Ενοίκια που «καίνε» και εμπορικές τιμές που παραμένουν σε ανοδική τροχιά συνθέτουν το σκηνικό της αγοράς στέγης στην Ελλάδα.
Το στεγαστικό πρόβλημα παραμένει οξύ, με τουλάχιστον το 30% του εισοδήματος του μέσου νοικοκυριού να πηγαίνει σε ανάγκες στέγασης.
Πρόκειται για τα υψηλότερα ποσοστά τόσο στην ΕΕ όσο και στις χώρες του ΟΟΣΑ.
Την ίδια ώρα, η ιδιοκατοίκηση έχει αγγίξει το ιστορικό χαμηλό του 69,6% πανελλαδικά και 64% στην Αθήνα, με τη νέα γενιά να παραμένει εγκλωβισμένη στο παιδικό της δωμάτιο, καθώς επτά στους δέκα Ελληνες ηλικίας 18-34 ετών κατοικούν στο σπίτι των γονιών τους.
Με στόχο την αύξηση της διαθεσιμότητας κατοικιών, η οποία εκτιμάται ότι θα φρενάρει το ράλι στις τιμές των ενοικίων, η κυβέρνηση επεξεργάζεται νέες προτάσεις με παρεμβάσεις στη φορολογία των ακινήτων οι οποίες αγγίζουν τόσο τους ενοικιαστές όσο και τους ιδιοκτήτες ακινήτων.
Τα σενάρια που βρίσκονται στο τραπέζι είναι πολλά και τίποτα δεν πρόκειται να «κλειδώσει» πριν από τα τέλη Αυγούστου, όταν δηλαδή η κυβέρνηση θα έχει καθαρή εικόνα για τον δημοσιονομικό χώρο ο οποίος θα χρηματοδοτήσει τα μέτρα που θα περιλαμβάνονται στο καλάθι της ΔΕΘ και θα ενεργοποιηθούν το 2026.
Παρεμβάσεις
Μετά το μέτρο της επιστροφής ενός ενοικίου κάθε χρόνο σε 948.000 ενοικιαστές με χαμηλά και μεσαία εισοδήματα, το οποίο έχει ήδη εξαγγείλει η κυβέρνηση και θα νομοθετήσει τις επόμενες ημέρες, το «πάγωμα» των αντικειμενικών αξιών έως το 2027 που έχει αποφασιστεί και τα προγράμματα που «τρέχουν», όπως «Σπίτι μου 2», «Ανακαινίζω – Νοικιάζω», «Αναβαθμίζω το Σπίτι μου», τα σχέδια που βρίσκονται στο τραπέζι για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης, σύμφωνα με πληροφορίες, προβλέπουν:
1 «Κούρεμα» φόρων στα εισοδήματα από ενοίκια.
Η φορολογία των ακινήτων αναδεικνύεται η βασικότερη αιτία πίσω από τη στεγαστική κρίση, σύμφωνα με τα ευρήματα έρευνας της Kapa Research για την αγορά ακινήτων, η οποία διενεργήθηκε πρόσφατα για λογαριασμό της ΠΟΜΙΔΑ.
Στην έρευνα, σχεδόν το 50% των ιδιοκτητών θεωρεί τη μείωση της φορολογίας ενοικίων το πιο αποτελεσματικό μέτρο για την ενίσχυση της προσφοράς κατοικιών. Στο πλαίσιο αυτό, η κυβέρνηση, με στόχο και την αποκάλυψη «μαύρων» ενοικίων, εξετάζει παρεμβάσεις στην κλίμακα των εισοδημάτων από ακίνητα όπως:
• Μείωση του συντελεστή 15% που ισχύει σήμερα για τα εισοδήματα έως 12.000 ευρώ στην περιοχή του 5% για το τμήμα του εισοδήματος έως 5.000 ευρώ και διατήρησή του από τα 5.001 έως 12.000 ευρώ. Σε μια τέτοια περίπτωση φορολογούμενος που εισπράττει από μισθώματα 5.000 ευρώ θα καταβάλλει φόρο ύψους 250 ευρώ ενώ σήμερα πληρώνει 750 ευρώ, δηλαδή θα έχει ελάφρυνση 500 ευρώ. Το ίδιο κέρδος θα έχουν και όσοι δηλώνουν ετήσια εισοδήματα υψηλότερα από 5.000 ευρώ. Για παράδειγμα ο φόρος σήμερα για ετήσιο εισόδημα 12.000 ευρώ ανέρχεται σε 1.800 ευρώ ενώ με συντελεστές 5% για έως 5.000 ευρώ και 15% από 5.0001 έως 12.000 ευρώ διαμορφώνεται σε 1.300 ευρώ, δηλαδή 500 ευρώ χαμηλότερα. Για εισόδημα ύψους 15.000 ευρώ ο φόρος πέφτει στα 2.350 ευρώ από 2.850 ευρώ και για εισόδημα 20.000 ευρώ η επιβάρυνση μειώνεται στα 4.100 ευρώ από 4.600 ευρώ.
