7 Οκτωβρίου 2008
Οι Σουηδοί επιχειρηματίες Daniel Ek και Martin Lorentzon ιδρύουν αυτό που πολλοί περιγράφουν σαν ένα «τζουκ μποξ στο cloud», το Spotify. Σήμερα, η υπηρεσία streaming διαθέτει 626 εκατ. ενεργούς χρήστες τον μήνα και 246 εκατ. premium συνδρομητές σε 184 χώρες και περιοχές.
Στα 41 του χρόνια πλέον, ο Ek θεωρείται ο άνθρωπος που έσωσε τη βιομηχανία της μουσικής. Κάνοντάς το, βέβαια, απέκτησε μια περιουσία σχεδόν 5 δισ. δολαρίων, κάτι που σημαίνει ότι είναι πλουσιότερος από οποιονδήποτε μουσικό της ιστορίας – Ακόμα και από την Taylor Swift.
Όμως για εκείνον, το χρήμα έχει πάψει να αποτελεί κίνητρο εδώ και χρόνια. Αν έγινε τόσο πλούσιος, το οφείλει στο γεγονός ότι τα χρήματα που απέκτησε σε πολύ νεαρή ηλικία τον έκαναν δυστυχισμένο.
Σαν προγραμματιστής με σπάνιο ταλέντο, ο Ek ξεκίνησε να βγάζει τα πρώτα του χρήματα από το ίντερνετ σε ηλικία 14 ετών. Και στα 22 του χρόνια είχε κιόλας επιτύχει το στόχο της ζωής του, που δεν ήταν άλλος από το να γίνει πλούσιος. Έχοντας πουλήσει την online διαφημιστική εταιρεία του, Advertigo, αντί 1,25 εκατ. δολαρίων, αποφάσισε να… συνταξιοδοτηθεί. Νοίκιασε ένα μεγάλο σπίτι στην Στοκχόλμη, αγόρασε μια κόκκινη Ferrari και άρχισε να γυρίζει στα κλαμπ, όπου έκλεινε πάντα τα καλύτερα τραπέζια και περιστοιχιζόταν από εντυπωσιακά κορίτσια. Αφότου έζησε τη μεγάλη ζωή για έναν χρόνο, μια μέρα συνειδητοποίησε ότι ήταν δυστυχισμένος. «Δεν είχα ιδέα πώς ήθελα να ζήσω τη ζωή μου. Κανείς δεν σου μαθαίνει τι να κάνεις όταν γίνεις οικονομικά ανεξάρτητος», θα παραδεχόταν αργότερα.
Έτσι, πούλησε τη Ferrari, ξενοίκιασε το διαμέρισμα και μετακόμισε σε μια καλύβα, κοντά στο σπίτι των γονιών του, για να σκεφτεί τι ήθελε να κάνει στη ζωή του. Αλλά οι σκέψεις του πάντα γυρνούσαν στη βιομηχανία της μουσικής. Όπως πολλοί νέοι της γενιάς του, ο Ek είχε εμμονή με το Napster, την πρωτοποριακή για την εποχή της υπηρεσία file sharing, που με την υπόσχεση των δωρεάν απεριόριστων τραγουδιών, άνοιξε την πόρτα στην πειρατεία και γονάτισε τη βιομηχανία της μουσικής, πριν οι δισκογραφικές εταιρείες καταφέρουν να τη «σκοτώσουν» για της δικαστικής οδού. «Ξανά και ξανά σκεφτόμουν ότι το Napster ήταν μια τόσο καταπληκτική εμπειρία για τον καταναλωτή και ήθελα να δω εάν μπορούσε να γίνει μια βιώσιμη επιχείρηση», εξηγεί.
Κάπως έτσι, γεννήθηκε το Spotify. Ο Ek και ο Lorentzon οραματίστηκαν μια πλατφόρμα που θα παρείχε στους χρήστες άμεση πρόσβαση σε μια τεράστια βιβλιοθήκη μουσικής, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι οι καλλιτέχνες και οι κάτοχοι δικαιωμάτων θα λαμβάνουν δίκαιη αποζημίωση.
Η άνοδος του Spotify ήταν γρήγορη. Μέχρι το 2011, είχε επεκτείνει τον κατάλογό του σε περισσότερα από 10 εκατ. κομμάτια και είχε χρήστες σε 7 ευρωπαϊκές χώρες. Το Spotify επεκτάθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες, διευρύνοντας τη βάση χρηστών του και ενισχύοντας τη θέση του ως της κορυφαίας υπηρεσίας streaming μουσικής.
Αρκετοί παράγοντες συνέβαλαν στο να φτάσει η εφαρμογή στην κορυφή και να μείνει εκεί. Αρχικά, το επιχειρηματικό μοντέλο freemium της εταιρείας έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην προσέλκυση χρηστών. Το Spotify προσφέρει την πλατφόρμα δωρεάν, έχοντας έσοδα από διαφημίσεις, ενώ παράλληλα παρέχει και μια premium επιλογή συνδρομής, η οποία έχει προσελκύσει πολλούς καταναλωτές, από περιστασιακούς ακροατές έως αφοσιωμένους λάτρεις της μουσικής.
Η επιτυχία του Spotify επηρέασε βαθιά τη μουσική βιομηχανία, τόσο ως προς τον τρόπο που ακούγεται η μουσική όσο και ως προς τον τρόπο με τον οποίο αποζημιώνονται οι καλλιτέχνες. Η έμφαση της πλατφόρμας στις λίστες αναπαραγωγής και στις προτάσεις που βασίζονται σε αλγόριθμους απομακρύνει την εστίαση από τις παραδοσιακές μορφές άλμπουμ, οδηγώντας στην άνοδο των single.
Βέβαια, οι σχέσεις του Ek με τη μουσική βιομηχανία δεν έχουν υπάρξει πάντα ρόδινες. Οι αντιδράσεις πολλών καλλιτεχνών και δημιουργών για τον τρόπο με τον οποίο πληρώνονται όταν τα τραγούδια τους ακούγονται μέσω Spotify έχουν γεννήσει μια κόντρα με τον Σουηδό επιχειρηματία. Η πρόσφατη δήλωσή του ότι «το κόστος της παραγωγής περιεχομένου σήμερα είναι κοντά στο μηδέν», εξόργισε τους δημιουργούς, ειδικά καθώς προήλθε από έναν άνθρωπο που έγινε δισεκατομμυριούχος εξαιτίας της μουσικής.
