Οπως προβλέπει ο νόμος του 2019 (Ν.4611/19) στον επιζώντα σύζυγο, και στις περιπτώσεις όπου ο θάνατος του συζύγου επήλθε μετά την 13/5/2016, καταβάλλεται η αναλογούσα σύνταξη του θανόντα σε ποσοστό 70% για μία τριετία. Μετά την πάροδο όμως της τριετίας, αν ο επιζών σύζυγος εργάζεται ή αυτοαπασχολείται ή λαμβάνει άλλη σύνταξη, η σύνταξη λόγω θανάτου μειώνεται κατά 50% (δηλαδή λαμβάνει το 35% της σύνταξης του θανόντα), το ποσό δε αυτής δεν μπορεί να υπολείπεται των κατωτάτων ορίων συντάξεων θανάτου (360 ευρώ).
Εξαιτίας της καθυστέρησης υλοποίησης του λογισμικού από την ανάδοχο εταιρία, η εφαρμογή των παραπάνω διατάξεων πραγματοποιήθηκε στις συντάξεις χηρείας του ιδιωτικού τομέα με δύο χρόνια καθυστέρηση και χωρίς προειδοποίηση, με αποτέλεσμα να υπάρξουν έντονες αντιδράσεις.
Τέλος Αυγούστου έρχεται και η σειρά 4.500 δικαιούχων χηρείας του δημοσίου τομέα για τους οποίους έχει παρέλθει η τριετία να υποστούν περικοπές. Ωστόσο στις αρχές Αυγούστου εστάλη από τον ΕΦΚΑ ενημερωτικό σημείωμα με το οποίο τους ανακοινώνεται ότι εντός ενός μηνός (έως τέλος Αυγούστου 2021 δηλαδή) καλούνται να υποβάλλουν ένσταση, δηλώνοντας ότι δεν εργάζονται η ότι δεν λαμβάνουν άλλη σύνταξη εξ ιδίου δικαιώματος. Διαφορετικά θα υποστούν τις περικοπές που προβλέπει ο νόμος.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο ΕΦΚΑ μέσα από το σύστημα ΑΤΛΑΣ, καθώς και μέσω του συστήματος ΕΡΓΑΝΗ, μπορεί να ελέγξει αν ο δικαιούχος χηρείας δουλεύει ή λαμβάνει άλλη σύνταξη.
Οι περικοπές θα εφαρμοστούν τέλος Αυγούστου με τις συντάξεις του Σεπτεμβρίου, ενώ τα αναδρομικά θα παρακρατηθούν σε δόσεις αρχής γενομένης από τις συντάξεις του Οκτωβρίου που θα πιστωθούν τέλος Σεπτεμβρίου. Ο μέσος όρος των επιστροφών που θα παρακρατηθούν δεν υπερβαίνει τα 200-300 ευρώ. Ωστόσο σε κάποιες περιπτώσεις τα ποσά μπορεί να φτάνουν και τα 8.000 ευρώ.
