Τουλάχιστον στα 3,5 δισεκατομμύρια ευρώ εκτιμάται ότι θα ανέλθει τελικώς η εξοπλιστική προμήθεια των γαλλικών μαχητικών αεροσκαφών «4+ γενιάς», Rafale, μετά την ανακοίνωση του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, χτες, στην ΔΕΘ, για αγορά επιπλέον έξι καινούργιων αεροσκαφών αυτού του τύπου.
Ειδικότερα, ανέφερε ότι σύντομα τα Rafale που διαθέτει η Ελλάδα θα γίνουν 24, καθώς θα αγοραστούν ακόμη 6 ώστε να συμπληρωθεί η πρώτη μοίρα. Τα πρώτα αεροσκάφη θα πετούν στον ελληνικό ουρανό πριν από το τέλος του 2021, σημείωσε.
Η επιπλέον προμήθεια εξεταζόταν ευθύς εξαρχής από τη στιγμή που αποφασίστηκε η επιλογή των γαλλικών αεροσκαφών, ενώ, σύμφωνα με πληροφορίες, σε αυτή την απόφαση οι αρμόδιοι κυβερνητικοί παράγοντες προσανατολίζονταν σταθερά ήδη από τους πρώτους μήνες του 2021. Το σκεπτικό, όπως υποστηρίζουν κύκλοι του υπουργείου Αμυνας, ήταν ότι με τα έξι μαχητικά, η ελληνική Πολεμική Αεροπορία αποκτά μια πλήρη μοίρα εικοσιτεσσάρων Rafale.
Το κόστος
Η αρχική διακρατική συμφωνία Ελλάδας – Γαλλίας για την απόκτηση 18 μαχητικών είχε υπογραφεί στην αρχη του 2021.
Σύμφωνα με κατά καιρούς δηλώσεις του υπουργού Αμυνας, Νίκου Παναγιωτόπουλου, το «συνολικό κόστος» για την αρχική αγορά των 12 μεταχειρισμένων + 6 καινούριων Rafale «ανέρχεται σε 1,92 δισ. ευρώ (χωρίς κρατήσεις) για τα 18 αεροσκάφη και 400 εκατ. ευρώ (χωρίς κρατήσεις), για τα όπλα τους».
Εκτιμάται ότι, τώρα, τα έξι επιπλέον αεροσκάφη θα κοστίζουν από 800 εκατομμύρια έως ένα δισεκατομμύριο ευρώ. Συνολικά, δηλαδή, το εξοπλιστικό πρόγραμμα των Rafale για την Πολεμική Αεροπορία ενδέχεται να ξεπεράσει τα 3,5 δισεκατομμύρια ευρώ.
«Φούσκωμα» λογαριασμού;
Στο μεταξύ, εντονότατη είναι η φημολογία το τελευταίο διάστημα ότι «φουσκώνει» ο λογαριασμός για πρόγραμμα που αφορά τον εκσυγχρονισμό των ελληνικών F-16 στην εκδοχή Viper.
Κατά πληροφορίες, ήδη, από 1,1 δισ. που ήταν αρχικά, φέρεται να έχει «σκαρφαλώσει» στο 1,5, ενώ επιπλέον πρόγραμμα που αφορούσε μέρος των ελληνικών F-16 φημολογείται ότι κοστολογείται έως και 700 εκατομμύρια ευρώ. Κάτι που, εάν ισχύει, ανεβάζει το κόστος σε πολύ πάνω από δύο δισεκατομμύρια.
Ακρως ενδιαφέρον είναι ότι, σύμφωνα με εντονότατη φημολογία, το συγκεκριμένο πρόγραμμα, το κόστος του οποίου πάντως εκτιμάται ότι δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 200 εκ. ευρώ, αν και είχε αποφασιστεί να προωθηθεί στη Βουλή, προκειμένου να εγκριθεί, την τελευταία στιγμή αποσύρθηκε. Κάτι που δεν μπορεί παρά να γεννά εύλογα ερωτηματικά.
Καθυστερήσεις
Οσον αφορά τους ρυθμούς παραλαβής των γαλλικών αεροσκαφών, ο υπουργός Αμυνας, πολλούς μήνες πριν, είχε δηλώσει πως «τα πρώτα έξι μεταχειρισμένα αεροσκάφη θα έρθουν στη χώρα 6 μήνες μετά την υπογραφή της Σύμβασης (περί τον Ιούνιο του 2021) με ρυθμό ένα ανά μήνα».
Επίσης, ότι «τα έξι καινούργια αεροσκάφη θα παραληφθούν από τον 20ο μήνα μετά την υπογραφή της συμβάσεως με ρυθμό ένα ανά μήνα (σ.σ. περίπου από το τέλος του 2022), ενώ τα τελευταία έξι μεταχειρισμένα θα παραληφθούν από τον 26ο μήνα μετά την υπογραφή της συμβάσεως (σ.σ. το 2023)».
Εως τώρα, πάντως, έχει παραληφθεί μόνο ένα Rafale, η εκδήλωση παραλαβής του οποίου έγινε στη Γαλλία στις 21 Ιουλίου 2021. Κύκλοι του υπουργείου Αμυνας, ωστόσο, αν και παραδέχονται την καθυστέρηση, υποστηρίζουν ότι οσονούπω θα βρίσκεται στην Ελλάδα ένα ακόμη.
