Φίλοι και αντίπαλοι διαβάζοντας πίσω από τις λέξεις τις πολιτικές επιδιώξεις του δεν έχουν πλέον καμία αμφιβολία ότι ο πρωθυπουργός του δημοψηφίσματος και του τρίτου μνημονίου κάνει πρόβες επιστροφής, σπεύδοντας μάλιστα να αξιοποιήσει προς όφελος του σχεδιασμού του το σκηνικό της «γαλάζιας» κυβερνητικής φθοράς και της αδυναμίας του ΠΑΣΟΚ να πλασαριστεί ως ο ισχυρός εναλλακτικός κεντροαριστερός πόλος απέναντι στη Νέα Δημοκρατία του Κυριάκου Μητσοτάκη. Με τη φράση άλλωστε στη «Le Monde» ότι «μου λείπει η ενεργός πολιτική» ήταν σαν να επιβεβαιώνει ότι ο ρόλος του βουλευτή έχει περιορισμένο ορίζοντα και ότι ο ίδιος κάθε άλλο παρά αδιαφορεί μπροστά στα σενάρια για την επιστροφή του στα ηγετικά κλιμάκια της Κεντροαριστεράς – της εκλογικής δεξαμενής στην οποία κατά κύριο λόγο θα απευθυνθεί εκ νέου εφόσον λάβει τις τελικές του αποφάσεις.
Οι συνομιλητές του Αλέξη Τσίπρα γνωρίζουν ότι θέλει να μπει ξανά στον χορό, παραμερίζοντας τα «νταούλια» και παρουσιάζοντας μια εξωραϊσμένη εκδοχή του πολιτικού του αφηγήματος. Δηλώνει υπερήφανος για την «κωλοτούμπα» της διακυβέρνησής του και την υπογραφή του τρίτου μνημονίου μετά από το δημοψήφισμα και εμφανίζεται αποφασισμένος να παρεμβαίνει όλο και πιο συχνά, χτίζοντας το προφίλ του μόνου ικανού και αναγκαίου «παίκτη» που μπορεί να διαμορφώσει όρους δυναμικής ανασύνθεσης της Κεντροαριστεράς.
Πρόβα επιστροφής
Το περιβάλλον του αποφεύγει να μπει σε λεπτομέρειες όταν ερωτάται για τον σχεδιασμό του. Ωστόσο, η κινητικότητα του τελευταίου διαστήματος και η εμφάνισή του στη Θεσσαλονίκη μία ημέρα πριν από την ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη στη φετινή ΔΕΘ δείχνει, αν μη τι άλλο, ότι η αναβίωση του παλιού δίπολου δεν θα είναι μια συνθήκη αδιάφορη για τον κ. Τσίπρα. «Ο Τσίπρας δεν έκανε διακοπές, έκανε βιβλίο», λέει χαρακτηριστικά έμπιστος συνεργάτης του, διατηρώντας έτσι την ένταση στο επικοινωνιακό περιτύλιγμα που προηγείται των αποκαλυπτηρίων του βιβλίου. Η πρώτη πρόβα επιστροφής πάντως θα γίνει στις 5 Σεπτεμβρίου κατά την ομιλία του σε εκδήλωση του Economist στη Θεσσαλονίκη, καθώς το βιβλίο έχει σχεδιαστεί να είναι ένας από τους επόμενους σταθμούς πριν ή μετά την αλλαγή του χρόνου.
Ο πρώην πρωθυπουργός και βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ… άφησε πρώτα τον Σωκράτη Φάμελλο να μιλήσει εγκωμιαστικά για τη διακυβέρνησή του και την έξοδο από τα μνημόνια στις 21 Αυγούστου του 2018, λίγες ημέρες μετά από την τραγωδία στο Μάτι (στις 23 Ιουλίου του ίδιου έτους) και έναν χρόνο πριν από την εκλογική ήττα στη μάχη με τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Την περασμένη Πέμπτη, με τη συνέντευξή του στη γαλλική εφημερίδα και ο κ. Τσίπρας, επικαλούμενος την απόσταση των επτά χρόνων, προσπάθησε να περιγράψει με τη «δική του αλήθεια» εκείνη την κυβερνητική περίοδο, που οδήγησε το κόμμα του τέσσερα χρόνια μετά στην απώλεια της εξουσίας. «Οπως η επιστροφή του Οδυσσέα στην Ιθάκη μετά από ένα μακρύ και δύσκολο ταξίδι, η έξοδος από τα διεθνή οικονομικά προγράμματα το 2018 σηματοδοτεί την είσοδο της Ελλάδας σε μια νέα εποχή. Ωστόσο, η συντηρητική κυβέρνηση δεν εκμεταλλεύτηκε τις ευκαιρίες που προσέφερε το τέλος της χρηματοδοτικής στήριξης της χώρας», υποστηρίζει στη συνέντευξή του, προαναγγέλλοντας επί της ουσίας και την αντιπαράθεση που θα επιχειρήσει να προκαλέσει με τον Κυριάκο Μητσοτάκη με φόντο τη ΔΕΘ.

