AΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Σε μια ιδιαίτερα σκληρή, ενδεχομένως και τοξική, όσο και παρατεταμένη προεκλογική περίοδο τριών και πλέον μηνών εισήλθε και επισήμως από χθες η χώρα, μετά την ανακοίνωση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη ότι οι κάλπες της απλής αναλογικής θα στηθούν στις 21 Μαΐου, με τις επαναληπτικές εκλογές –εάν, όπως αναμένεται, δεν επιτευχθεί ο σχηματισμός κυβέρνησης συνεργασίας στην επερχόμενη πρώτη αναμέτρηση– με τον νέο εκλογικό νόμο να τοποθετούνται στις 2 Ιουλίου.
Η Νέα Δημοκρατία εισέρχεται στην τελική ευθεία προς τις εκλογές με δημοσκοπικό προβάδισμα έναντι του ΣΥΡΙΖΑ, το οποίο μάλιστα διατηρεί καθ’ όλη τη διάρκεια της τετραετίας. Ομως, η εικόνα της επλήγη μετά το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη: Ψηφοφόροι της εμφανίστηκαν να μετακινούνται προς την «γκρίζα ζώνη» των αναποφάσιστων, με αποτέλεσμα η ψαλίδα με τον ΣΥΡΙΖΑ να έχει περιοριστεί. Στις ημέρες που απομένουν μέχρι τις εκλογές θα είναι συνεπώς κρίσιμο προς ποιες κατευθύνσεις θα κινηθούν οι σημερινοί αναποφάσιστοι και εάν η Ν.Δ. θα επιτύχει τον επαναπατρισμό μεγάλου μέρους της. Ομως αυτή δεν είναι η μόνη παράμετρος που θα καθορίσει το εκλογικό αποτέλεσμα. Σημαντικό ρόλο θα διαδραματίσουν επίσης:
• Τα διλήμματα που θα κυριαρχήσουν. Ο κ. Μητσοτάκης προτάσσει την ανάγκη ισχυρής αυτοδύναμης κυβέρνησης μετά τις δεύτερες εκλογές. Αντιθέτως, οι κ. Αλέξης Τσίπρας και Νίκος Ανδρουλάκης αναφέρονται σε κυβέρνηση συνεργασίας μετά την πρώτη κάλπη, χωρίς όμως να είναι σαφές ποια κόμματα θα συνεργαστούν, με ποιο πρόγραμμα και με ποιον πρωθυπουργό.
Τα διλήμματα που θα προτάξουν τα κόμματα, οι επιλογές των αναποφάσιστων, η αποχή, ο πήχυς της αυτοδυναμίας και η σύγκριση των τετραετιών Ν.Δ. – ΣΥΡΙΖΑ.
• Η ενδεχόμενη αντισυστημική ψήφος και το ύψος και η σύνθεση της αποχής, καθώς μάλιστα στις πρώτες εκλογές ενδέχεται να επικρατήσει «χαλαρότητα», επειδή θεωρείται εξαιρετικά δύσκολος ο σχηματισμός κυβέρνησης, ενώ οι δεύτερες θα διεξαχθούν με προχωρημένη τη θερινή περίοδο.
• Τα κόμματα που θα εκπροσωπηθούν στο Κοινοβούλιο, ειδικά στη δεύτερη αναμέτρηση με τον νέο εκλογικό νόμο. Εάν η επόμενη Βουλή είναι επτακομματική, ο πήχυς της αυτοδυναμίας αναμένεται ιδιαίτερα υψηλός, ενώ ερώτημα αποτελεί εάν θα επιτραπεί από τον Αρειο Πάγο η συμμετοχή στις εκλογές του κόμματος Κασιδιάρη.
