Τα επτά «αξιοθέατα» που θα επισκεφθούν οι πρώτοι τουρίστες στον… Άρη

Οι περιοχές προσεδάφισης για αυτές τις μελλοντικές αποστολές θα πρέπει πιθανότατα να είναι επίπεδες πεδιάδες, αλλά ίσως θα μπορούσαν να προσεδαφιστούν σε απόσταση λίγων ημερών από κάποια πιο ενδιαφέροντα μέρη. Ακολουθούν επτά τοποθεσίες που το Live Science ξεχώρισε ως τα καλύτερα αξιοθέατα του πλανήτη.

1. Το Όρος Όλυμπος

Το Όρος Όλυμπος είναι το πιο ψηλότερο ηφαίστειο που έχει ανακαλυφθεί στο ηλιακό μας σύστημα. Βρίσκεται στην ηφαιστειακή περιοχή Θαρσίς και έχει περίπου το ίδιο μέγεθος με την πολιτεία της Αριζόνα στις ΗΠΑ, σύμφωνα με τη NASA. Το ύψος του, 25 χιλιόμετρα, είναι τριπλάσιο από εκείνο του Έβερεστ στη Γη. Πρόκειται για ένα γιγάντιο ασπιδοειδές ηφαίστειο, το οποίο σχηματίστηκε αφού η λάβα σύρθηκε αργά στις πλαγιές του. Αυτό σημαίνει ότι ως βουνό είναι πιθανότατα εύκολο να το ανεβεί ο μελλοντικός εξερευνητής, καθώς η μέση κλίση του είναι μόνο 5%. Στην κορυφή του υπάρχει μια θεαματική κοιλότητα πλάτους περίπου 85 χιλιομέτρων, η οποία σχηματίστηκε από θαλάμους μάγματος που έχασαν λάβα (πιθανότατα κατά τη διάρκεια μιας έκρηξης) και κατέρρευσαν.

2. Τα ηφαίστεια της Θαρσίδος

Όσοι φτάσουν στο Όρος Όλυμπος, αξίζει να χωρέσουν στην εκδρομή τους και μερικά από τα άλλα ηφαίστεια στο υψίπεδο της Θαρσίδος. Η Θαρσίς (Tharsis) φιλοξενεί 12 γιγαντιαία ηφαίστεια σε μια ζώνη πλάτους περίπου 4.000 χιλιομέτρων, σύμφωνα με τη NASA. Όπως και ο Όλυμπος, αυτά τα ηφαίστεια τείνουν να είναι πολύ μεγαλύτερα από εκείνα της Γης, πιθανώς επειδή ο Άρης έχει ασθενέστερη βαρυτική έλξη που επιτρέπει στα ηφαίστεια να γίνονται ψηλότερα. Αυτά τα ηφαίστεια μπορεί να έχουν εκραγεί για διάστημα δύο δισεκατομμυρίων ετών, δηλαδή για το ήμισυ της ιστορίας του Άρη.

3. Η Κοιλάδα του Μάρινερ

Ο Άρης δεν φιλοξενεί μόνο το μεγαλύτερο ηφαίστειο του ηλιακού συστήματος, αλλά και το μεγαλύτερο φαράγγι. H Κοιλάδα του Μάρινερ (Valles Marineris, ονομάστηκε έτσι προς τιμήν της ομάδας του σκάφους Mariner 9 που την ανακάλυψε) είναι ένα φαράγγι μήκους περίπου 3.000 χιλιομέτρων σύμφωνα με τη NASA, τέσσερις φορές μακρύτερο από το Γκραν Κάνιον. Οι ερευνητές δεν είναι σίγουροι για το πώς δημιουργήθηκε η Κοιλάδα του Μάρινερ, αλλά πολλοί υποστηρίζουν ότι όταν σχηματίστηκε η Θαρσίς, η λάβα που κινούνταν μέσω της ηφαιστειακής περιοχής έσπρωξε τον φλοιό προς τα πάνω, με αποτέλεσμα να δημιουργήσει ρήγματα σε άλλες περιοχές. Με την πάροδο του χρόνου, αυτά τα ρήγματα εξελίχθηκαν στην Κοιλάδα του Μάρινερ.

4. Οι πόλοι

Ο Άρης έχει δύο παγωμένες περιοχές στους πόλους του, με ελαφρώς διαφορετική σύνθεση – ο βόρειος πόλος (στη φωτογραφία) μελετήθηκε από κοντά από το σκάφος προσεδάφισης Phoenix το 2008, ενώ οι παρατηρήσεις μας για τον νότιο πόλο προέρχονται από τροχιακά σκάφη. Κατά τη διάρκεια του χειμώνα, σύμφωνα με τη NASA, οι θερμοκρασίες τόσο κοντά στο βόρειο όσο και κοντά στο νότιο πόλο είναι τόσο χαμηλές, που το διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα συμπυκνώνεται σε πάγο, στην επιφάνεια. Η διαδικασία αντιστρέφεται το καλοκαίρι, όταν το διοξείδιο του άνθρακα εξατμίζεται και ξαναμπαίνει στην ατμόσφαιρα. Εξαφανίζεται εντελώς στο βόρειο ημισφαίριο, αφήνοντας πίσω του ένα υδάτινο παγοκάλυμμμα. Αλλά μέρος του παγωμένου διοξειδίου του άνθρακα παραμένει στο νότιο πολο. Όλη αυτή η κίνηση του πάγου δημιουργεί ανέμους και επηρεάζει με ποικίλους τρόπους το κλίμα του Άρη.

