Δεν είναι λίγοι οι γονείς που για να μην στεναχωρήσουν τα παιδιά τους, δεν τους χαλούν κανένα χατίρι. Πολλές φορές, το να υποκύψουν στις επιθυμίες τους φαντάζει ευκολότερο από το να τους πουν «όχι». Ωστόσο οι ψυχολόγοι προειδοποιούν ότι όσοι «παρα-χαϊδεύουν» τα παιδιά τους, δεν τους κάνουν καλό, αφού όταν τα προστατεύουν από κάθε δύσκολη εμπειρία, τους στερούν την ευκαιρία να γίνουν πιο ανθεκτικά στις δυσκολίες της ζωής.
Όπως γράφει στο CNBC η παιδοψυχολόγος Michele Borba, τα κακομαθημένα παιδιά πολλές φορές εξελίσσονται σε δυστυχισμένους και εγωιστές ενήλικες.
Τα σημάδια
Όπως λέει η ίδια, το πρώτο βήμα είναι να εντοπίσει κανείς εάν τα παιδιά του εκδηλώνουν τα τυπικά σημάδια ενός κακομαθημένου:
1. Αυτά τα παιδιά δεν δέχονται το «όχι» ως απάντηση.
2. Είναι αχάριστα και δεν χρησιμοποιούν τις λέξεις «παρακαλώ» και «ευχαριστώ», αλλά το «δώσε» και «φέρε».
3. Συνηθίζουν να ζητούν «κάτι εδώ και τώρα», χωρίς να έχουν υπομονή.
4. Σκέφτονται μόνο τον εαυτό τους και νιώθουν ότι δικαιούνται ιδιαίτερες χάρες.
5. Δεν είναι ικανοποιημένα με αυτό που έχουν. Έχουν συνηθίσει να έχουν όλα τα παιχνίδια του κόσμου, αλλά ποτέ δεν είναι αρκετά. Ό,τι και να τους έχουν προσφέρει οι γονείς τους, πάντα θέλουν περισσότερα.
Τι να κάνετε εάν τα παιδιά σας είναι κακομαθημένα
Αφού κάποιος διαπιστώσει πως το παιδί του έχει τα εν λόγω χαρακτηριστικά, είναι η ώρα να αναλάβει δράση και να το βοηθήσει να φύγει από αυτή την κατάσταση. Ωστόσο οι γονείς πρέπει να θυμούνται πως ειδικά στην αρχή, το παιδί όχι μόνο δεν θα εκτιμήσει την αλλαγή, αλλά ίσως προβάλλει αντίσταση κιόλας.
Ακολουθούν οι συμβουλές της Michele Borba:
1. Πείτε «όχι» χωρίς ενοχές
Οι γονείς συχνά πιστεύουν ότι το να λένε «όχι» μειώνει την αυτοεκτίμηση των παιδιών τους. Σύμφωνα με έρευνες όμως, τα παιδιά που μεγαλώνουν με όρια και λιγότερα «ναι» έχουν υψηλότερη αυτοεκτίμηση και αισθάνονται μεγαλύτερη ενσυναίσθηση προς τους άλλους. Ωστόσο, κάθε «όχι», πρέπει να έρχεται μαζί με τον λόγο της άρνησης.
2. Επαινέστε συγκεκριμένες συμπεριφορές
Εάν το παιδί είναι εθισμένο στα διθυραμβικά σχόλια, οι γονείς μπορούν να δοκιμάσουν να το επαινέσουν όταν κάνει κάτι για κάποιο άλλο άτομο ή και σε συνεργασία με αυτό. Αυτό ενισχύει τη σημασία της φροντίδας στους άλλους. Επομένως, αντί για την ερώτηση «Τι πήρες στο τεστ ορθογραφίας;», οι γονείς μπορούν να ρωτήσουν «Ποια ήταν μία καλή πράξη που έκανες για κάποιον σήμερα;».
3. Ενισχύστε την ευγνωμοσύνη
Η άσκηση της ευγνωμοσύνης βοηθά τα παιδιά να αισθάνονται πιο ευτυχισμένα, να αντιμετωπίζουν καλύτερα τις αντιξοότητες και να είναι πιο ικανοποιημένα με τη ζωή τους. Οι γονείς μπορούν να κάνουν τακτικά τελετουργικά ευγνωμοσύνης με τα παιδιά τους. Τα μικρότερα σε ηλικία, μπορούν να ζωγραφίσουν πράγματα για τα οποία νιώθουν ευγνωμοσύνη και τα μεγαλύτερα μπορούν να γράψουν τις σκέψεις τους αυτές σε ένα ημερολόγιο.
Μάλιστα τα πράγματα για τα οποία νιώθουν ευγνωμοσύνη μπορούν να είναι η καθημερινή κουβέντα στο δείπνο ή πριν αποκοιμηθούν τα παιδιά.
4. Κάντε τα να περιμένουν
Όπως αναφέρει η παιδοψυχολόγος, σύμφωνα με έρευνα, το να έχουν τα παιδιά την υπομονή να περιμένουν για λίγο, συσχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με τη μελλοντική ακαδημαϊκή και οικονομική επιτυχία.
5. Κάντε τις σωστές ερωτήσεις για να αναπτύξουν την ευαισθησία τους
Ευαισθησία δεν σημαίνει αδυναμία. Έτσι κάθε φορά που ένα παιδί προβαίνει σε μία μη θετική ενέργεια, οι γονείς πρέπει να το βοηθήσουν να σκεφτεί τα συναισθήματα του άλλου ατόμου: «Πώς πιστεύεις ότι ένιωσε ο φίλος σου όταν του πήρες την καραμέλα από το χέρι χωρίς να τον ρωτήσεις;». Στη συνέχεια μπορούν να ρωτήσουν: «Τι μπορείς να κάνεις για να μην ξανανιώσει έτσι ο φίλος σου;». Οι σωστές ερωτήσεις μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να αναπτύξουν την ενσυναίσθηση και να αναγνωρίσουν πώς οι κακομαθημένες ενέργειές τους επηρεάζουν τους άλλους.
6. Εστιάστε στο δούναι, όχι στο λαβείν
Οι γονείς πρέπει να βρουν τρόπους να κάνει το παιδί τους πράγματα για τους άλλους, όπως για παράδειγμα να ψήσει μπισκότα για έναν άρρωστο γείτονα, ή να δώσει παλιά παιχνίδια σε ένα παιδικό νοσοκομείο. Όσον αφορά τη λήψη, καλό θα ήταν να βάλουν όρια στα υλικά αντικείμενα και να τα τηρήσουν. Μάλιστα, πρέπει να διδάξουν το παιδί τους πώς να δέχεται δώρα λέγοντας: «Ευχαριστώ. Το εκτιμώ πραγματικά».