• Το περιεχόμενο της ψήφου των πολιτών. Στις επερχόμενες διπλές εκλογές θα αναμετρηθούν δύο αρχηγοί που έχουν διατελέσει πρωθυπουργοί, οι κ. Μητσοτάκης και Τσίπρας, και δύο κόμματα, Νέα Δημοκρατία και ΣΥΡΙΖΑ, που κυβέρνησαν από μία τετραετία, οπότε υπάρχει δυνατότητα άμεσης σύγκρισης.
Απολογισμός και επόμενη ημέρα
Του Σταύρου Παπαντωνίου
«Η μάχη από σήμερα ξεκινάει» ήταν το γενικό συμπέρασμα που εξήχθη χθες στο υπουργικό συμβούλιο, αφού έκλεισαν οι κάμερες και άρχισε η κουβέντα για τις εκλογές που είχε ανακοινώσει λίγο πριν ο πρωθυπουργός. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης χωρίζει σε δύο επιμέρους σκέλη την προεκλογική μάχη που ξεκινάει με ορίζοντα την 21η Μαΐου. Το πρώτο σκέλος αφορούσε τη συζήτηση για όσα έγιναν την τετραετία που πέρασε, με τον πρωθυπουργό να κάνει εκτενείς αναφορές και στο χθεσινό υπουργικό συμβούλιο.
Η Ν.Δ. σε όλη την προεκλογική περίοδο «θα θυμίσει πού ήταν η Ελλάδα το 2019 και πού είναι το 2023» και πόσα βήματα έγιναν εμπρός σε κρίσιμους τομείς, όπως η θωράκιση της εθνικής άμυνας, η αντιμετώπιση του μεταναστευτικού, μέχρι τη μόνιμη ελάφρυνση από φόρους και την αύξηση των συντάξεων μετά 12 χρόνια, αλλά και το τι πανεπιστήμια θέλουμε. Η κυβέρνηση, ωστόσο, δεν θα αποφύγει τη συζήτηση για λάθη που έγιναν την τετραετία, όπως η κατάσταση σε ένα κομμάτι του Δημοσίου, που φάνηκε και με το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη ή η υπόθεση των υποκλοπών που πλήγωσε το θεσμικό προφίλ της κυβέρνησης, αλλά αντίθετα θα επιδιώξει η συζήτηση να είναι «εν συνόλω» και να κριθεί και για τα θετικά και για τα αρνητικά. Οι ίδιες πηγές σημειώνουν πως η Ν.Δ. επιδιώκει την ανατροπή της νοοτροπίας που οδήγησε στην τραγωδία των Τεμπών, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ τη διαιώνισή της. «Εκεί που κάναμε λάθος είναι πως δεν αλλάξαμε όσο γρήγορα θα έπρεπε», προσθέτουν οι ίδιες πηγές. «Η ανατροπή όλων αυτών καθίσταται έτσι μια σαφής προτεραιότητα για την επόμενη μέρα», είπε ο κ. Μητσοτάκης στο χθεσινό υπουργικό. Ακόμα, στο σκέλος των όσων έγιναν έως σήμερα, θα τεθεί και το θέμα της ανάπτυξης και της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας. 
Το δεύτερο σκέλος στο οποίο θα κινηθεί ο προεκλογικός αγώνας αφορά το τι θα γίνει την επόμενη τετραετία. «Οι πολίτες ψηφίζουν πάντα όχι μόνο με όσα έγιναν, αλλά με βάση την ελπίδα για το μέλλον», αναφέρει στέλεχος της κυβέρνησης που έχει κομβικό ρόλο στον στρατηγικό σχεδιασμό. Χθες ο κ. Μητσοτάκης μετά την ανακοίνωση των εκλογών ανήρτησε ένα βίντεο στο Tik Tok –που απευθύνεται κυρίως στη νεολαία– και έθεσε τους στόχους της επόμενης τετραετίας. Πέραν του απολογισμού, ο πρωθυπουργός σημείωσε ότι αντικείμενο συζήτησης θα πρέπει να είναι «τα πολλά που πρέπει να γίνουν από εδώ και στο εξής» θέτοντας ως θεματικές της επόμενης ημέρας την αύξηση των μισθών και την επίλυση του στεγαστικού προβλήματος, που πλήττει έντονα και τους νέους. Παράλληλα, διάλογο επιθυμεί και για τις αδυναμίες του ΕΣΥ, που παρότι άντεξε από την πανδημία, αντιμετωπίζει ακόμη μεγάλες δυσκολίες.