Καθυστερήσεις, πάντως, διαπιστώνονται και στο έτερο -νευραλγικής σημασίας για την ΠΑ- πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των F-16 σε Viper. Κάτι που είχε επισημανθεί από την πρώτη στιγμή που άρχισε να «τρέχει» το πρόγραμμα. Πλην όμως, η αμερικανική πλευρά είχε σπεύσει να καθησυχάσει τις εύλογες ανησυχίες που, πάντως, εξακολουθούν να υφίστανται.
Διπλωματικές πιρουέτες και «νέο πλοίο»
Στο μεταξύ, σε σειρά αναμονής βρίσκεται το μεγάλο εξοπλιστικό πρόγραμμα του Πολεμικού Ναυτικού, ύψους 5,5 δισεκατομμυρίων, με τις -τουλάχιστον δημόσιες δεσμεύσεις- των αρμοδίων κυβερνητικών στελεχών να έχουν ληφθεί οι σχετικές αποφάσεις τους επόμενους μήνες, πιθανώς εντός του Νοεμβρίου.
Να σημειωθεί πως, εάν προστεθούν τα κόστη από τα κύρια προγράμματα που έχουν εξαγγελθεί ή υλοποιούνται, όπως το «νέο πλοίο», τα Rafale και τα F-16, το αεροδρόμιο Καλαμάτας, και άλλα, ο συνολικός εξοπλιστικός «λογαριασμός» ξεπερνάει κατά πολύ τα 11 δισ. ευρώ.
Κάτι που κάνει τις ανταγωνίστριες εταιρείες να διαγκωνίζονται για την ελληνική πίτα των εξοπλισμών και ιδιαίτερα για την επίμαχη του Πολεμικού Ναυτικού.
Ακρως ενδιαφέρον είναι ότι, μέσα σε αυτό το σκηνικό, η Αθήνα προσέρχεται στις ΗΠΑ, έναν εκ των σφόδρα ενδιαφερομένων για το «νέο πλοίο», με «δώρο» μια νέα συμφωνία για τις αμερικανικές βάσεις στην Ελλάδα.
Σύμφωνα με πληροφορίες, μάλιστα, ανατρέπεται άρδην το υφιστάμενο εδώ και δεκαετίες καθεστώς των αμερικανικών βάσεων, ενώ η νέα συμφωνία, το πιθανότερο, θα είναι 5ετής. Κάτι που αποτελεί διακαή και μόνιμο αμερικανικό «πόθο». Η νέα συμφωνία, πιθανώς, θα υπογραφεί σύντομα κατά την επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Δένδια, στις ΗΠΑ.
Μένει να φανεί, τώρα λοιπόν, ποια θα είναι η ουσιαστική -πέραν της επίσημης- προσφορά των ΗΠΑ. Ιδιαίτερα, μετά το «δωράκι» της νέας ελληνο-αμερικανικής συμφωνίας για τις βάσεις. Ειδικά, εάν θα υπάρξει μια σοβαρή «ενδιάμεση πρόταση» εκ μέρους της αμερικανικής πλευράς.
Προαναγγελθέν πρόγραμμα
Η αγορά των έξι επιπλέον Rafale που ανακοινώθηκε ότι θα προμηθευτεί η Ελλάδα από τη γαλλική Dassault, είχαν, εμμέσως πλην σαφώς, προαναγγελθεί από τον Ν.Παναγιωτόπουλο μήνες πρίν, ενώ συνεχείς ήταν οι διαρροές του υπουργείου Αμυνας προς αυτή την κατεύθυνση.
Χαρακτηριστικά, ήδη από τον Ιανουάριο του 2021, όταν ο ίδιος είχε ερωτηθεί εάν είναι πιθανή μια νέα παραγγελία Rafale, είχε απαντήσει ότι «είναι όλα στο τραπέζι». Σε τοποθετήσεις του στη Βουλή, επίσης, έχει αναφέρει ότι «θα πρέπει να αποκτηθούν 40 (!) σύγχρονα μαχητικά αεροσκάφη για την ΠΑ μέχρι το 2025».
Οσον αφορά την αρχική συμφωνία για την αγορά 12+6 Rafale, είχε αναφέρει ότι από αυτά «τα έξι (δύο διθέσια και τέσσερα μονοθέσια) είναι καινούργια και δώδεκα μεταχειρισμένα (δύο διθέσια και δέκα μονοθέσια) από την γαλλική ΠΑ, μαζί με τα απαραίτητα όπλα, εξοπλισμό υποστήριξης, ανταλλακτικά, αλλά και υπηρεσίες εν συνεχεία υποστήριξης».
Είχε πει, ακόμα, ότι «το συνολικό κόστος των αεροσκαφών ανέρχεται σε 1,92 δισ. ευρώ (χωρίς κρατήσεις) για τα 18 αεροσκάφη και 400 εκατ. ευρώ (χωρίς κρατήσεις), για τα όπλα τους, τα οποία περιλαμβάνουν κατευθυνόμενα βλήματα “Meteor”, καθώς και τις απαραίτητες αναβαθμίσεις υπαρχόντων βλημάτων προκειμένου να μπορούν να χρησιμοποιηθούν στα νέα αεροσκάφη (“Mica”, “Scalp”, ”Exoset”)».