Κόντρα με Μητσοτάκη
Με τη νέα παρέμβασή του θα στοχεύσει σχεδόν αποκλειστικά προς το Μέγαρο Μαξίμου και τον Κυριάκο Μητσοτάκη, που βαδίζει στον έβδομο χρόνο διακυβέρνησης. Στελέχη που διατήρησαν ισχυρές γέφυρες με τον κ. Τσίπρα και μετά από τον «παραμερισμό» του από την ηγεσία προβλέπουν ότι ο πρωθυπουργός θα απαντήσει με σφοδρή επίθεση στον πρώην αρχηγό του ΣΥΡΙΖΑ, ενεργοποιώντας έτσι τα αντανακλαστικά του αντι-Τσίπρα μετώπου και αφήνοντας στην… άκρη του κάδρου το όποιο μπρα ντε φερ – είτε με τον Σωκράτη Φάμελλο είτε με τον κ. Ανδρουλάκη. Είναι προφανές ότι ο κ. Τσίπρας θα επιμείνει στην αποδόμηση της κυβερνητικής πολιτικής με αρκετές αναφορές στο οικονομικό μοντέλο. Η διαφορά που θέλει να αναδείξει είναι ότι εκείνος ενδιαφέρεται για τους πολλούς και ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης κάνει πολιτική υπέρ των λίγων. Αποφεύγει έντεχνα την αυτοκριτική για τον στενό κορσέ που, όπως και από δικά του στελέχη κατηγορήθηκε, φόρεσε στη μεσαία τάξη και ισχυρίζεται ότι η τρέχουσα ανάπτυξη ωφελεί μόνο μία μειοψηφία. «Σύμφωνα με τις τελευταίες έρευνες που πραγματοποιήθηκαν στις αρχές του έτους, μόνο ένας στους πέντε Ελληνες ζει καλά, το 45% του πληθυσμού έχει οικονομικές δυσκολίες και το 35% είναι χρεωμένο», ανέφερε στη συνέντευξή του, συγκρίνοντας τα δύο μοντέλα διακυβέρνησης με τη δική του οπτική: «Παρά την πολύ ισχυρή πίεση των πιστωτών, η κυβέρνησή μου επέλεξε να επιβαρύνει τους πλουσιότερους με το βάρος της λιτότητας και μείωσε τις ανισότητες. Υπό τη συντηρητική κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, που βρίσκεται στην εξουσία από το 2019, οι ανισότητες αυξάνονται».
Η αλήθεια είναι ότι παρά τη φθορά της Ν.Δ., ο Κυριάκος Μητσοτάκης -κάτι που ξέρει ο κ. Τσίπρας- διατηρεί ισχυρή εικόνα στην ερώτηση για τον κατάλληλο πρωθυπουργό, ενώ έχει απέναντί του να αντιμετωπίσει κόμματα της αντιπολίτευσης που παραμένουν στο καθεστώς των χαμηλών πτήσεων. Το ΠΑΣΟΚ φαίνεται ότι έχασε προ έτους το στοίχημα του δημοσκοπικού άλματος, ο ΣΥΡΙΖΑ άλλαξε δύο φορές ηγεσία και βούλιαξε στις διασπάσεις και στα μονοψήφια ποσοστά, ενώ η Νέα Αριστερά με βάση τα γκάλοπ θα δυσκολευτεί να μπει στη Βουλή – μόνο το κόμμα της Ζωής Κωνσταντοπούλου, η οποία έσπευσε να… συμβουλέψει τον κ. Τσίπρα να κρυφτεί στο «λαγούμι» του, είδε να εκτοξεύεται στις μετρήσεις της περασμένης άνοιξης και να φλερτάρει με τα ποσοστά του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Οι καλά γνωρίζοντες διαβλέπουν επιτάχυνση των ρυθμών του κ. Τσίπρα στο πολιτικό σκηνικό, καθώς εκτιμούν ότι όσο πλησιάζει ο χρόνος των εκλογών θα αυξηθεί η κινητικότητα και στην Κεντροαριστερά προς την αναζήτηση του μοντέλου που θα τη βγάλει από τη στασιμότητα. Πολλά στελέχη και μέσα στον Δεκαπενταύγουστο δεν έκρυβαν την αγωνία τους για την προοπτική του χώρου. Και μπορεί η φράση του Αλέξη Χαρίτση ότι δεν χρειάζεται κάποιον «Μεσσία» ο χώρος να βρίσκει πολλά ευήκοα ώτα στην Αριστερά, αλλά μεσαία στελέχη, ειδικά στην περιφέρεια, ζυμώνουν σενάρια που συνδέονται με τη λογική αντεπίθεσης από μια ηγεσία που μπορεί να συσπειρώσει δυνάμεις. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι το κόμμα Τσίπρα είναι καθ’ οδόν και ότι θα αποκαλυφθεί, αφού πρώτα μετρηθεί στα γκάλοπ του φθινοπώρου τόσο η δυναμική του πρώην πρωθυπουργού όσο και οι τάσεις της κοινής γνώμης ως προς τα χαρακτηριστικά των προσώπων που επιθυμούν να στελεχώσουν τον νέο πολιτικό φορέα.