Με δεδομένο πως οι πρώτες εκλογές θα κρίνουν σε μεγάλο βαθμό το τελικό αποτέλεσμα, η Ν.Δ. στον πολιτικό της λόγο θα εστιάσει έως την αναμέτρηση της 21ης Μαΐου στο ζήτημα της ακυβερνησίας που φέρνει η απλή αναλογική και της αναποτελεσματικότητας των κυβερνήσεων συνεργασίας, στοχεύοντας σταθερά στην αυτοδυναμία. Χθες ο κ. Μητσοτάκης δίνοντας το έναυσμα ζήτησε από τους υπουργούς του να φέρνουν ως παραδείγματα ξένες χώρες «οι οποίες έχουν περιέλθει σε έναν κυκεώνα αστάθειας, ακριβώς επειδή έχουν ως εκλογικό σύστημα την απλή αναλογική, η οποία πολύ συχνά οδηγεί, πράγματι, σε ακυβερνησία».
Εκστρατεία Αλ. Τσίπρα με τριπλό αφήγημα
Του Αντώνη Αντζολέτου
Από την Κουμουνδούρου όλο το προηγούμενο διάστημα πίεζαν τον πρωθυπουργό να ανακοινώσει την ημερομηνία των εκλογών. Ηθελαν να έχουν μπροστά τους έναν συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα πάνω στον οποίο θα σχεδιάσουν τις περιοδείες του προέδρου, την παρουσίαση του κυβερνητικού προγράμματος αλλά και αρκετές θεματικές εκδηλώσεις, όπως το πλάνο για την προστασία της πρώτης κατοικίας, που εκκρεμεί. Τις επόμενες ημέρες το Εκτελεστικό Γραφείο με τον Πολιτικό Σχεδιασμό θα καθορίσουν ένα νέο πρόγραμμα «βραχείας πλεύσης». Εχει ήδη αποφασιστεί την Παρασκευή ο Αλέξης Τσίπρας να περιοδεύσει στην Καλαμάτα, με την πραγματοποίηση ανοιχτής πολιτικής συγκέντρωσης το βράδυ, ενώ είναι πολύ πιθανό αύριο να μιλήσει στη Βουλή, στη συζήτηση για τα μέτρα στήριξης των συγγενών των θυμάτων και των πληγέντων του σιδηροδρομικού δυστυχήματος.
«Στις 21 του Μάη οι πολίτες θα επιστρέψουν στην κάλπη τον λογαριασμό που δεν βγαίνει. Και την επόμενη κιόλας μέρα, χωρίς δεύτερες εκλογές και περιπέτειες, μια προοδευτική κυβέρνηση συνεργασίας θα αναλάβει το δύσκολο έργο της αναγέννησης της πατρίδας μας, της ανάταξης της οικονομίας, της στήριξης της κοινωνίας». Αυτό ήταν το μήνυμα που έστειλε ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης από τη Λιβαδειά, κάνοντας λόγο για «λίγες εβδομάδες υπομονής ακόμη» και για τη «μεγάλη πολιτική αλλαγή που έχει ανάγκη ο τόπος και έρχεται». Οι δεύτερες εκλογές είναι ένα σενάριο που δεν το συζητούν καν στην αξιωματική αντιπολίτευση.
