Με τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ ως «πυξίδα» για την κλιματική κρίση, τη βιωσιμότητα και τη δίκαιη φορολόγηση, το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης σχεδιάζει να βάλει στο τραπέζι τους πράσινους φόρους καθώς και τα κίνητρα για καθαρότερο περιβάλλον. Στόχος είναι ο σχεδιασμός ενός νέου πλαισίου που θα ενισχύει την πράσινη μετάβαση, θα κάνει μετρήσιμη την περιβαλλοντική απόδοση των φόρων και θα διαμορφώνει μια αναλογική και δίκαιη φορολόγηση. Οι τελικές αποφάσεις αναμένονται το 2026, με βάση κλιματικά και περιβαλλοντικά κριτήρια.
Ομάδα εργασίας
Σημειώνεται ότι στο υπουργείο Οικονομικών έχει ήδη συσταθεί ειδική ομάδα που καταγράφει όλους τους πράσινους φόρους και τα περιβαλλοντικά τέλη που ισχύουν στην Ελλάδα. Στόχος της είναι η ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης και ο εντοπισμός βραχυπρόθεσμων, μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων αναγκών, ώστε να σχεδιαστεί μια επαρκής και αποδοτική πράσινη φορολογική μεταρρύθμιση.
Τα έσοδα
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, τα συνολικά έσοδα από περιβαλλοντικούς φόρους το 2023 ανήλθαν σε 9,257 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 24,4% έναντι του 2022. Από αυτά, τα 6,185 δισ. προήλθαν από επιχειρήσεις και τα 3,072 δισ. από νοικοκυριά. Την «μερίδα του λέοντος» καταλαμβάνουν οι ενεργειακοί φόροι, με 7,547 δισ. ευρώ.
Πράσινοι φόροι
Οι βασικοί πράσινοι φόροι που επιβάλλονται σήμερα στην Ελλάδα είναι οι εξής:
– Τέλος ανακύκλωσης για προϊόντα με συσκευασία PVC (0,08 ευρώ ανά τεμάχιο προ ΦΠΑ).
– Περιβαλλοντικό τέλος πλαστικής σακούλας (0,07 ευρώ ανά τεμάχιο προ ΦΠΑ).
– Τέλος Ανθεκτικότητας στην Κλιματική Κρίση που αντικατέστησε τον φόρο διαμονής και επιβάλλεται ανά ημερήσια χρήση και ανά δωμάτιο ή διαμέρισμα, βαρύνει τον διαμένοντα, που έκανε χρήση του δωματίου ή του διαμερίσματος.
– Εισφορά προστασίας περιβάλλοντος για πλαστικές συσκευασίες τροφίμων/ποτών (0,04 ευρώ ανά τεμάχιο προ ΦΠΑ).
– Πράσινο τέλος 30 ευρώ/χιλιόλιτρο στο πετρέλαιο εσωτερικής καύσης για χρηματοδότηση πράσινων έργων.
– Τέλος ταξινόμησης ανάλογα με τις εκπομπές CO₂ και τις προδιαγραφές Euro.
– Έκτακτο περιβαλλοντικό τέλος στα εισαγόμενα μεταχειρισμένα οχήματα παλαιού τύπου.
– Κλίμακα τελών κυκλοφορίας βάσει εκπομπών CO₂ για τα οχήματα μετά το 2010.