Αφθαρτα πρόσωπα
Ενα από τα σενάρια βλέπει αρχικά τον κ. Τσίπρα να ορίζει στη βιτρίνα του εγχειρήματος νέα και άφθαρτα πρόσωπα, με μικρή διαδρομή στην ενεργό πολιτική αλλά με μεγάλο και σημαίνοντα βηματισμό στον επαγγελματικό στίβο και με προοδευτικό λόγο. Αλλο σενάριο στήνει σκηνικό ομπρέλας, όπου υπό τον κ. Τσίπρα θα επανεκκινήσει ο ΣΥΡΙΖΑ, μαζί με δυνάμεις από τη Νέα Αριστερά, με κάποιες περιφερειακές από το ΠΑΣΟΚ και από τα άλλα κόμματα. Στο ίδιο σενάριο προηγείται η ενδεχόμενη πρόσκληση από τον κ. Τσίπρα να συμμετάσχουν στο νέο εγχείρημα όλες οι προοδευτικές δυνάμεις. Πώς θα απαντήσει καταρχάς η Κουμουνδούρου; Στο πρόσφατο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ όταν μιλούσε ο Σωκράτης Φάμελλος από την πρώτη σειρά χειροκροτούσε ο Αλέξης Τσίπρας. Η εικόνα δεν θα επαναληφθεί στη ΔΕΘ, αφού ο πρώην αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ θα μιλήσει στις 5 Σεπτεμβρίου στη Θεσσαλονίκη, αλλά δεν θα παραστεί στην ομιλία Φάμελλου μία εβδομάδα μετά. Θα είναι εκεί οι στενοί του συνεργάτες, όπως ο εκπρόσωπος Τύπου Κώστας Ζαχαριάδης, ένα από τα έμπιστα στελέχη δίπλα στον κ. Τσίπρα επί χρόνια, και βουλευτές του κόμματος. Να σημειωθεί ότι δεν υπάρχει πολεμική διάθεση από τον ΣΥΡΙΖΑ για το όποιο εγχείρημα Τσίπρα. Αντιθέτως, αναμένουν τις πρωτοβουλίες του – κάποιοι δε θυμίζουν με νόημα ότι στόχος τους, που βασίζεται και σε αποφάσεις συνεδρίων, είναι η ανασυγκρότηση του χώρου και η συνεργασία των προοδευτικών δυνάμεων. Η «μετάφραση» της υπενθύμισης μπορεί να παραπέμπει και στην τακτική του «βλέποντας και κάνοντας» – δηλαδή εάν ο ΣΥΡΙΖΑ υπό τη σημερινή του ηγεσία δεν καταφέρει να ενισχύσει τη δυναμική του, τότε θα είναι δύσκολο να απορρίψει το… κοστούμι Τσίπρα. Η υπέρβαση των διαχωριστικών γραμμών επιχειρείται πιο μεθοδικά το τελευταίο διάστημα και με τη Νέα Αριστερά. ΣΥΡΙΖΑ και Νέα Αριστερά δείχνουν ότι έχουν σπάσει τον πάγο από την εποχή των διασπάσεων και του εσωκομματικού εμφυλίου και συχνά προωθούν κοινές πρωτοβουλίες, εντός και εκτός Βουλής. Αρκετοί από τους βουλευτές των δύο κομμάτων διετέλεσαν υπουργοί του Αλέξη Τσίπρα και προσέρχονται στις εκδηλώσεις που οργανώνει το ινστιτούτο του. Δεν ανήκει σε αυτούς, αν και πρώην υπουργός, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, ο οποίος με ανάρτησή του καυτηριάζει αναφορές του κ. Τσίπρα για την οικονομική πολιτική 2015-2019 και τον καλεί εμμέσως να… ξαναδεί το έργο. Στον κ. Τσακαλώτο επιτέθηκε στη συνέχεια ο Παύλος Πολάκης, ο οποίος είχε επικρίνει τον πρώην υπουργό Οικονομικών για το περιβόητο «μαξιλάρι» – «άντε γιατί η αριστεροσύνη σας στα πραγματικά επίδικα είναι τύπου “σφυρίξτε κλέφτικα”, ενώ στα ακίνδυνα τύπου “δικαιωματικά” κάνετε σαν τζιτζίκια τον Αύγουστο», προσθέτει τώρα ο Π. Πολάκης, κατακεραυνώνοντας τον Ευκλείδη Τσακαλώτο για την προσέγγιση των πραγμάτων επτά χρόνια μετά.