Είναι σαφές πως στο στόχαστρο της Κουμουνδούρου σε ρυθμούς «σκληρού ροκ» θα μπει αποκλειστικά ο πρωθυπουργός. Ο Αλέξης Τσίπρας μιλώντας σε συνέδριο στη Λαμία κατηγόρησε τον Κυριάκο Μητσοτάκη πως με τις υποκλοπές της ΕΥΠ «κατέλυσε το Σύνταγμα» και παράλληλα έθεσε από νωρίς το αίτημά του να πραγματοποιηθεί ντιμπέιτ. «Θέλω να πιστεύω πως θα αφήσει τα διλήμματα και τις διχαστικές κορώνες και θα έρθει να συζητήσουμε. Το 2019 δεν ήρθε να κουβεντιάσουμε ενώπιος ενωπίω, να θέσουμε στον ελληνικό λαό τις θέσεις μας, τις προτάσεις μας», ανέφερε χαρακτηριστικά, ανοίγοντας έναν νέο κύκλο αντιπαράθεσης με τη «γαλάζια» παράταξη.
Οι ημέρες που απομένουν δεν είναι πολλές, αλλά στελέχη της αξιωματικής αντιπολίτευσης θεωρούν πως είναι αρκετές προκειμένου ο ΣΥΡΙΖΑ να δώσει την εικόνα στην κοινωνία μιας «ανανεωμένης δύναμης» έτοιμης να αναλάβει την εξουσία. Σε αυτό θα συμβάλει και η παρουσίαση του υπόλοιπου 25% των ονομάτων των ψηφοδελτίων, με τη διαδικασία να αναμένεται πλέον να «τρέξει» πιο γρήγορα. Μάλιστα θα αναλάβει ο ίδιος ο πρόεδρος την παρουσίαση κάποιων προσώπων. Για το κλείσιμο των ψηφοδελτίων θα πραγματοποιηθεί, πιθανότατα το πρώτο δεκαπενθήμερο του Απριλίου, συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής. Στο εσωκομματικό πεδίο, με την ένταξη του Παύλου Πολάκη στη λίστα στα Χανιά δεν υπάρχει καμία συζήτηση που να είναι σε εξέλιξη.
Το τρίπτυχο οικονομία, κράτος δικαίου, αλλά και το δυστύχημα στα Τέμπη θα είναι ο προεκλογικός «καμβάς» στον οποίο η Κουμουνδούρου θα σχεδιάσει το προεκλογικό της τριπλό αφήγημα. Το οικονομικό επιτελείο ετοιμάζει σκληρή επίθεση στην κυβέρνηση για το ζήτημα της ακρίβειας, προβάλλοντας λύσεις προκειμένου τα εισοδήματα να ανακτήσουν την αγοραστική τους αξία. Δίνοντας μια πρώτη εικόνα για το τι θα ακολουθήσει, ο Αλέξης Τσίπρας μίλησε από τη Λαμία για την πληθωριστική κρίση που υπάρχει και για τις ακριβές τιμές τόσο στη χονδρική του ρεύματος όσο και στα προϊόντα πρώτης ανάγκης.
Ισχυρό ποσοστό την πρώτη Κυριακή
Της Δώρας Αντωνίου
Ενα ισχυρό διψήφιο ποσοστό είναι το κεντρικό ζητούμενο για το ΠΑΣΟΚ στις 21 Μαΐου. Και όχι μόνον ως προϋπόθεση για να μπει το κόμμα σε συζήτηση για κυβέρνηση συνεργασίας, όπως έχει δηλώσει ο Νίκος Ανδρουλάκης, αλλά σχεδόν ως όρος επιβίωσης. Στη Χαριλάου Τρικούπη ξορκίζουν την προοπτική δεύτερης προσφυγής στις κάλπες και η στρατηγική του κόμματος και της ηγετικής ομάδας είναι εστιασμένη σε εκλογές ενός γύρου. Βεβαίως, δεν μπορεί να παραγνωριστεί το ιδιαίτερο περιβάλλον που διαμορφώνει ο εκλογικός νόμος της απλής αναλογικής. «Εμείς δεν στηρίξαμε αυτόν τον εκλογικό νόμο, αλλά θα προσπαθήσουμε να κάνουμε ό,τι καλύτερο με τα δεδομένα που υπάρχουν», λένε στελέχη κοντά στην ηγετική ομάδα.
