O Ισπανός αθλητικογράφος Χοσέ Μανουέλ Πουέρτας, συγγραφέας μεταξύ άλλων, του «Γιάννης Αντετοκούνμπο: Γράφοντας Ιστορία» (εκδόσεις “Κάκτος”), μιλάει για τα “Ελληνικά χρόνια” του “Greek Freak”.
O Χοσέ γεννήθηκε στη Γρανάδα το 1980. Είναι πτυχιούχος της Σχολής Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού και διπλωματούχος της Νοσηλευτικής και ξεκίνησε συμμετέχοντας στην ομάδα του δικτύου ενημέρωσης Libertad Digital ως αθλητικός συντάκτης. Εκεί παρουσιάζει από το 2019 το Tirando a Fallar, μια εκπομπή για το μπάσκετ που αυτή τη στιγμή είναι κορυφαία στην κατηγορία της στο ισπανικό ραδιόφωνο. Είναι σχολιαστής αγώνων για τα παιχνίδια της Ευρωλίγκας στο DAZN και μόνιμος αρθρογράφος στο περιοδικό Gigantes del Basket.
Το 2016 κυκλοφόρησε το βιβλίο που έγραψε μαζί με τον Βιθέντε Αθπιτάρτε Λούκα Μόντριτς, Το παιδί του πολέμου (Luka Modric, El hijo de la guerra), που κυκλοφόρησε επίσης στην Κροατία, την Ιαπωνία και την Κίνα. Τον βρήκαμε μέσω zoom, στη γενέτειρα του Γρανάδα. Mιλήσαμε αρχικά, για τον αγαπημένο του φίλο από τα ‘90ς, Γιώργο Σιγάλα και φυσικά, δεν μπορούσαμε να αποφύγουμε το μεγάλο θέμα της συνέντευξης.
-Ποιες ήταν οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετώπισες γράφοντας το βιβλίο για τον Γιάννη;
Πρώτα απ’ όλα, η μεγαλύτερη πρόκληση όταν ξεκίνησα να γράφω για τον Γιάννη ήταν να αφηγηθώ την ιστορία του Γιάννη στην Ελλάδα. Γιατί, ξέρεις, η ιστορία από τη στιγμή που έγινε draft και έφτασε στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι πολύ γνωστή. Αλλά δεν είναι τόσο γνωστή η ιστορία του στην Ελλάδα. Δεν ήξερα αν θα γινόταν σούπερ σταρ, καλός παίκτης, μέτριος παίκτης, αν θα γύριζε στην Ευρώπη να παίξει. Αλλά το πώς έφτασε στο NBA άξιζε να γίνει βιβλίο. Φυσικά, μετά, αν κέρδιζε το “δαχτυλίδι” του πρωταθλητή στο ΝΒΑ και γινόταν σούπερ σταρ, αυτό θα ήταν πολύ καλή εξέλιξη για το βιβλίο. Αλλά ήμουν πεπεισμένος ότι η ιστορία αυτού του παιδιού άξιζε ούτως ή άλλως γιατί δεν ήταν ο συνηθισμένος τύπος που φτάνει στο NBA.
-Ποια ήταν τα σημεία στο βιβλίο που δίσταζες να δημοσιεύσεις ή αναρωτήθηκες αν έπρεπε να τα αφήσεις εκτός; Υπάρχουν τόσες πολλές ιστορίες που τελικά δεν μπόρεσα να συμπεριλάβω στο βιβλίο. Νομίζω όμως, πως η ερώτηση δεν είναι αν ήθελα ή όχι να γράψω την ιστορία, αλλά πώς να τη γράψω. Για παράδειγμα, φυσικά ήθελα να γράψω για τα προβλήματα που αντιμετώπισε η οικογένεια στα παιδικά του χρόνια -έξωση, προβλήματα με το σπίτι, οικονομικές δυσκολίες. Οπότε ήθελα να το γράψω, αλλά έπρεπε να βρω τον σωστό τρόπο να το αφηγηθώ. Πρέπει να το πεις με σεβασμό, όχι με έναν εντυπωσιακό τίτλο. Αλλά πρέπει να ξέρεις τις λεπτομέρειες. Το πρόβλημά μου λοιπόν ήταν πώς να βρω τις πληροφορίες. Έπρεπε να ψάξω γειτονιές, να βρω ανθρώπους που θα μπορούσαν να με βοηθήσουν με αυτές τις πληροφορίες. Έπρεπε να βρω ανθρώπους που να με βοηθήσουν να συμπληρώσω την ιστορία. Αυτή ήταν ίσως η πιο χρονοβόρα και δύσκολη φάση της έρευνας.
