Εάν η αγορά πετρελαίου προσφέρει ενδείξεις για την κατάσταση της οικονομίας, είναι μέσα από το πρίσμα δύο προϊόντων της: του ντίζελ και της νάφθας. Και στην Ευρώπη, τα νέα είναι ζοφερά.
Το πρώτο κινεί φορτηγά, τρένα, πλοία και βιομηχανίες, συμπεριλαμβανομένων της γεωργίας και των κατασκευών. Το δεύτερο χρησιμοποιείται από τον πετροχημικό τομέα για την παραγωγή μίας μεγάλης γκάμας προϊόντων, από ιατρικό εξοπλισμό μέχρι τσίχλες. Η ετήσια κατανάλωση και των δύο στην Ευρώπη, με βάση στοιχεία του ΟΟΣΑ, πρόκειται να μειωθεί φέτος, με την κατανάλωση νάφθας να φτάνει στο χαμηλότερο επίπεδο από το 1975.
«Η ασθενής οικονομική ανάπτυξη της Ευρώπης έπληξε σκληρά τον μεταποιητικό τομέα», δήλωσε ο Alan Gelder, αντιπρόεδρος αγορών διύλισης, χημικών και πετρελαίου στην εταιρεία συμβούλων Wood Mackenzie.
Η ζήτηση της γηραιάς ηπείρου εξακολουθεί να είναι κρίσιμης σημασίας ακόμη και σε έναν κόσμο όπου οι έμποροι επικεντρώνονται σθεναρά στην πιθανότητα διαταραχών της αλυσίδας εφοδιασμού από τον πόλεμο στη Μέση Ανατολή. Η αναμενόμενη μείωση της κατανάλωσης σε αυτές τις δύο κατηγορίες καυσίμων φέτος είναι πολύ πάνω από μισό εκατομμύριο βαρέλια την ημέρα σε σύγκριση με τα επίπεδα πριν από την πανδημία – όχι πολύ μακριά από τα επίπεδα της συνολικής χρήσης πετρελαίου στο Βέλγιο.
Ως σημαντικός εισαγωγέας καυσίμου τύπου ντίζελ από τη Μέση Ανατολή, την Ινδία και τις ΗΠΑ και τακτικός εξαγωγέας νάφθας στην Ανατολική Ασία και τη Λατινική Αμερική, οποιαδήποτε σημαντική πτώση στη χρήση των δύο καυσίμων στην Ευρώπη είναι πιθανό να έχει αρνητικές επιπτώσεις για τις οικονομίες και τις αγορές πετρελαίου σε ολόκληρο τον κόσμο.
Η ζήτηση ντίζελ και νάφθας στην Ευρώπη υποχωρεί
Η ζήτηση πετρελαίου περιλαμβάνει πετρέλαιο ντίζελ οδικής κυκλοφορίας, πετρέλαιο θέρμανσης και άλλα είδη πετρελαίου. Η συντριπτική πλειονότητα της ζήτησης νάφθας προορίζεται για χρήση ως πετροχημική πρώτη ύλη. Τα στοιχεία αφορούν την Ευρώπη με βάση τα στοιχεία του ΟΟΣΑ και είναι σε εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα.
Εν μέρει η μείωση της ζήτησης φέτος οφείλεται σε μακροπρόθεσμες, διαρθρωτικές τάσεις. Οι αγοραστές στην Ευρωπαϊκή Ένωση προτιμούν εδώ και καιρό τις βενζινοκίνητες επιλογές έναντι του ντίζελ και οι πωλήσεις ηλεκτρικών αυτοκινήτων έχουν επίσης πλήξει την κατανάλωση.
Αλλά η οικονομική δυσφορία της Ευρώπης είναι επίσης ένας μεγάλος παράγοντας. Τα στοιχεία του δείκτη υπευθύνων αγορών δείχνουν συνεχιζόμενη συρρίκνωση στις κατασκευές και τη μεταποίηση της Ευρωζώνης, ενώ ο πληθωρισμός παραμένει πάνω από τον στόχο. Η οικονομία της Γερμανίας συρρικνώθηκε το τελευταίο τρίμηνο και κινδυνεύει να εισέλθει σε ύφεση.
