Στη Γάζα, σε μια περιοχή όπου οι κάτοικοι δεν μπορούν να φύγουν, η γεωργική παραγωγή έχει τερματιστεί λόγω πολέμου και η αλιεία έχει απαγορευτεί από το Ισραήλ, κάθε θερμίδα που καταναλώνεται, πρέπει να έρθει απ’ έξω.
Το Ισραήλ γνωρίζει επακριβώς τις ανάγκες. Για δεκαετίες «ρύθμιζε» την πείνα στη Γάζα, υπολογίζοντας πόση τροφή να επιτρέψει, ώστε να συντηρεί την πίεση, χωρίς να επέλθει λιμός. Το 2006, ένας ανώτερος σύμβουλος του τότε πρωθυπουργού Εχούντ Όλμερτ είχε δηλώσει χαρακτηριστικά: «Η ιδέα είναι να βάλουμε τους Παλαιστινίους σε δίαιτα, αλλά όχι να πεθάνουν από την πείνα».
Δύο χρόνια αργότερα, δικαστική απόφαση οδήγησε στη δημοσιοποίηση των σχετικών εγγράφων.
Όπως γράφει η βρετανική εφημερίδα The Guardian, η COGAT, η αρμόδια ισραηλινή υπηρεσία που ελέγχει ακόμη τις αποστολές βοήθειας στη Γάζα, είχε υπολογίσει ότι οι Παλαιστίνιοι χρειάζονται τουλάχιστον 2.279 θερμίδες την ημέρα –ποσότητα που αντιστοιχεί σε 1,836 κιλά τροφής ανά άτομο. Σήμερα, οι διεθνείς ανθρωπιστικοί οργανισμοί ζητούν ακόμη λιγότερα: 62.000 τόνοι τροφίμων (ξηρά και κονσερβοποιημένα) τον μήνα για 2,1 εκατομμύρια ανθρώπους, δηλαδή περίπου 1 κιλό ανά άτομο ημερησίως.
Ο λιμός δεν είναι αόρατος, είναι μετρήσιμος
Καθώς η Γάζα βυθίζεται σε πραγματικό λιμό, Ισραηλινοί αξιωματούχοι αρνούνται την ύπαρξή του, κατηγορούν τη Χαμάς για υπεξαίρεση βοήθειας ή μεταφέρουν την ευθύνη σε διαχειριστικά λάθη του ΟΗΕ. Στις δηλώσεις τους επιδεικνύουν φωτογραφίες με παλέτες ανθρωπιστικής βοήθειας εντός των ισραηλινών συνόρων, που υποτίθεται ότι δεν έχουν παραληφθεί.
Αναφέρουν ως παράδειγμα τις διανομές του Gaza Humanitarian Foundation (GHF) –μιας νεοφυούς οργάνωσης που στηρίζεται από τις ΗΠΑ και το Ισραήλ- για να υποστηρίξουν ότι υπάρχει τροφή διαθέσιμη, παρά τις χαοτικές συνθήκες. Ωστόσο, τα επίσημα στοιχεία του ίδιου του Ισραήλ αποκαλύπτουν την πραγματικότητα: από τον Μάρτιο μέχρι τον Ιούνιο, στη Γάζα πέρασαν μόλις 56.000 τόνοι τροφίμων -ήτοι, λιγότερο από το 25% των ελάχιστων αναγκών για το ίδιο διάστημα, σύμφωνα με την COGAT.
Ακόμη και αν το σύνολο της βοήθειας του ΟΗΕ είχε διανεμηθεί χωρίς καθυστέρηση και αν το GHF είχε εφαρμόσει τέλεια δίκαιες διαδικασίες, οι ποσότητες δεν επαρκούσαν για την αποτροπή της πείνας. Ο λιμός ήταν προδιαγεγραμμένος.
Οι ειδικοί προειδοποιούν για «χειρότερο σενάριο»
Ο ΟΗΕ και ανεξάρτητοι επισιτιστικοί οργανισμοί επιβεβαιώνουν ότι η Γάζα αντιμετωπίζει ένα «χειρότερο σενάριο» λιμού. Οι αποστολές τροφίμων πραγματοποιούνται «σε επίπεδα πολύ χαμηλότερα από τα αναγκαία», ενώ οι περιορισμοί στην είσοδο προμηθειών χαρακτηρίζονται ως «δραστικοί», σύμφωνα με την Ολοκληρωμένη Ταξινόμηση Φάσης Επισιτιστικής Ασφάλειας (IPC), η οποία βασίζεται και σε ισραηλινά δεδομένα.
Η Επιτροπή Επανεξέτασης Λιμού (FRC) επικρίνει ιδιαιτέρως το GHF, σημειώνοντας πως το σχέδιο διανομής τροφίμων του «θα οδηγούσε σε μαζική λιμοκτονία, ακόμη και αν λειτουργούσε χωρίς τις ακραίες συνθήκες βίας που έχουν καταγραφεί».
