Σε άρμα της ελληνικής εξωστρέφειας έχουν εξελιχθεί τα τρόφιμα και τα ποτά. Φέτος, σε μία χρονιά αρκετών αναταράξεων για το εξωτερικό εμπόριο, οι εξαγωγές τους φαίνεται ότι θα φτάσουν τα 10 δισ. ευρώ, σηματοδοτώντας ένα νέο ρεκόρ. Κι αυτό παρά το πλήγμα που έχει δεχθεί το πλέον εξαγώγιμο ελληνικό προϊόν, το ελαιόλαδο, το οποίο λόγω της αλματώδους αύξησης της τιμής του παρουσίασε κατακόρυφη κάμψη. Αυτό βέβαια επιβεβαιώνει την τάση ότι πλέον μπαίνουμε σε μία φάση που ανοίγει η βεντάλια των προϊόντων της ελληνικής διατροφής στις ξένες αγορές πέραν του ελαιολάδου και της φέτας, που πάντα ήταν η σημαία της εξωστρέφειας. Μία εξέλιξη διόλου τυχαία μια και ολοένα περισσότερες ελληνικές εταιρείες διεκδικούν δυναμικά ζωτικό χώρο ανάπτυξης στις αγορές του εξωτερικού.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στη φετινή έκθεση SIAL Paris 2024, η οποία διοργανώνεται κάθε δύο χρόνια και φέτος είναι η μεγαλύτερη διεθνής έκθεση τροφίμων – ποτών στον κόσμο (σημ.: η επίσης διετής Anuga στην Κολονία της Γερμανίας θα διεξαχθεί το 2025), η ελληνική συμμετοχή είναι αρκετά μεγάλη – μέσα στις δέκα μεγαλύτερες απ’ όλο τον κόσμο. Κι αυτό καθώς περίπου 260 ελληνικές εταιρείες συμμετέχουν ως εκθέτες καλύπτοντας μία ευρεία γκάμα κατηγοριών προϊόντων. Μεταξύ αυτών, η Agrino, η Kafea Terra, η Αφοί Χαΐτογλου, η ΚΡΙ ΚΡΙ, η ΖΑΝΑΕ, η ΜΕΒΓΑΛ, η Λουξ, η Ολυμπος (Ελληνικά Γαλακτοκομεία), ο ΑΣΠΙ Πίνδος, η Ηλιος, η Trata, η Μαλαματίνα, η Νερά Κρήτης κ.ά. Σημειωτέον ότι φέτος στη SIAL Paris συμμετέχουν περίπου 8.000 εκθέτες από πάνω από 110 χώρες. Εξάλλου, σημαντική ήταν φέτος και η συμμετοχή ελληνικών εταιρειών στη μεγαλύτερη έκθεση τροφίμων της Μέσης Ανατολής και ΝΑ Ασίας, την Gulf Foods, τον περασμένο Φεβρουάριο. Σύνολο εξήντα, που αποτελεί αριθμό-ρεκόρ. Και αυτό καθώς πλέον το επιχειρείν αναγνωρίζει ότι πρέπει να διεκδικήσει περισσότερα και στις τρίτες χώρες, όπου τα τελευταία χρόνια ανακαλύπτουν όλο και περισσότερο τα ελληνικά προϊόντα.
«Θα έλεγα ότι η καρδιά της ελληνικής διατροφής, αλλά και γενικά της χώρας, βρίσκεται αυτές τις μέρες στο Παρίσι. Δεν υπάρχει κάποιος που να μην έχει καταλάβει ότι οι εξαγωγές είναι μονόδρομος», λέει στο «business stories» ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων (ΠΣΕ) Αλκιβιάδης Καλαμπόκης. «Συνολικά γίνεται προσπάθεια από όλους τους κλάδους στο επιχειρείν να γίνουν εξωστρεφείς. Τα τρόφιμα και ποτά, όμως, παρά τις όποιες αναταράξεις ή τις δυσκολίες, δείχνουν ότι έχουν θέση, την οποία και διεκδικούν διαρκώς στις διεθνείς αγορές», συμπληρώνει.
