Συρία: Στο κυνήγι των χαμένων χημικών του Άσαντ – Από τις γιγάντιες δεξαμενές με αέρια μουστάρδας, μέχρι το νευροτοξικό παράγοντα σαρίν

Αλλά μακράν τα πιο ανησυχητικά συριακά όπλα μαζικής καταστροφής είναι αυτά που απλώς εξαφανίστηκαν.

«Χάθηκαν κατά τη μεταφορά, λόγω τροχαίων ατυχημάτων», είπαν οι Σύροι, σύμφωνα με σημειώσεις από εμπιστευτική έρευνα του 2016 που περιήλθε στην κατοχή της Washington Post.

Ο ΟΑΧΟ προειδοποιεί

Μετά την πτώση του καθεστώτος του Μπασάρ αλ Άσαντ, ο γενικός διευθυντής του Οργανισμού για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων (ΟΑΧΟ) προειδοποίησε χθες (12.12.2024) για το ενδεχόμενο βομβαρδισμών σε εγκαταστάσεις όπου βρίσκονται χημικά όπλα στη Συρία.

Το Ισραήλ ανακοίνωσε τη Δευτέρα πως έπληξε «εναπομείναντα χημικά όπλα» και «πυραύλους ή ρουκέτες μεγάλες εμβέλειας», προκειμένου «να μην πέσουν στα χέρια εξτρεμιστών».

Ο γενικός διευθυντής του ΟΑΧΟ, ο Φερνάντο Άριας, διαβεβαίωσε πως οι υπηρεσίες του «παρακολουθούν στενά» τις πληροφορίες σχετικά με βομβαρδισμούς σε συριακές στρατιωτικές εγκαταστάσεις.

«Δεν γνωρίζουμε ακόμη αν οι βομβαρδισμοί έπληξαν εγκαταστάσεις που συνδέονται με χημικά όπλα. Τέτοιοι βομβαρδισμοί θα μπορούσαν να δημιουργήσουν κίνδυνο μόλυνσης», επισήμανε ο κ. Άριας σε ομιλία του.

«Ακόμη ένας αληθινός κίνδυνος είναι η καταστροφή σημαντικών αποδείξεων για τις έρευνες που διενεργούνται από διάφορους ανεξάρτητους διεθνείς οργανισμούς για τη χρήση χημικών όπλων στο παρελθόν», πρόσθεσε.

Το 2014, ο ΟΑΧΟ δημιούργησε αυτή που βάφτισε «εξεταστική αποστολή» για να ερευνηθεί η χρήση χημικών όπλων στη Συρία.

Η ομάδα αυτή υπέβαλε 21 εκθέσεις, που αφορούσαν 74 περιπτώσεις φερόμενης χρήσης χημικών όπλων στον πόλεμο, σύμφωνα με τον οργανισμό.

Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα πως χρησιμοποιήθηκαν ή πιθανόν χρησιμοποιήθηκαν σε 20 περιπτώσεις.

«Επιπλέον, πρέπει επίσης να λάβουμε υπόψη τον κίνδυνο να χαθούν επικίνδυνες χημικές ουσίες ή εξοπλισμός, χωρίς κανέναν έλεγχο», προειδοποίησε ο κ. Άριας στην ομιλία του.

Η κυβέρνηση της Συρίας αποδέχθηκε το 2013 να γίνει μέλος του ΟΑΧΟ, λίγο καιρό έπειτα από φερόμενη επίθεση με χημικά όπλα η οποία στοίχισε τη ζωή σε πάνω από 1.400 ανθρώπους κοντά στη Δαμασκό.

Είχε παραδώσει το δηλωμένο απόθεμά της για καταστροφή, όμως ο ΟΑΧΟ δεν έπαψε ποτέ να εκφράζει ανησυχία πως η επίσημη δήλωση της Δαμασκού ήταν ελλιπής, πως συνέχιζε να έχει στη διάθεσή της χημικά όπλα.

Η ισλαμιστική οργάνωση Χαγιάτ Ταχρίρ ας Σαμ (ΧΤΣ), η ισχυρότερη από τις οργανώσεις ανταρτών που πήραν την εξουσία, δεσμεύτηκε να «συνεργαστεί με τη διεθνή κοινότητας για όλα όσα αφορούν την επιτήρηση των (χημικών) όπλων και των ευαίσθητων περιοχών».

Η οργάνωση ανέφερε επίσης πως θα προστατεύσει τα αποθέματα χημικών όπλων που έχουν απομείνει στη Συρία και θα εγγυηθεί πως δεν θα χρησιμοποιηθούν εναντίον αμάχων.

«Ακούμε θετικά μηνύματα από τη Συρία για την ανάγκη να απαλλαγεί η χώρα από όλα τα χημικά όπλα που είχαν απομείνει μετά την πτώση της προηγούμενης κυβέρνησης», δήλωσε ο κ. Άριας, σπεύδοντας να διευκρινίσει πως ακόμη δεν έχει υπάρξει επίσημη επαφή με τις νέες αρχές.

Η αλλαγή κυβέρνησης «μπορεί να αποτελέσει ευκαιρία για να εξασφαλίσουμε διασαφηνίσεις για την έκταση και την εμβέλεια του συριακού προγράμματος χημικών όπλων», έκρινε ακόμη.

Πρόκειται για «καθήκον που δεν μπορέσαμε να φέρουμε σε πέρας επί της προηγούμενης κυβέρνησης, κατά τη διάρκεια των τελευταίων 11 ετών», πρόσθεσε.

Στο μεταξύ, το Γραφείο Συντονισμού Ανθρωπιστικών Υποθέσεων των Ηνωμένων Εθνών ανέφερε χθες πως υπολογίζει ότι πάνω από ένα εκατομμύριο άνθρωποι – στην πλειονότητά τους γυναίκες και παιδιά- μετατράπηκαν σε εσωτερικά εκτοπισμένους στη Συρία από την 27η Νοεμβρίου, όταν εξαπολύθηκε η αστραπιαία έφοδος ανταρτών με επικεφαλής τη Χαγιάτ Ταχρίρ ας Σαμ (ΧΤΣ), που οδήγησε στην ανατροπή του πρώην προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ την Κυριακή.

Ως χθες 12η Δεκεμβρίου «1,1 εκατομμύριο άνθρωποι εκτοπίστηκαν εκ νέου σ’ όλη τη χώρα από την έναρξη της κλιμάκωσης των εχθροπραξιών» την 27η Νοεμβρίου. «Στην πλειονότητά τους πρόκειται για γυναίκες και παιδιά», τόνισε το OCHA σε ανακοίνωσή του.