Η πιθανή επιστροφή Τσίπρα με την ίδρυση νέου κόμματος θα δοκιμάσει αναμφίβολα τις αντοχές του ΠΑΣΟΚ. Καίτοι σήμερα το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης (λόγω των διασπάσεων του ΣΥΡΙΖΑ) «διαψεύδει» λόγω των χαμηλών δημοσκοπικών επιδόσεων (και του αρχηγού του) τις προσδοκίες ακόμη και βουλευτών του, οι οποίοι στις κατ’ ιδίαν συζητήσεις δεν κρύβουν τον προβληματισμό τους για την «αριθμητική» που θα προκύψει στις προσεχείς εκλογές και που θα καταγράψει αναπόδραστα τους νικητές και τους ηττημένους στον χώρο της Κεντροαριστεράς. Η μάχη για τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν έχει κλείσει, κάτι που θα αναγκάσει τα αντίπαλα σχήματα της Κεντροαριστεράς σε έναν σκληρό πόλεμο, ενώ όλοι και ο καθένας ξεχωριστά (οι αρχηγοί) θα προσπαθούν να επενδύσουν στο προφίλ της εναλλακτικής δύναμης απέναντι στη Νέα Δημοκρατία.

Το ΠΑΣΟΚ
Η Χαριλάου Τρικούπη εστιάζει εν όψει ΔΕΘ και της 3ης του Σεπτέμβρη που προηγείται στη συγκρότηση ενός προγραμματικού πακέτου προτάσεων για τις πρώτες 100 μέρες διακυβέρνησης. Από την 1η μέχρι την 5η του Σεπτέμβρη (που θα ανέβει ο κ. Τσίπρας στη Θεσσαλονίκη) στελέχη του ΠΑΣΟΚ θα… ανοίγουν σε καθημερινή βάση τη «μαύρη βίβλο» προκειμένου να στηλιτεύσουν τις επιλογές της κυβέρνησης. Αννα Διαμαντοπούλου, Λευτέρης Καρχιμάκης και άλλα στελέχη έχουν αναλάβει την κλιμάκωση της προγραμματικής επίθεσης, όμως αρκετοί στο ΠΑΣΟΚ ανησυχούν ότι η πιθανή αντιπαράθεση Μητσοτάκη – Τσίπρα θα είναι αυτή που θα μονοπωλήσει το ενδιαφέρον στο πεδίο της πολιτικής αναμέτρησης. «Δεν θα κόψει πολλά εισιτήρια ένα κόμμα Τσίπρα», τονίζουν αντιθέτως όσοι στο ΠΑΣΟΚ προβλέπουν ότι θα είναι μικρές οι απώλειες του κόμματος στην εκλογική του βάση. Οι ίδιοι άνθρωποι βέβαια αναγνωρίζουν ότι το στοίχημα αποκτά πολύ πιο δύσκολους σταθμούς και ότι γι’ αυτό πρέπει να κινηθεί άμεσα. Ενα πρώτο βήμα που προτείνουν είναι η κατάρτιση των ψηφοδελτίων ώστε να αρχίσουν οι υποψήφιοι του ΠΑΣΟΚ να «τρέχουν» από τώρα στις εκλογικές περιφέρειες, κόβοντας έτσι και τις διαρροές ψηφοφόρων προς άλλους όμορους σχηματισμούς.