5. Κρατήρας Γκέιλ και Όρος Αιολίς

O Κρατήρας Γκέιλ (Gale Crater), που έγινε διάσημος όταν προσεδαφίστηκε εκεί το ρόβερ Curiosity το 2012, είναι γεμάτος από ενδείξεις για την παρουσία νερού στον Άρη, στο παρελθόν. Το Curiosity βρίσκεται τώρα στην κορυφή ενός κοντινού ηφαιστείου που ονομάζεται Όρος Αιολίς (Aeolis Mons, ή Mount Sharp) και εξετάζει τα γεωλογικά χαρακτηριστικά σε κάθε στρώμα του. Ένα από τα πιο συναρπαστικά ευρήματα του Curiosity ήταν η ανακάλυψη πολύπλοκων οργανικών μορίων στην περιοχή. Το 2018 εντόπισε αυτά τα οργανικά συστατικά ανακαλύφθηκαν μέσα σε βράχους ηλικίας 3,5 δισεκατομμυρίων ετών. Το ρόβερ διαπίστωσε επίσης ότι οι συγκεντρώσεις μεθανίου στην ατμόσφαιρα αλλάζουν κατά τη διάρκεια των εποχών. Το μεθάνιο είναι ένα στοιχείο που μπορεί να παραχθεί από μικρόβια, καθώς και από γεωλογικά φαινόμενα, οπότε δεν είναι σαφές αν πρόκειται για σημάδι ζωής.

6. Σχηματισμός Medusae Fossae

Πρόκειται για μία από τις πιο παράξενες τοποθεσίες στον Άρη, με ορισμένους να εικάζουν μάλιστα ότι κρύβει ενδείξεις συντριβής εξωγήινου σκάφους. Η πιο πιθανή εξήγηση είναι ότι πρόκειται για μια τεράστια έκταση, περίπου το ένα πέμπτο του μεγέθους των ΗΠΑ, με πετρώματα που προέκυψαν από ηφαιστειακές εκρήξεις και, με την πάροδο του χρόνου, σμιλεύτηκαν από τους ανέμους σε εντυπωσιακούς σχηματισμούς. Σύμφωνα με μια μελέτη του 2018, το Medusae Fossae σχηματίστηκε από τεράστιες ηφαιστειακές εκρήξεις που έλαβαν χώρα εκατοντάδες φορές σε διάστημα 500 εκατομμυρίων ετών. Αυτές οι εκρήξεις θα είχαν θερμάνει το κλίμα του Κόκκινου Πλανήτη, καθώς τα αέρια από τα ηφαίστεια μεταφέρθηκαν στην ατμόσφαιρα.

7. «Αμμόλοφοι-φαντάσματα»

Ο Άρης είναι ένας πλανήτης που πλέον διαμορφώνεται κυρίως από τον άνεμο, αφού το νερό εξατμίστηκε καθώς η ατμόσφαιρά του αραίωνε. Μπορούμε όμως να δούμε εκτεταμένες ενδείξεις ύπαρξης νερού στο παρελθόν, όπως οι «αμμόλοφοι-φαντάσματα» που βρέθηκαν στον Λαβύρινθο της Νύχτας (Noctis Labyrinthus) και στη λεκάνη Ελλάς (Hellas basin). Σύμφωνα με τους ερευνητές, οι περιοχές αυτές είχαν παλιότερα αμμόλοφους ύψους δεκάδων μέτρων. Αργότερα, οι αμμόλοφοι πλημμύρισαν από λάβα ή νερό, το οποίο διατήρησε τις βάσεις τους, ενώ οι κορυφές τους διαβρώθηκαν. Παλαιοί αμμόλοφοι όπως αυτοί δείχνουν πώς συνήθιζαν να φυσούν οι άνεμοι στον αρχαίο Άρη, γεγονός που με τη σειρά του δίνει στους κλιματολόγους κάποιες ενδείξεις για το αρχαίο περιβάλλον του Κόκκινου Πλανήτη. Μάλιστα, στις προστατευμένες περιοχές αυτών των αμμόλοφων, θα μπορούσαν να κρύβονται μικρόβια, ασφαλή από την ακτινοβολία και τον άνεμο που θα τα είχαν παρασύρει.