Ξεκίνησε η διαδικασία για νέα αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, με τη Δανία να δίνει πρώτη το παράδειγμα, θεσπίζοντας, εν μέσω αντιδράσεων, όριο τα 70 έτη για όσους σήμερα είναι 55 χρονών.
Το μοντέλο που υιοθέτησε η Δανία αποτελεί τον οδικό χάρτη που θα ακολουθήσουν σχεδόν όλες οι ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας από το 2027. Ο βασικός λόγος αυτών των αλλαγών είναι η σύνδεση των ηλικιακών ορίων με το προσδόκιμο ζωής μετά τα 65, ώστε να προστατευθεί το ασφαλιστικό σύστημα από τις πιέσεις του δημογραφικού προβλήματος, δηλαδή τη γήρανση του πληθυσμού και τη μείωση του ενεργού εργατικού δυναμικού λόγω της υπογεννητικότητας.
Μηχανισμός προστασίας του ασφαλιστικού συστήματος
Η εξάρτηση των ορίων συνταξιοδότησης από το προσδόκιμο ζωής λειτουργεί ως ασφαλιστική δικλείδα για τη διατήρηση της βιωσιμότητας του ασφαλιστικού συστήματος και την αποφυγή μελλοντικών εκρηκτικών αυξήσεων στη δαπάνη των συντάξεων.
Καθώς αυξάνεται το προσδόκιμο ζωής, αντίστοιχα αυξάνονται και τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι οι ασφαλισμένοι θα εργάζονται για περισσότερα χρόνια πριν βγουν στη σύνταξη.
Η ελληνική εφαρμογή της νέας ρύθμισης
Στην Ελλάδα, η πρώτη αναθεώρηση των ηλικιακών ορίων συνταξιοδότησης θα πραγματοποιηθεί στα τέλη του 2026. Από το 2027, η χώρα θα εφαρμόσει για πρώτη φορά τον μηχανισμό σύνδεσης με το προσδόκιμο ζωής για άτομα άνω των 65 ετών.
Αν ακολουθηθεί πλήρως το δανέζικο πρότυπο, οι εργαζόμενοι άνω των 55 ετών ενδέχεται να μη θιγούν από την αύξηση των ορίων, ενώ οι νεότεροι ασφαλισμένοι κάτω των 55 πιθανόν να αντιμετωπίσουν αύξηση στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησής τους. Το μέγεθος της επίδρασης θα εξαρτηθεί από τα σημερινά όρια συνταξιοδότησης, τα οποία στην Ελλάδα παραμένουν χαμηλότερα σε σχέση με τη Δανία.
Η σημερινή εικόνα συνταξιοδότησης σε Ελλάδα και ΟΟΣΑ
Στην Ελλάδα, η μέση ηλικία αποχώρησης για τις γυναίκες είναι 59,7 έτη, ενώ για τους άνδρες 63,2 έτη. Αντίστοιχα, ο μέσος όρος στις χώρες του ΟΟΣΑ διαμορφώνεται στα 63,1 έτη για τις γυναίκες και στα 64,4 έτη για τους άνδρες.
Σύμφωνα με την έκθεση του ΟΟΣΑ για το 2024, η εφαρμογή του συστήματος στην Ελλάδα μπορεί να γίνει με μία από τις τρεις διαφορετικές αναλογίες:
Σχέση 1 προς 1: Κάθε επιπλέον έτος αύξησης του προσδόκιμου ζωής συνεπάγεται ισόποση αύξηση ενός έτους στο όριο ηλικίας συνταξιοδότησης.
Σχέση 1 προς 2/3: Για κάθε έτος αύξησης προσδόκιμου ζωής, το όριο ηλικίας θα ανεβαίνει κατά 8 μήνες.
Σχέση 1 προς 1/3: Η αύξηση των ηλικιακών ορίων θα φτάνει τους 4 μήνες ανά έτος ανόδου του προσδόκιμου ζωής.