Ενα ισχυρό διψήφιο ποσοστό θα δώσει κατ’ αρχάς πλεονέκτημα κινήσεων στον κ. Ανδρουλάκη έναντι των εσωκομματικών ομαδοποιήσεων, αναφορικά με τις επιλογές της επόμενης ημέρας. Ενα ποσοστό κοντά σε εκείνο που έλαβε το κόμμα στις προηγούμενες εκλογές θα ενδυναμώσει τις φωνές αμφισβήτησης των επιλογών της ηγεσίας και θεωρείται βέβαιο ότι θα ενισχύσει τις φυγόκεντρες δυνάμεις. Το ζητούμενο για τη Χαριλάου Τρικούπη είναι το κόμμα να καταφέρει να αντέξει στην πολωτική πίεση που θα ασκηθεί από τα δύο μεγάλα κόμματα και θα αυξάνεται όσο πλησιάζουν οι εκλογές. Να κάνει διακριτή και ελκυστική την πολιτική του πρόταση και να καταφέρει να κερδίσει ένα όσο το δυνατόν μεγαλύτερο τμήμα της «γκρίζας ζώνης» των ψηφοφόρων, η οποία από το δυστύχημα των Τεμπών και μετά εμφανίζεται αρκετά ενισχυμένη και σε ποσοστά που κινούνται κοντά στο 20%. «Κάνε τον θυμό, απόφαση αλλαγής», είναι το σύνθημα με το οποίο το ΠΑΣΟΚ αρχίζει την προεκλογική εκστρατεία, απευθυνόμενο σε αυτό το κοινό πρωτίστως.
Αυτή τη συγκυρία θα επιδιώξουν να αξιοποιήσουν στο ΠΑΣΟΚ, καθώς γνωρίζουν ότι εφόσον η χώρα οδηγηθεί σε επαναληπτικές εκλογές, η πίεση που θα υποστεί το κόμμα, ιδιαίτερα αν δεν βγει ουσιαστικά ενισχυμένο από την πρώτη αναμέτρηση, θα είναι διαλυτική. Ο Νίκος Ανδρουλάκης επανέλαβε χθες (ΣΚΑΪ) ότι το ισχυρό διψήφιο ποσοστό είναι προϋπόθεση για να μπει το ΠΑΣΟΚ σε συζήτηση για μετεκλογική συνεργασία. Είπε ότι «υποψήφιοι πρωθυπουργοί είναι όλοι οι πολιτικοί αρχηγοί», αλλά επέμεινε στη γραμμή «ούτε Μητσοτάκης ούτε Τσίπρας». Και οριοθέτησε τον οδικό χάρτη για τον σχηματισμό κυβέρνησης: «Εχοντας πάρει την ισχυρή εντολή, θα κάνουμε προσπάθεια για προγραμματικές συγκλίσεις και εφόσον αυτές συμφωνηθούν, τότε θα συζητήσουμε για πρόσωπα κοινής αποδοχής», πρόσθεσε. Μάλιστα τόνισε ότι ο ίδιος φέρνει ένα νέο πολιτικό υπόδειγμα στην πολιτική ζωή του τόπου λέγοντας εκ των προτέρων πώς θα κινηθεί. «Το 2015 ο Τσίπρας δεν είπε ότι θα κυβερνήσει με τον Καμμένο», ανέφερε. Ως παράδειγμα του νέου υποδείγματος που θα επιδιώξει να φέρει στη διακυβέρνηση της χώρας, ο κ. Ανδρουλάκης είπε ότι εφόσον το ΠΑΣΟΚ μπει στην κυβέρνηση, σε κανέναν δημόσιο οργανισμό ή σε νοσοκομείο δεν θα διοριστεί διοικητής από κόμμα, όλες οι θέσεις θα καλυφθούν με διεθνή διαγωνισμό.
