Αν κάποιος έχει επισκεφτεί πρόσφατα μια κάβα ή ένα σούπερ μάρκετ, προκειμένου να αγοράσει φουντούκια, το πιθανότερο είναι ότι θα έμεινε έκπληκτος, βλέποντας τις τιμές ακόμα και να έχουν διπλασιαστεί. Σε συνοικιακές κάβες, σε μεγάλες αλυσίδες με ξηρούς καρπούς ή σε ελληνικά e-shops, ένα κιλό φουντούκια μπορεί να πωλείται ακόμα και πάνω από 30 ευρώ, τη στιγμή που την περσινή χρονιά οι τιμές κυμαίνονταν κατά μέσο όρο στα 18-22. Και μπορεί οι τιμές της πλειοψηφίας των προϊόντων να έχουν πάρει την ανιούσα εδώ και πολύ καιρό-μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο της ακρίβειας-, πίσω όμως από το ράλι στα φουντούκια, κρύβεται μια πιο σύνθετη κατάσταση, που πλήττει και την ελληνική αγορά.
Συγκεκριμένα, η Τουρκία, ο μεγαλύτερος παραγωγός φουντουκιών στον κόσμο, στην οποία αντιστοιχούν περίπου τα 2/3 της παγκόσμιας παραγωγής, αντιμετωπίζει την τρέχουσα σεζόν μεγάλες απώλειες στη συγκομιδή της, καθώς μια ψυχρή εισβολή και ισχυρές βροχοπτώσεις προκάλεσαν ζημιές στους οπωρώνες σε βασικές καλλιεργητικές περιοχές. Οι αντίξοες καιρικές συνθήκες επηρέασαν τις αποδόσεις και αναμένεται να οδηγήσουν σε ακόμα μεγαλύτερη αύξηση των τιμών παγκοσμίως.
Μεγάλα διεθνή μέσα, όπως η Deutsche Welle, καταγράφουν ότι σε μεγάλες παραγωγικές περιοχές της γειτονικής μας χώρας, όπως η επαρχία Ορντού, αγρότες αναφέρουν ότι έχασαν πάνω από το 50% της παραγωγής τους έπειτα από ισχυρό παγετό τον Απρίλιο. Η άνοδος της παγκόσμιας θερμοκρασίας έχει προκαλέσει πρωιμότερη άνθηση των φουντουκιών, καθιστώντας τα ολοένα και πιο ευάλωτα σε καθυστερημένους παγετούς. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι η συνολική παραγωγή θα μπορούσε να μειωθεί κατά περίπου 40%, γεγονός που ενδέχεται να οδηγήσει σε αύξηση των παγκόσμιων τιμών φουντουκιού έως και 30%.
Οι παραγωγοί αντιμετωπίζουν επίσης πρόσθετες δυσκολίες λόγω προσβολών από παράσιτα και χαμηλών κρατικά ρυθμιζόμενων τιμών, που έχουν καταστήσει την παραγωγή μη βιώσιμη για πολλούς μικροκαλλιεργητές. Ορισμένοι αγρότες έχουν ήδη εγκαταλείψει τους οπωρώνες τους λόγω των αυξανόμενων ζημιών, σημειώνει η DW.
H εικόνα για τα φουντούκια στην ελληνική αγορά
Εκπρόσωπος της γνωστής αλυσίδας ξηρών καρπών 1001 nuts (1001 ΓΕΥΣΕΙΣ) με τέσσερα καταστήματα στην Αθήνα και μεγάλο e-shop, έδωσε στο newmoney.gr νούμερα, που επιβεβαιώνουν τα παραπάνω: «Eνώ οι περσινές τιμές χονδρικής κυμαίνονταν στα 8,80 ευρώ, φέτος ‘’παίζουν’’ στα 15-17 ευρώ/κιλό. Πιο σπάνια θα βρούμε και με 13-14 ευρώ, αλλά αυτό είναι μάλλον ουτοπικό», παραδέχεται. Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της αλυσίδας, η αιτιολογία που παίρνουν από τους παραγωγούς για τις αισθητά ανεβασμένες τιμές είναι η μικρή σοδειά, λόγω της κακοκαιρίας. Διευκρινίζει ωστόσο, ότι η εταιρεία εισάγει κατά κύριο λόγο από Έλληνες παραγωγούς.
Αντίστοιχα, ιδιοκτήτης συνοικιακού καταστήματος με ξηρούς καρπούς στο κέντρο της Αθήνας, με τον οποίο επικοινώνησε το newmoney.gr, επιβεβαιώνει τα παραπάνω. «Οι τιμές έχουν ανέβει δραματικά, φέραμε ελάχιστη ποσότητα φουντούκια σε σχέση με άλλες χρονιές. Και εγώ ο ίδιος, λέω στους πελάτες να μην τα αγοράζουν αν δεν αντέχει η τσέπη τους, δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι επί αυτού», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Με μια πρόχειρη ματιά σε μεγάλες ελληνικές αλυσίδες ξηρών καρπών, θα δει κανείς τιμές, που παίζουν από τα 27 έως και 32 ευρώ το κιλό, για ωμά φουντούκια, καθώς μεγάλη μερίδα εξ αυτών εισάγονται από την Τουρκία. Αντίστοιχα, στα ψημένα, οι τιμές ανεβαίνουν ακόμα παραπάνω.
Πέρα όμως από την εικόνα της μάλλον μικρής ελληνικής αγοράς, υπάρχει και η μεγάλη εικόνα. Μπορεί για την πλειοψηφία των Ελλήνων για παράδειγμα να θεωρούνται «είδος πολυτελείας», όμως για κορυφαίες εταιρείες, όπως η ιταλική Ferrero, αποτελούν βασικό συστατικό σε προϊόντα όπως η αγαπημένη ομώνυμη πραλίνα και τα σοκολατάκια Ferrero Rocher.
Στα τέλη του καλοκαιριού, η Ferrero, η οποία χρησιμοποιεί περίπου το ένα τέταρτο της παγκόσμιας παραγωγής φουντουκιών, δήλωσε στην DW πως ο Όμιλος διαφοροποιεί τις πηγές προμήθειάς του από πολλές περιοχές παγκοσμίως και, χάρη στη μακροπρόθεσμη στρατηγική του, δεν αναμένει καμία διαταραχή στην εφοδιαστική αλυσίδα των προϊόντων του. Η εταιρεία παράγει μεταξύ άλλων τη Nutella, τα Ferrero Rocher, το Kinder Bueno, τα οποία περιέχουν όλα φουντούκια.
Ως εναλλακτικές πηγές, εξετάζονται και άλλες χώρες, όπως η Χιλή, η Γεωργία και οι ΗΠΑ, αν και παράγουν πολύ μικρότερες ποσότητες. Επιπλέον, τα αμερικανικά φουντούκια, που καλλιεργούνται κυρίως στο Όρεγκον, διαφέρουν γευστικά, ενώ η δημιουργία νέων οπωρώνων απαιτεί 5–7 χρόνια, κάτι που βάζει αντικειμενικά φρένο στην άμεση επέκταση της παραγωγής.
