Μπορεί το Κίεβο να έχει ανάγκη τους… εγκληματίες για να διεξάγει τον πόλεμο, αλλά κινδυνεύει να χάσει έτσι την εμπιστοσύνη των πολιτών του, με ολέθριες συνέπειες για τη μεταπολεμική Ουκρανία.
Αυτό αναφέρει ο Επίκουρος Καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στη Ναυτική Ακαδημία των ΗΠΑ, Άντριου Μίλερ, σε πρόσφατη δημοσίευσή του στο London School of Economics.
Ειδικότερα, εξετάζοντας τους κινδύνους από τη συνεργασία του Βολοντίμιρ Ζελένσκι με τον «Διάβολο», ο Μίλερ προειδοποιεί πως ιρορροπήσει μεταξύ της ανάγκης για επιστράτευση εγκληματιών και της διατήρησης της εμπιστοσύνης των Ουκρανών πολιτών, η πολιτική των “ανοιχτών φυλακών” θα μπορούσε να αποδειχθεί δίκοπο μαχαίρι για την Ουκρανία.
Βέβαια, η αξιοποίηση εγκληματιών, φυλακισμένων και των πλέον επικίνδυνων στοιχείων από κυβερνήσεις για την αντιμετώπιση του εχθρού δεν είναι κάτι καινούργιο.
Κατά την εισβολή του Μεγάλου Ναπολέοντα στη Μόσχα το 1812, ο Τσάρος είχε απελευθερώσει τους φυλακισμένους, επιφορτίζοντάς του με το καθήκον του εμπρησμού της γαλλοκρατούμενης πρωτεύουσας.
Ελληνικές μεταπολεμικές κυβερνήσεις, επιστράτευσαν τα πλέον εγκληματικά στοιχεία (πχ Ομάδα Χ) προκειμένου να ενισχύσουν τον στρατό, ώστε να νικηθούν οι δυνάμεις του ΕΑΜ/Ε.Λ.Α.Σ το ’44-’45.
«Είμαστε κλέφτες, είμαστε ενάντια σε οποιοδήποτε κράτος, αλλά αποφασίσαμε ότι είμαστε υπέρ της Ουκρανίας»
Επίσης, οι Σύμμαχοι συνεργάστηκαν άριστα με την Ιταλική Μαφία, στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, για να προετοιμάσουν το έδαφος για την εισβολή στη Σικελία το 1943.
To ίδιο, αλλά πιο έντονα κάνει και το Κίεβο σήμερα, αλλά φαίνεται να πρωτοτυπεί στο εξής: Ορισμένους από τους κρατούμενους που απελευθέρωσε τους τοποθέτησε σε θέσεις κλειδιά.
Ο Σέρχι Βέλιτσκο έγινε διοικητής του συντάγματος Kraken υπό την καθοδήγηση της Κύριας Διεύθυνσης Πληροφοριών της Ουκρανίας.
Ομοίως, οι αρχές απελευθέρωσαν επίσης τον Σέμεν Σεμεντσένκο, που φέρεται να εμπλέκεται σε λαθρεμπόριο όπλων και κερδοσκοπία με κρατικά συμβόλαια και του ανέθεσαν την ηγεσία πολιτοφυλακής.
Μια χώρα με παράδοση στο έγκλημα
Για τον Μίλερ η συνεργασία εγκληματιών και κυβέρνησης είναι κάπως άβολη.
«Οι κρατικές αρχές έχουν συνταγματική εντολή να επιβάλλουν νόμους που εξ ορισμού παραβιάζουν εγκληματικές ομάδες. Οι εγκληματικές ομάδες τείνουν να μην αναγνωρίζουν τη νομική εξουσία του κράτους, αλλά η ρωσική εισβολή έχει ωθήσει ορισμένους εγκληματίες στην Ουκρανία να προθυμοποιηθούν να βοηθήσουν τον αγώνα του κράτους» αναφέρει ο Μίλερ.
Σέμεν Σεμεντσένκο (πηγή: Wikipedia)
Το πρόβλημα με την εγκληματικότητα στη χώρα ξεκίνησε μετά την ταχεία ιδιωτικοποίηση της βιομηχανίας και το άνοιγμα των εμπορικών αγορών, μετά την πτώση της ΕΣΣΔ.
Λίγο πριν τον πόλεμο, η Παγκόσμια Πρωτοβουλία κατά του Διεθνούς Οργανωμένου Εγκλήματος (GI-TOC) κατέταξε την Ουκρανία ως τη χώρα που διαθέτει την τρίτη ισχυρότερη εγκληματική ομάδα στην Ευρώπη, με εκτεταμένα δίκτυα εμπορίας ανθρώπων και όπλων. Οι δε ουκρανικές εγκληματικές ομάδες αποτελούν είναι το «ισχυρότερο εγκληματικό οικοσύστημα στην Ευρώπη».