Τον Μάρτιο και τον Απρίλιο δεν εισήλθε καθόλου τροφή στη Γάζα λόγω απόλυτου αποκλεισμού. Τον Μάιο, έπειτα από διεθνείς πιέσεις και κατακραυγή, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου ανακοίνωσε ότι οι αποστολές θα επανεκκινούσαν. Μια σύντομη αύξηση των ροών κατά τη διάρκεια της εκεχειρίας τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο είχε προσφέρει προσωρινή ανακούφιση, επαναφέροντας τον πληθυσμό από το χείλος του λιμού. Ωστόσο, τον Μάιο επανήλθε μόνο ένα μικρό κλάσμα των αναγκαίων ποσοτήτων.
Πείνα με το… σταγονόμετρο
Δύο μήνες αργότερα, η κατάσταση επιδεινώθηκε. Η διεθνής αγανάκτηση επανήλθε, με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ να ζητά την αποστολή «κάθε γραμμαρίου τροφής» στα παιδιά που λιμοκτονούν. Ο Νετανιάχου απάντησε με την υπόσχεση ελάχιστης επιπλέον βοήθειας. Ο αριθμός των φορτηγών αυξήθηκε, αλλά παραμένει μακριά από το ελάχιστο όριο που απαιτείται όχι μόνο για την αναστροφή του λιμού, αλλά και για την στοιχειώδη επιβίωση.
Στο μεταξύ, οι αεροπορικές ρίψεις τροφίμων έχουν επανεκκινήσει, με χώρες όπως η Γαλλία, η Γερμανία, η Βρετανία, η Ιορδανία, η Αίγυπτος και τα ΗΑΕ να συμμετέχουν. Πρόκειται, ωστόσο, για μια ακριβή, αναποτελεσματική και ενίοτε φονική λύση: τουλάχιστον 12 άνθρωποι πνίγηκαν πέρυσι, προσπαθώντας να ανακτήσουν πακέτα που έπεσαν στη θάλασσα, ενώ άλλοι πέντε σκοτώθηκαν, όταν παλέτες έπεσαν πάνω τους.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ισραήλ, 104 πτήσεις εντός 21 μηνών μετέφεραν ποσότητες που καλύπτουν μόλις τέσσερις ημέρες σίτισης για ολόκληρη τη Γάζα –με κόστος δεκάδων εκατομμυρίων δολαρίων. Αν το ίδιο ποσό είχε διατεθεί για φορτηγά, η παρεχόμενη τροφή θα ήταν πολλαπλάσια. Όμως αυτές οι αποστολές επιτρέπουν στο Ισραήλ και τους συμμάχους του να παρουσιάζουν την πείνα ως πρόβλημα «εφοδιαστικής», και όχι ως προϊόν κρατικής πολιτικής.
Η πείνα ως όπλο
Οι αεροπορικές ρίψεις επιστρατεύονται μόνο σε περιπτώσεις απόλυτης έκτακτης ανάγκης –όταν ένοπλες συγκρούσεις ή γεωγραφικά εμπόδια εμποδίζουν κάθε άλλη πρόσβαση. Στην περίπτωση της Γάζας, το μοναδικό εμπόδιο είναι οι ίδιοι οι περιορισμοί του Ισραήλ –συμμάχου της Βρετανίας και των ΗΠΑ, και αποδέκτη όπλων και στρατιωτικής υποστήριξης από τις χώρες αυτές.
Δύο ισραηλινές οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατηγόρησαν ανοιχτά το Ισραήλ για γενοκτονία, επισημαίνοντας την «εργαλειοποίηση της πείνας». Η B’tselem έκανε λόγο για «επίσημη και ανοιχτά διακηρυγμένη πολιτική» μαζικής λιμοκτονίας.
Το Ισραήλ γνωρίζει τις ανάγκες. Γνωρίζει τις ποσότητες που επιτρέπονται. Και γνωρίζει πώς να αποφεύγεται ο λιμός –γιατί στο παρελθόν τον απέφευγε. Το τεράστιο χάσμα ανάμεσα στις θερμίδες που απαιτούνται και στις ποσότητες που έχουν εισέλθει από τον Μάρτιο και μετά καταδεικνύει ότι σήμερα εφαρμόζεται μία άλλη «αριθμητική» και τα νούμερα δεν λένε ψέματα.
Το Ισραήλ και οι σύμμαχοί του δεν μπορούν πλέον να μεταθέσουν αλλού την ευθύνη για τον λιμό στη Γάζα, καταλήγει ο Guardian. Και αυτό, γιατί τον έχουν υπολογίσει…
protothema.gr