Κάτι που σημαίνει πως φέτος όχι μόνο θα καταγραφεί νέο ρεκόρ εξαγωγών στην ευρύτερη κατηγορία Τρόφιμα – Ποτά, αλλά και πιθανόν να σπάσουν το ψυχολογικό όριο των 10 δισ. ευρώ! «Νομίζω ότι βασικός παράγοντας πίσω από την πορεία των ελληνικών τροφίμων στο εξωτερικό είναι ότι μπορούν να ενταχθούν σχετικά εύκολα στις διατροφικές συνήθειες καθότι αποτελούν κύριο κομμάτι της διατροφής. Μιλάμε για γαλακτοκομικά, ιχθυερά, λαχανικά, νωπά φρούτα που αποτελούν αυτό που λέμε “παραδοσιακούς κλάδους”», λέει ο κ. Καλαμπόκης.
Σύμφωνα με την τελευταία εξαμηνιαία έρευνα του ΚΕΕΜ, τα κυριότερα εξαγόμενα προϊόντα είναι σήμερα: τυριά, παρθένο λάδι, παρασκευασμένα λαχανικά, νωπά ψάρια, βερίκοκα – κεράσια – ροδάκινα, γιαούρτι, φράουλες, πορτοκάλια, λοιπά φρούτα νωπά, και λοιπά παρασκευάσματα διατροφής. Η άνοδος των τελευταίων δείχνει και την προσπάθεια που γίνεται τα τελευταία χρόνια να εξαχθούν προϊόντα μεταποίησης και υψηλής προστιθέμενης αξίας που απευθύνονται στη διεθνή αναδυόμενη τάση του «σνάκινγκ».
Ο ρόλος των τρίτων χωρών
Ενα ιδιαίτερα ενδιαφέρον στοιχείο που δείχνει την ευελιξία στις εξαγωγές των ελληνικών τροφίμων και ποτών είναι το γεγονός ότι φέτος, σε μια χρονιά κατά την οποία η ζήτηση εντός Ε.Ε. υποχώρησε κυρίως λόγω των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η ευρωπαϊκή οικονομία, των υψηλών πληθωριστικών πιέσεων και των γεωπολιτικών εξελίξεων, ήδη υπάρχει στροφή των εξαγωγών προς τις τρίτες χώρες.
Σημειωτέον ότι οι ελληνικές εξαγωγές συνολικά στο διάστημα Ιανουαρίου – Αυγούστου εμφανίζονται μειωμένες κατά 7,5% στις χώρες της Ε.Ε. (18,47 δισ. ευρώ), αλλά αυξημένες κατά 7% στις τρίτες χώρες (15,24 δισ. ευρώ). Πλέον το μερίδιο των τελευταίων επί των συνολικών ελληνικών εξαγωγών έχει φθάσει το 45,2%!
Ενίσχυση
Την περασμένη εβδομάδα το Δ.Σ. του συνδέσμου είχε συνάντηση με τον υπουργό Οικονομικών Κωστή Χατζηδάκη προκειμένου να του καταθέσει ένα υπόμνημα για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι εξαγωγικές επιχειρήσεις, αλλά και προτάσεις για το πώς θα μπορούσε να ενισχυθεί το έργο τους, το οποίο εξυπηρετεί και τον εθνικό στόχο αντιμετώπισης του εμπορικού ελλείμματος καθώς προς το παρόν τα έως τώρα επιτεύγματα της εξωστρεφούς προσπάθειας των επιχειρήσεων επισκιάζονται στο τελικό αποτέλεσμα για την οικονομία από τη δυναμική αύξηση των εισαγωγών.
«Οι εξαγωγείς πρέπει να σταματήσουν να είναι μόνοι τους. Αυτή η προσπάθεια που γίνεται πρέπει να υποστηριχθεί από την Πολιτεία. Και δεν μιλάμε μόνο για τα τελωνειακά ζητήματα και την αντιμετώπιση της γραφειοκρατίας. Αυτά έπρεπε ήδη από χθες να έχουν αντιμετωπιστεί. Περισσότερο μιλάμε για φορολογικά κίνητρα μέσω απαλλαγών για τα έσοδα από εξαγωγές, νέα προγράμματα μέσω ΕΣΠΑ που θα βοηθήσουν κάποιον να πάει σε νέες αγορές, να συμμετέχει σε διεθνείς εκθέσεις, για νέα χρηματοδοτικά εργαλεία μέσω της Αναπτυξιακής Τράπεζας, αλλά και στήριξη της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης.