-Ποιο μέρος της ζωής του στη Σεπόλια πιστεύετε ότι τον επηρέασε περισσότερο και το κουβαλάει ακόμα μαζί του; Όταν ένα παιδί αναγκάζεται να δουλεύει στους δρόμους από 8 ή 10 ετών, αυτό το σημαδεύει βαθιά. Θυμάμαι ότι ήμουν στα Σεπόλια και είχα μια επαφή με τον ιερέα της εκκλησίας που ο Γιάννης επισκεπτόταν συχνά. Ήταν ένας άνθρωπος που τον επηρέασε πολύ τον Γιάννη, όπως και τη σχέση του με την εκκλησία. Από τότε, ο Αντετοκούμπο είναι βαθειά χριστιανός. Και φυσικά, υπάρχει και η γνωστή ιστορία με το καφενείο απέναντι από το γήπεδο. Ήμουν κι εγώ εκεί. Αυτή η οικογένεια του έδινε για χρόνια κάθε μέρα ένα σάντουιτς, ένα πορτοκάλι και ένα χυμό μήλου.
Δεν νομίζω επομένως, ότι υπάρχει ένα απομονωμένο γεγονός που τον καθόρισε, αλλά ολόκληρη η παιδική του ηλικία που ήταν δύσκολη — τα προβλήματα με τις δουλειές των γονιών του, τα προβλήματα υγείας της μητέρας του. Μου είχαν πει δικοί του άνθρωποι, ότι κάποιες φορές γύριζε σπίτι, άνοιγε το ψυγείο και δεν είχε αρκετό φαγητό για όλους. Έτσι προτιμούσε να μη φάει, για να φάνε τα αδέρφια του, ο Κώστας ή ο Άλεξ. Το φαγητό ήταν πρώτα για αυτούς και μετά για αυτόν. Αυτό είναι κάτι που για μένα είναι αδιανόητο, γιατί πάντα είχα φαγητό στο ψυγείο. Και προσπαθώ να φανταστώ πώς νιώθει ένα παιδί 10 ετών που βιώνει κάτι τέτοιο. Είναι κάτι πολύ σπάνιο για τα ευρωπαϊκά δεδομένα — στην Ευρώπη δεν είμαστε συνηθισμένοι σε τέτοιες καταστάσεις.
-Τι σε εντυπωσίασε περισσότερο από τον χαρακτήρα του;
Αυτό που με εντυπωσίασε περισσότερο είναι ότι, παρόλο που δεν τον ξέρω προσωπικά, μίλησα με, δεν ξέρω, ίσως 200 ή 300 ανθρώπους που τον ξέρουν από κοντά, είναι το πόσο ταπεινός είναι, πρώτα απ’ όλα. Ξέρω ότι όλοι λένε για τον Γιάννη ότι είναι τόσο ταπεινός. Είναι, όπως λέμε στα ισπανικά, «έχει τα πόδια στη γη». Είναι μεγάλος σταρ. Είναι φυσικά πολύ διάσημος, πλούσιος άνθρωπος, αλλά εξακολουθεί να φαίνεται από κάποιες λεπτομέρειες που δείχνουν πόσο ταπεινός είναι. Τελευταία, η Ελλάδα κέρδισε χάλκινο μετάλλιο στο τελευταίο Ευρωμπάσκετ, και είπε ότι αυτό το παιχνίδι εναντίον της Φινλανδίας ήταν το πιο σημαντικό παιχνίδι στη ζωή του γιατί κέρδισε για την χώρα του, ενώ είχε ήδη στο ενεργητικό του ένα δαχτυλίδι NBA, και είχε κερδίσει τον τίτλο του MVP των τελικών. Αυτό από μόνο του δείχνει πόσο ταπεινός και δουλευταράς είναι. Βεβαίως είναι και πολύ ανταγωνιστικός. Νομίζω αυτά θα ήταν τα τρία επίθετα που τον καθορίζουν.
-Τι νομίζεις ότι τον έκανε τόσο Έλληνα πατριώτη;
Αυτή είναι μια καλή ερώτηση. Θυμόμαστε όλοι τους προσβλητικούς χαρακτηρισμούς των στελεχών της Χρυσής Αυγής εκείνη την περίοδο εναντίον του. Νομίζω όμως, τελικά ότι είναι ευγνώμων απέναντι στην Ελλάδα. Ίσως οι γονείς του αν είχαν αποφασίσει να μείνουν στη Νιγηρία, σήμερα, δεν θα ξέραμε, ποιος είναι ο Γιάννης Αντετοκούνμπο. Οπότε η Ελλάδα του έδωσε την ευκαιρία να είναι ο άνθρωπος που είναι τώρα. Αν βάλει στη ζυγαριά τα προβλήματα και τα θετικά που πήρε από την Ελλάδα, νομίζω ότι κερδίζει η ευγνωμοσύνη στους ανθρώπους γύρω του, στους ανθρώπους που τον έβαλαν στον δρόμο του μπάσκετ, που τον έβαλαν σε μια ευθεία πορεία προς την επιτυχία. Άρα, εκτιμά πάρα πολύ το ότι η Ελλάδα του έδωσε την ευκαιρία να είναι αυτός που είναι σήμερα.
