«Καρότο και μαστίγιο» από το υπουργείο Οικονομικών, για να κρατήσει χαμηλά τα επιτόκια. Από τη μια ο υπουργός Χρήστος Σταϊκούρας απέστειλε προσωπική επιστολή στους επικεφαλής όλων των ελληνικών τραπεζών ζητώντας ενημέρωση για το σε ποιες ενέργειες έχουν προβεί, για να συγκρατήσουν τις αυξήσεις στα δάνεια. Και από την άλλη ο αναπληρωτής υπουργός Θεόδωρος Σκυλακάκης προωθεί σε κάθε ευκαιρία (και από την Κοζάνη προχθές) το «εργαλείο» των δανείων από το Ταμείο Ανάκαμψης (ΤΑΑ), που προσφέρει ευκαιρίες στις ελληνικές επιχειρήσεις για επιτόκια σταθερά για τα επόμενα χρόνια, και χαμηλότερα μάλιστα και από εκείνα που απολαμβάνουν στην υπόλοιπη Ευρώπη –από μόλις 0,35% για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις.
Στο οικονομικό επιτελείο διαπιστώνουν με ανησυχία ότι η «ψαλίδα» των επιτοκίων μεταξύ καταθέσεων και χορηγήσεων παραμένει μεγάλη, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος. Οι εμπορικές τράπεζες από πλευράς τους, φαίνεται να έχουν συγκρατήσει σχετικά τις αυξήσεις στα νέα δάνεια, αν και οι επιβαρύνσεις «τρέχουν» στα υφιστάμενα.
Μετά και την νέα άνοδο του επιτοκίου χορηγήσεων της ΕΚΤ κατά 0,5% –ενόψει και νέας αντίστοιχης αύξησης σε ένα μήνα- επιχειρήσεις, τράπεζες και σύμβουλοι δίνουν αγώνα ταχύτητας για να προλάβουν (πριν τελειώσουν) τα φθηνά επιτόκια του ΤΑΑ.
Για να γλιτώσουν από το Euribor, πρώτος στόχος για τις μικρές ή πολύ μικρές επιχειρήσεις είναι να ετοιμάσουν ένα παραγωγικό πλάνο που θα το χρηματοδοτήσουν με δανεισμό μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης, αντί να πάρουν επιχειρηματικό δάνειο.
Ήδη υποβλήθηκαν πάνω από 300 επενδυτικά σχέδια με προϋπολογισμό πάνω από 11 δισ. ευρώ. Παραμένουν διαθέσιμα όμως και δεν έχουν εξαντληθεί τα πολύ ευνοϊκά επιτόκια δανεισμού που μπορούν να εξασφαλίσουν οι επιχειρήσεις: σταθερό 0,35% για τις πολύ μικρές και μικρές, ή 1% για μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις. Μέχρι τώρα έχουν συναφθεί περίπου 70 δανειακές συμβάσεις προϋπολογισμού 3,22 δισ. ευρώ βάσει των οποίων εγκρίθηκαν δάνεια 3,5 δισ. ευρώ με μεσοσταθμικό επιτόκιο 1,2% για με΄ση διάρκεια 11 έτη.
Σταδιακά όμως και τα επιτόκια αυτά θα αρχίσουν να ανεβαίνουν, ακολουθώντας τη διεθνή τάση. Για παράδειγμα, χώρες όπως η Γερμανία που δανειζόταν για δεκαετία με -0,40% πριν περίπου 1-1,5 χρόνο περίπου, σήμερα είναι κοντά στο 2,2% και η Γαλλία στο 2,7% στην παρούσα φάση.
Επιπλέον υπάρχει και η δυνατότητα συνδυασμού του συγκεκριμένου εργαλείου με τον Αναπτυξιακό νόμο, αλλά και με οποιοδήποτε άλλο επενδυτικό εργαλείο από το ΕΣΠΑ, το ΠΑΑ, ακόμη και με άλλο εργαλείο του ΤΑΑ κ.ά. «Το μόνο που χρειάζεται να κάνετε είναι να μην έχετε ξεκινήσει την επένδυση πριν υποβάλετε αίτηση σε όποια επενδυτικά εργαλεία επιλέξετε», όπως τονίζει ο κ. Σκυλακάκης.