Υποτίθεται ότι θέλουμε να μειώσουμε το εμπορικό έλλειμμα. Δυστυχώς όμως οι εξαγωγείς είναι σε μια βάρκα μέσα σε έναν ωκεανό. Επομένως πρέπει να δουλέψουμε όλοι ώστε το ελληνικό προϊόν, το οποίο είναι ποιοτικό, να είναι και ανταγωνιστικό. Να βρούμε τους μηχανισμούς που άλλες χώρες έχουν ήδη βρει για να στηρίξουν τα δικά τους προϊόντα. Αυτό προσπαθήσαμε να κάνουμε με πολυσέλιδο υπόμνημά μας. Εκεί περιγράφουμε τι γίνεται στις ανταγωνίστριες σε εμάς χώρες με κάθε λεπτομέρεια, και δεν παραθέτουμε απλά τα προβλήματά μας, αλλά προτείνουμε και λύσεις», σημειώνει ο κ. Καλαμπόκης.
Η κυβέρνηση πάντως θεωρεί ότι η ανοδική πορεία των εξαγωγών θα συνεχιστεί και την επόμενη χρονιά. Οπως φαίνεται στο προσχέδιο του Προϋπολογισμού για το 2025 που έχει συντάξει το υπουργείο Οικονομικών, οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών αναμένεται να αυξηθούν κατά 4%, ταχύτερα από τις εισαγωγές που αναμένεται να αυξηθούν κατά 3,6%. Ο ρυθμός αύξησης των εξαγωγών αγαθών εκτιμάται σε 3%, συνδεόμενος με τη θετική μεταβολή της εξωτερικής ζήτησης και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών εξαγωγών. Η αύξηση των εισαγωγών αγαθών εκτιμάται στο 3,8% σχετιζόμενη με τη σημαντική αύξηση των επενδύσεων και τη διατήρηση του ρυθμού αύξησης της κατανάλωσης.
Σύμφωνα με το προσχέδιο του Προϋπολογισμού, οι καθαρές εξαγωγές υπηρεσιών αναμένεται να έχουν θετική επίδραση στην ανάπτυξη (0,7% του ΑΕΠ) συνδεόμενες με τη ναυτιλία και τον τουρισμό. Οπότε το έλλειμμα του ονομαστικού ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών σε εθνικολογιστικούς όρους προβλέπεται να βελτιωθεί κάτω από 5% του ΑΕΠ το 2025.Βέβαια, οι κίνδυνοι στις μακροοικονομικές προβλέψεις εξακολουθούν να περιλαμβάνουν το ενδεχόμενο κλιμάκωσης των γεωπολιτικών κρίσεων με αντίκτυπο στο διεθνές εμπόριο και την πορεία αποκλιμάκωσης του πληθωρισμού, ενώ και η εκδήλωση νέων ακραίων κλιματικών φαινομένων ενδέχεται να έχει επιπτώσεις. Επίσης αρνητικά στην ανάπτυξη θα επιδρούσε το ενδεχόμενο του επίμονου πληθωρισμού και η διατήρηση περιοριστικής νομισματικής πολιτικής για μεγάλο χρονικό διάστημα, ενώ μια σημαντικά περιοριστική δημοσιονομική πολιτική, σε μεγάλες οικονομίες της Ε.Ε., θα επιδρούσε αρνητικά στις ξένες επενδύσεις και στις εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών.
Ανοδικά εκτιμάται ότι μπορούν να επιδράσουν η ευνοϊκότερη του αναμενομένου εξέλιξη των τουριστικών εσόδων, των εσόδων από μεταφορές, η ταχύτερη αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, η ενίσχυση των επενδύσεων ως αποτέλεσμα της ανάκτησης της επενδυτικής βαθμίδας, η έγκαιρη και αποτελεσματική αξιοποίηση των πόρων του ΤΑΑ και των άλλων ευρωπαϊκών πόρων, καθώς και η ταχύτερη από το αναμενόμενο ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων μέσω των μεταρρυθμίσεων.
Κεντρική φωτό κειμένου: Το περίπτερο της Ελλάδας στη φετινή έκθεση SIAL Paris 2024 που διοργανώνεται κάθε δύο χρόνια και φέτος είναι η μεγαλύτερη διεθνής έκθεση τροφίμων – ποτών στον κόσμο
