέρα της με απόλυτη απάθεια. «Για λόγους που κάποιοι μπορεί να βρουν ανεξήγητους, δεν ένιωσα ούτε απογοήτευση ούτε θυμό».
Πολλές φορές όμως οι ταινίες της δεν πήγαιναν και τόσο καλά. Η Shirley είχε δηλώσει στο BBC πως συχνά σκηνές της κόβονταν ενώ σε ηλικία 12 ετών είχε βιώσει κακοποιητικές συμπεριφορές, όπως είχε αποκαλύψει.
Από την μεγάλη οθόνη αποσύρθηκε σε ηλικία 22 ετών και η τελευταία της ταινία ήταν το A Kiss for Corliss του 1949.
Η καριέρα της όμως δεν τελείωσε αλλά συνεχίστηκε σε άλλον τομέα εντελώς διαφορετικό από την ηθοποιία. Εργάστηκε στις διεθνείς σχέσεις και υπηρέτησε στην κυβέρνηση των ΗΠΑ ως πρέσβειρα στη Γκάνα και στην Τσεχοσλοβακία.
Στη συνέντευξή τους, είχε πει πως η πρεσβεία στη Γκάνα «ήταν η καλύτερη δουλειά της ζωής μου».