• Σπάσιμο του κλιμακίου από 12.001 έως 35.000 ευρώ με προσθήκη ενός ενδιάμεσου συντελεστή ανάμεσα στο 15% με 35% που εφαρμόζεται σήμερα για αυτό το τμήμα εισοδήματος. Στόχος είναι η αναλογικότερη κατανομή των βαρών και η παροχή κινήτρου στους εκμισθωτές με μεσαία εισοδήματα για δήλωση των πραγματικών εσόδων.
Σήμερα, το ετήσιο καθαρό φορολογητέο εισόδημα από ενοίκια φορολογείται αυτοτελώς από το πρώτο ευρώ βάσει κλίμακας στην οποία ισχύουν συντελεστές:
• 15% για τα πρώτα 12.000 ευρώ του εισοδήματος
• 35% για το τμήμα του εισοδήματος από τα 12.001 έως τα 35.000 ευρώ
• 45% για το τμήμα του εισοδήματος πάνω από τα 35.000 ευρώ.
2 Νέα μέτρα στεγαστικής πολιτικής.
Στο πλαίσιο της ανακατανομής πόρων του ΕΣΠΑ 2021-2027 τον ερχόμενο Ιούνιο, επιδιώκεται η χρήση κοινοτικών κονδυλίων και για την αντιμετώπιση των προκλήσεων στο στεγαστικό.
Η Κομισιόν θα δώσει τη δυνατότητα στα κράτη-μέλη να αυξήσουν τις επενδύσεις τους στη στεγαστική αγορά με 100% κοινοτική χρηματοδότηση, αλλά και παροχή του 30% του προϋπολογισμού ως προκαταβολή, διπλασιάζοντας τις ήδη προγραμματισμένες επενδύσεις για τη στέγη, ενώ θα προχωρήσει σε αύξηση των κονδυλίων που αξιοποιούνται πανευρωπαϊκά για την προσιτή στέγαση.
Πληροφορίες αναφέρουν πως εξετάζονται όλα τα διαθέσιμα εργαλεία, ώστε και με τη συνδρομή του τραπεζικού συστήματος να διοχετευθούν στην αγορά όσο το δυνατόν περισσότερα επισκευαστικά δάνεια για να αυξηθεί το διαθέσιμο στοκ ακινήτων.
Η Κομισιόν θα δώσει τη δυνατότητα στα κράτη-μέλη να αυξήσουν τις επενδύσεις τους στη στεγαστική αγορά με 100% κοινοτική χρηματοδότηση, αλλά και παροχή του 30% του προϋπολογισμού ως προκαταβολή, διπλασιάζοντας τις ήδη προγραμματισμένες επενδύσεις για τη στέγη, ενώ θα προχωρήσει σε αύξηση των κονδυλίων που αξιοποιούνται πανευρωπαϊκά για την προσιτή στέγαση.
3Παρεμβάσεις στις βραχυχρόνιες μισθώσεις με διατήρηση της απαγόρευσης νέων Airbnb στο κέντρο της Αθήνας και μετά το τέλος του 2025.
4Νέα παράταση του μηδενικού συντελεστή ΦΠΑ στα νεόδμητα ακίνητα, οποίος λήγει κανονικά στο τέλος του 2025.
5 Διατήρηση της φοροέκπτωσης έως 16.000 ευρώ για τις ανακαινίσεις κατοικιών για τα εισοδήματα του 2025 και 2026.