Ο Γιάννης είναι ένας πραγματικά μοναδικός παίκτης. Δεν υπάρχει προηγούμενο σαν αυτόν στην ιστορία του NBA. Μιλάμε για έναν άνθρωπο με αυτό το ύψος, αλλά ταυτόχρονα τόσο ευκίνητο, τόσο πολυδιάστατο. Δεν είναι οργανωτής, σίγουρα, αλλά μπορεί να παίξει σαν τέτοιος. Μπορεί να ντριμπλάρει, να περάσει τη μπάλα, να καλύψει ολόκληρο το γήπεδο σε επτά ή οκτώ βήματα. Είναι σαν “μονόκερος”. Δεν υπάρχει άλλος παίκτης στον κόσμο που να μπορεί να το κάνει αυτό. Οπότε, φυσικά, θα αφήσει πίσω του μια μεγάλη κληρονομιά όταν αποσυρθεί — όχι μόνο ως παίκτης, αλλά και ως άνθρωπος. Έφερε ένα πρωτάθλημα στους Μιλγουόκι Μπακς, μια ομάδα που έχει κερδίσει μόλις δύο τίτλους σε όλη την ιστορία της: έναν με τον Καρίμ Αμπντούλ-Τζαμπάρ και τον άλλον με τον Γιάννη Αντετοκούνμπο. Αυτό είναι ιστορία. Αυτό είναι κληρονομιά: Καρίμ Αμπντούλ-Τζαμπάρ και Γιάννης Αντετοκούνμπο.
Δεν ξέρω τι θα γίνει με τον Γιάννη στο μέλλον -αν θα τελειώσει την καριέρα του στο Μιλγουόκι. Δεν το νομίζω. Αν η ομάδα δεν κάνει σημαντικά βήματα τα επόμενα χρόνια, πιστεύω πως θα φύγει. Ίσως για τους Λέικερς, ίσως για το Ντάλας, ίσως για τους Γουόριορς. Δεν είμαι σίγουρος. Εκτός αν το Μιλγουόκι κάνει μια καλή σεζόν φέτος και ο Γιάννης υπογράψει νέο συμβόλαιο. Όπως και να ’χει, ο Γιάννης είναι ήδη ένας από τους 30 κορυφαίους παίκτες στην ιστορία του NBA. Και πέρα από το παιχνίδι του, έχει δείξει τον χαρακτήρα του — μέσα από τις συνεντεύξεις, τα λόγια, τη συμπεριφορά του. Κανείς δεν θυμάται να είχε ποτέ μια σοβαρή σύγκρουση. Όταν μιλάς με παίκτες του NBA, με προπονητές, με δημοσιογράφους, όλοι λένε το ίδιο: «Είναι σκληρά εργαζόμενος, ταπεινός, χωρίς καβγάδες». Νομίζω ότι θα ήταν ο τέλειος παίκτης αν μπορούσε να σκοράρει πιο σταθερά από την περιφέρεια, από τη γραμμή των τριών πόντων.
-Η βιογραφία σου, είναι η πιο έγκυρη σε σχέση με τις υπόλοιπες για τον Γιάννη Αντετοκούμπο;
Πέρασα τέσσερα χρόνια συγκεντρώνοντας στοιχεία. Υπάρχει ένα σημαντικό πρόσωπο στην ιστορία του, που είναι ο Σπύρος Βελλινιάτης ο οποίος σε άλλες βιογραφίες “παραγκωνίστηκε”. Και αυτό δεν είναι πολύ δίκαιο για την πραγματική ιστορία. Γιατί ήταν απολύτως σημαντικός για τον Γιάννη, κεντρικό πρόσωπο σε κάθε στιγμή της ζωής του. Ήταν ο άνθρωπος που τον βρήκε στα Σεπόλια και του πρότεινε να παίξει μπάσκετ. Και μετά για αρκετά χρόνια, ήταν ο άνθρωπος που, καθοδήγησε τον δρόμο του Γιάννη. Οπότε η επίσημη ιστορία είναι λίγο άδικη απέναντι στον Σπύρο Βελλινιάτη. Είχα 100 ώρες συζητήσεων σε βάθος μαζί του. Αυτός με βοήθησε πάρα πολύ να χτίσω την ιστορία. Οπότε, απαντώντας στην ερώτηση σου, νομίζω ότι φυσικά έπρεπε να ακολουθήσω σε κάποια σημεία την επίσημη ιστορία, για να βρω κάποια σημεία και μετά να πάρω διαφορετικές κατευθύνσεις. Η δική μου βιογραφία έχει αυτήν την αξία, περιλαμβάνει την οπτική του Βελλινιάτη. Το άτομο που ξέρει καλύτερα, εκτός από τους γονείς και τα αδέρφια του, ποιος ήταν ο Γιάννης από τα 12 μέχρι τα 18 του χρόνια.