Τι προσφέρει όμως όλος αυτός ο υπόκοσμος στον Ζελένσκι;
Γιατί συνεργάζεται ο Ζελένσκι με εγκληματίες
Όπως αναφέρει ο Μίλερ, οι εγκληματικές ομάδες φαίνεται να συμβάλουν στην ουκρανική άμυνα με δύο τρόπους: Πρώτον, παρέχουν πληροφορίες στην Υπηρεσία Ασφαλείας της Ουκρανίας, βοηθώντας τις αρχές να συλλάβουν Ρώσους που κινητοποιήθηκαν στην Ουκρανία για να προκαλέσουν δολιοφθορές.
Σέρχι Βέλιτσκο (πηγή: Wikipedia)
Δεύτερον, οι εγκληματικές ομάδες παρέχουν ανθρώπινο δυναμικό για ουκρανικές στρατιωτικές και παραστρατιωτικές μονάδες, τη στιγμή που το Κίεβο κυνηγάει νεοσύλλεκτους με το δίκανο.
Ο επικεφαλής μιας ομάδας πολιτικής άμυνας με έδρα την Οδησσό δήλωσε ότι, σύμφωνα με την εκτίμησή του, περισσότεροι από 100 εγκληματίες, εκ των οποίων κάποιοι έφεραν «αυτόματα όπλα, άλλοι χειροβομβίδες, ακόμη και όλμους», συμμετείχαν σε περιπολίες στους δρόμους για να προστατεύσουν από μια ρωσική εισβολή.
Σε αντάλλαγμα η κυβέρνηση του Βολοντίμιρ Ζελένσκι τους προσφέρει, αναβολή ποινών, την προοπτική αποφυλάκισης ακόμα και σε αυτούς που έχουν καταδικαστεί σε φόνο, αναφέρει ο Αμερικανός ειδικός.
Όπως είπε ένα μέλος της ουκρανικής μαφίας στο περιοδικό The Economist, «Είμαστε κλέφτες, είμαστε ενάντια σε οποιοδήποτε κράτος, αλλά αποφασίσαμε ότι είμαστε υπέρ της Ουκρανίας».
Παίζοντας με τη φωτιά
Αυτή η πολιτική όμως του Ζελένσκι εγκυμονεί σοβαρότατους κινδύνους. «Oι ανησυχίες των πολιτών για τη διαφθορά εν καιρώ πολέμου απειλούν να ανατρέψουν» ότι επιτεύχθηκε τα τελευταία χρόνια και «να υπονομεύσουν την εμπιστοσύνη στο κράτος».
Οι ουκρανικές αρχές θα πρέπει να έχουν επίγνωση της πιθανότητας ότι η χρήση εγκληματιών θα επιδεινώσει ενδεχομένως αυτές τις ανησυχίες και θα βλάψει τις μεταπολεμικές προοπτικές της Ουκρανίας.
Πρώτον, η μειωμένη εμπιστοσύνη στο σύστημα ποινικής δικαιοσύνης θα μπορούσε να οδηγήσει σε παρόμοια επεισόδια όπως η Εξέγερση του Μαϊντάν, το 2014. Πως θα ήταν βιώσιμο ένα κράτος, εάν η μεταπολεμική κυβέρνηση θα είναι χέρι-χέρι με τη μαφία και οι δολοφόνοι θα είναι ελεύθεροι;
Εκτός, αυτού, ο Μίλερ υπογραμμίζει ότι οι εγκληματίες στους οποίους το ουκρανικό κράτος έδειξε επιείκεια, θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν την ελευθερία τους για να επωφεληθούν από έργα μεταπολεμικής ανοικοδόμησης.
Έτσι, ο εναγκαλισμός κράτους-εκληματιών μπορεί να υπονομεύσει την ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ, κάτι που απαιτεί χώρες να πληροί τα πρότυπα κράτους δικαίου πριν από την προσχώρηση.
Η πλήρης έκταση των διευθετήσεων του Κιέβου εν καιρώ πολέμου με εγκληματίες δεν είναι ακόμη γνωστή, αλλά σύμφωνα με τον Μίλερ, εάν αποκαλυφθεί ότι οι όροι είναι πιο ευνοϊκοί για τους εγκληματίες από ό,τι ήταν γνωστό στο παρελθόν, οι αρχές θα πρέπει να προετοιμαστούν για μια δημόσια κατακραυγή.
