Η χάραξη στρατηγικής για να βρει την Ελλάδα το 2030 με μεγάλους «εθνικούς πρωταθλητές» σε βασικούς κλάδους της ελληνικής και ευρωπαϊκής οικονομίας αναδεικνύεται ως η επόμενη μεγάλη πρόκληση για την κυβέρνηση και μέγα διακύβευμα για τη χώρα.
Η προοπτική δημιουργίας μιας πραγματικά μεγάλης και ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς χωρίς ρυθμιστικά εμπόδια μεταξύ των κρατών επιβάλλει να αλλάξουν κλίμακα οι επιχειρήσεις και η ελληνική οικονομία συνολικά. Ετσι, μονόδρομο αποτελούν οι συγχωνεύσεις και συμπράξεις ΜμΕ. Τα 27 κράτη-μέλη της Ε.Ε. θα επιχειρήσουν να δημιουργήσουν μεγάλους παίκτες σε κάθε κλάδο ως το 2030. Το πρόταγμα -και όρος επιβίωσης ταυτόχρονα- για την Ελλάδα είναι να πράξει εγκαίρως και επιτυχώς το ίδιο.
Αλλάζουν οι κανόνες
Το οικονομικό επιτελείο έρχεται αντιμέτωπο με το κρίσιμο δίλημμα: πώς θα διασφαλίσει την επιβίωση της ελληνικής οικονομίας σε έναν κόσμο όπου οι παραδοσιακές προστατευτικές «ομπρέλες» για τις μικρομεσαίες -και όχι μόνο- επιχειρήσεις θα κλείνουν. Η νέα στρατηγική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από φέτος στοχεύει στη μείωση του διοικητικού κόστους για επιχειρήσεις. Παράλληλα, δημιουργείται μια νέα κατηγορία εταιρειών (μικρής-μεσαίας κεφαλαιοποίησης) με τζίρο έως 150 εκατ. ευρώ, γεγονός που αναδεικνύει την ανάγκη για μεγαλύτερες επιχειρηματικές μονάδες.
Επιταχυντές των εξελίξεων -που αλλάζουν ριζικά το επιχειρηματικό περιβάλλον και στην Ελλάδα- αναδεικνύονται οι δασμοί Τραμπ από τη μία και οι συστάσεις Ντράγκι – Λέτα για άρση περιοριστικών εμποδίων στη δημιουργία μιας πραγματικά ενιαίας αγοράς από την άλλη.
«Ο Τραμπ ενώνει την Ευρώπη», σημείωσαν Eυρωπαίοι αξιωματούχοι. «Και τα 27 κράτη-μέλη συμφωνούν ότι θα πρέπει να αφαιρέσουν ρυθμιστικούς κανόνες που ίσχυαν επί δεκαετίες χάριν προστασίας κυρίως των εθνικών τους επιχειρήσεων. Εκεί ακριβώς όμως “πονάει” η διαδικασία», τόνισαν οι ίδιοι.
Το τέλος της κρατικής προστασίας
«Ολα αυτά όμως τελικά θα συμβούν. Τα επόμενα χρόνια όλες οι πολιτικές θα κινούνται προς τα εκεί», προβλέπουν με σιγουριά. Η στρατηγική αυτή «σημαίνει ότι αλλάζουν οι όροι ανταγωνισμού, σπάει η προστασία και διαλέγεις σε ποιους κλάδους μπορείς να πρωταγωνιστήσεις».
Τι θα συμβεί όμως όταν τα εθνικά κράτη δεν θα λειτουργούν πλέον προστατευτικά και ολιγοπωλιακά όπως συμβαίνει ως έναν βαθμό σήμερα; «Αν δεν καταφέρεις να δημιουργήσεις “εθνικούς πρωταθλητές”, την πάτησες! Μια μέτρια τράπεζα στην Ευρώπη του Ντράγκι και του Λέτα θα την καταπιούν ξένοι κολοσσοί», εξηγούσαν οι ίδιες πηγές.
Διόλου τυχαία, μιλώντας σε ειδικό συνέδριο με θέμα «Ελλάδα 2025-2030», ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης περιέγραψε την ανάγκη «να αφαιρέσουμε εμπόδια», εθνικά και πανευρωπαϊκά, σε κλάδους με αναπτυξιακό και συγκριτικό πλεονέκτημα για τη χώρα μας.
Η συζήτηση μόλις ξεκίνησε, αλλά ήδη χώρες όπως η Γερμανία «χτίζουν» τους επόμενους μεγάλους παίκτες, δίνοντας κίνητρα για μεγέθυνση μικρομεσαίων επιχειρήσεων με στόχο να εξελιχθούν σε μελλοντικούς Ευρωπαίους πρωταθλητές. Αυτό σημαίνει ότι και οι 27 χώρες της Ε.Ε. θα πρέπει να άρουν τα ρυθμιστικά εμπόδια, αναγκάζοντας την Αθήνα να αναζητήσει νέες στρατηγικές για τα επόμενα 5-10 χρόνια. Οι ελληνικές επιχειρήσεις δε, καλούνται να προετοιμαστούν να λειτουργήσουν σε ένα περιβάλλον όπου η κλίμακα, η καινοτομία και η διεθνής παρουσία γίνονται καθοριστικοί παράγοντες επιβίωσης.
Αν και τετριμμένο, είναι αναγκαίο να τονιστεί ότι ακόμα και ο ορισμός μιας επιχείρησης ως μικρομεσαίας στη χώρα μας (1-10 εργαζόμενοι) δεν αντιστοιχεί στον ορισμό μιας «κανονικής» μικρομεσαίας επιχείρησης άλλων ευρωπαϊκών κρατών – ούτε καν της Πορτογαλίας με την οποία συχνά συγκρινόμαστε. Ωστόσο είναι τόσες πολλές οι πολύ μικρές και μεσαίες (με τα ευρωπαϊκά δεδομένα) επιχειρήσεις στη χώρα μας ώστε απασχολούν το 83% των εργαζομένων, ποσοστό σημαντικά υψηλότερο από τον μέσο όρο της Ε.Ε., που φτάνει μεν στο όχι ευκαταφρόνητο ποσοστό 66% (δύο στους τρεις εργαζόμενους), αλλά περιλαμβάνει μεγαλύτερες επιχειρήσεις.
Όρος επιβίωσης
Αν και η ανάπτυξη μεγάλων επιχειρήσεων φαντάζει απειλητική, η συνύπαρξή τους με τις ΜμΕ μπορεί να δημιουργήσει ένα υγιές οικοσύστημα όπου οι πρώτες εξασφαλίζουν την καινοτομία και οι δεύτερες συμβάλλουν στην κοινωνική συνοχή. Ωστόσο, αυτή η μετάβαση απαιτεί σχέδιο και συλλογική δράση από κράτος, επιχειρήσεις και πολίτες. Η Ελλάδα βρίσκεται στην κρίσιμη καμπή: ή θα χτίσει τους δικούς της μεγάλους παίκτες ή θα παραμείνει παρατηρητής και ουραγός στην ενιαία αγορά.