Τα νούμερα για τη νάφθα είναι ιδιαίτερα αρνητικά: η κατανάλωση αναμένεται να μειωθεί περισσότερο από ένα τέταρτο φέτος σε σύγκριση με το 2021 στα 844.000 βαρέλια την ημέρα, στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 48 ετών, σύμφωνα με τον Ciaran Healy, αναλυτή της αγοράς πετρελαίου στη Διεθνή Υπηρεσία Ενέργειας (ΙΕΑ). Ενώ η νάφθα χρησιμοποιείται επίσης στην ανάμειξη για την παραγωγή βενζίνης, η μεγαλύτερη ποσότητα προορίζεται για χρήση ως πετροχημική πρώτη ύλη.
Ο γερμανικός κολοσσός πετροχημικών BASF απέδωσε την επιβράδυνση της ευρωπαϊκής παραγωγής χημικών στη «χαμηλότερη ζήτηση που προκύπτει από τον υψηλό πληθωρισμό, τα αυξημένα επιτόκια και την εκ νέου αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου».
Πτωτική τάση στην αγορά ντίζελ
Στις πέντε κορυφαίες οικονομίες της ηπείρου – Γερμανία, Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ιταλία και Ισπανία – όλα τα πρόσφατα στοιχεία δείχνουν συρρίκνωση της ζήτησης για καύσιμο τύπου ντίζελ.
Οι πωλήσεις ντίζελ στη Γαλλία μειώθηκαν 13,4% το Σεπτέμβριο σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο. Στη Γερμανία, η συνολική ζήτηση πετρελαίου αναμένεται να μειωθεί κατά περίπου 90.000 βαρέλια την ημέρα φέτος, περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη χώρα στον κόσμο, εκτός του Πακιστάν.
Συνολικά, η ζήτηση καυσίμου τύπου ντίζελ στην Ευρώπη αναμένεται να μειωθεί κατά περίπου 380.000 βαρέλια την ημέρα φέτος σε σύγκριση με το επίπεδο πριν από την πανδημία του 2019, σύμφωνα με τον IEA.
Μεικτή εικόνα
Η παγκόσμια εικόνα είναι περισσότερο μεικτή. Στην Κίνα, η ζήτηση ανθεί παρά τα προβλήματα του κλάδου ακινήτων: κατά τη διάρκεια Ιανουαρίου-Αυγούστου του τρέχοντος έτους, η ζήτηση για καύσιμα τύπου ντίζελ αυξήθηκε 40% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019 και η κατανάλωση νάφθας υπερδιπλασιάστηκε την αντίστοιχη περίοδο, σύμφωνα με στοιχεία της JODI.
Η Κίνα έχει προσελκύσει τεράστιες επενδύσεις στη βιομηχανία πετροχημικών. Το άλμα στην παραγωγή έχει ωθήσει πολλά από τα προϊόντα της βιομηχανίας – όπως το αιθυλένιο, το προπυλένιο και τα αρωματικά σε υπερπροσφορά – παρόλο που ενίσχυσαν την ελκυστικότητα της χώρας ως κατασκευαστικού κόμβου, δήλωσε η Amber Liu, επικεφαλής πετροχημικών αναλύσεων για την Ασία για το ICIS.
Στις ΗΠΑ, η ζήτηση για διυλισμένα προϊόντα – στα οποία περιλαμβάνονται το ντίζελ και το πετρέλαιο θέρμανσης – έχει πέσει κάτω από τα σύνηθη για την εποχή επίπεδα τις τελευταίες εβδομάδες.
Στο μέλλον, η ζήτηση διυλισμένων προϊόντων στις ΗΠΑ αναμένεται να παραμείνει κάτω από τα επίπεδα του προηγούμενου έτους το τέταρτο τρίμηνο προτού αυξηθεί στις αρχές του επόμενου έτους, σύμφωνα με τις κυβερνητικές προβλέψεις.
Ωστόσο, ο κλάδος των μεταφορών με φορτηγά δείχνει κάποια σημάδια ανάκαμψης και οι σιδηροδρομικές εμπορευματικές μεταφορές αυξάνονται, ανέφεραν αναλυτές της JPMorgan.
Για την Ευρώπη, «οι προοπτικές για το 2024 παραμένουν αδύναμες και για τα δύο προϊόντα», είπε ο Gelder.