Οι «κανόνες» του Ταμείου Ανάκαμψης
Ωστόσο οι επιχειρήσεις πρέπει να βιαστούν γιατί τα επιτόκια θα αλλάξουν και θα αυξηθούν.
Η πλατφόρμα που υποστηρίζει την ηλεκτρονική υποβολή των επενδυτικών σχεδίων για δανειακή χρηματοδότηση είναι ενεργή (https://rrf-gobeyond.gr/welcome). Όλες οι επιχειρήσεις που έχουν επενδυτικά σχέδια και τραπεζικό προφίλ μπορούν να αξιοποιήσουν αυτό το εργαλείο. Τα επιτόκιο ύψους 0,35% ισχύει μέχρι να εξαντληθεί το πρώτο 1,6 δισ. ευρώ, το οποίο είχε δανειστεί η χώρα με πάρα πολύ χαμηλό επιτόκιο από την Κομισιόν. Όταν εξαντληθεί αυτό, θα ακολουθήσει μία άνοδος του επιτοκίου, μικρή σε πρώτη φάση αλλά πολύ μεγαλύτερη στη συνέχεια.
Υπάρχουν τρία επιτόκια που έχουν σημασία, όπως εξήγησε ο κ. Σκυλακάκης:
1.Το επιτόκιο του ΤΑΑ που είναι στο 0,35% αλλά θα αυξηθεί στην πορεία
2.Το επιτόκιο αναφοράς της Ευρωπαϊκής Επιτροπής: Το επιτόκιο αναφοράς αποτελείται από το βασικό επιτόκιο προσαυξημένο με τα περιθώρια της ως άνω ανακοίνωσης, ανάλογα με τη βαθμολογία της οικείας επιχείρησης και τις παρεχόμενες εξασφαλίσεις. Άρα επιτόκιο αναφοράς = βασικό επιτόκιο + δανειακό περιθώριο.
Το βασικό επιτόκιο έχει ως βάση υπολογισμού το ετήσιο επιτόκιο ΙΒOR. Μπορεί να αναζητηθεί στον σύνδεσμο: https://ec.europa.eu/competition-policy/state-aid/legislation/reference-discount-rates-and-recovery-interest-rates/reference-and-discount-rates_en
3. Το εμπορικό επιτόκιο για τις ίδιες επιχειρήσεις
Οι επιλέξιμες δαπάνες για δανειοδότηση από το ΤΑΑ περιλαμβάνουν και κεφάλαιο κίνησης, ΦΠΑ, κλπ. Επομένως, η επιλεξιμότητα για τη δανειοδότηση από το ΤΑΑ κατά κανόνα είναι ευρύτερη συγκριτικά με αυτή του Αναπτυξιακού Νόμου, όπου επιλέξιμες είναι μόνο οι δαπάνες βάσει του εφαρμοστέου άρθρου του Γενικού Απαλλακτικού Κανονισμού.
Εφόσον το δάνειο ΤΑΑ χορηγηθεί με επιτόκιο ίσο με το επιτόκιο αναφοράς, δεν συνιστά κρατική ενίσχυση και επομένως δεν απαιτείται η πλήρωση των προϋποθέσεων κάποιου ενωσιακού κανονισμού για την χορήγηση του εν λόγω δανείου.
Στην περίπτωση που η επιχείρηση αιτηθεί δάνειο ΤΑΑ με επιτόκιο χαμηλότερο του επιτοκίου αναφοράς, τότε συνιστά κρατική ενίσχυση. Επομένως, απαιτείται να επιλέξει η επιχείρηση τον κανονισμό κρατικών ενισχύσεων που θα επικαλεστεί για την συμβατότητα της ενίσχυσης (πχ Γενικός Απαλλακτικός Κανονισμός, Κανονισμός de minimis, κ.λπ.), και να υποβάλει την τεκμηρίωση για την πλήρωση των σχετικών προϋποθέσεων.
Ιδιαίτερη σημασία, λόγω του χαμηλού ύψους ή της έλλειψης κρατικής ενίσχυσης, έχει το εργαλείο, όχι μόνο για τις επιχειρήσεις της περιφέρειας που έχουν και τον Αναπτυξιακό νόμο, αλλά και για τις επιχειρήσεις της Αττικής, οι οποίες έχουν πολύ μικρή ή και καθόλου ενίσχυση. Οπότε, υπάρχει ένα εργαλείο που μπορούν να αξιοποιήσουν, ανάλογα με την περιοχή της Αττικής.
