Μια νέα συνθήκη ισορροπίας σε ό,τι αφορά τις χρεώσεις των τραπεζών και όχι μόνο επιχείρησε να διαμορφώσει η κυβέρνηση ταρακουνώντας τα δεδομένα του συστήματος. Η παλιά ισορροπία συγκρατούσε τις χρεώσεις των τραπεζών για τις λεγόμενες λαϊκές συναλλαγές σε αρκετά και ορισμένες φορές σε πολύ υψηλά επίπεδα, δημιουργώντας έναν κύκλο ισχυρής δυσαρέσκειας και πολιτικής κριτικής.
Ισως το χειρότερο που είχαν να αντιμετωπίσουν οι τράπεζες είναι ακριβώς αυτό: ότι αποτέλεσαν για άλλη μία φορά πόλο που συγκέντρωσε πολιτικά πυρά – και όχι μονο. Πέρα όμως απ’ όλα τα παραπάνω η κρίση είχε διαμορφώσει συνθήκες συγκέντρωσης της αγοράς, μια και οι 4 συστημικές τράπεζες κατέχουν μερίδιο αγοράς 92%.
Η επόμενη μέρα από τις κυβερνητικές ανακοινώσεις για τις προμήθειες των τραπεζών βρήκε τα πιστωτικά ιδρύματα να εξετάζουν εκ νέου τα δεδομένα που δημιουργούν τα 350 εκατ. ευρώ (200+150 εκατ. ευρώ) που θα λείψουν σταδιακά από τα ταμεία τους. Εννοείται ότι ο λογαριασμός δεν είναι ίδιος για όλες τις τράπεζες. Οι μειωμένες προμήθειες υπολογίζονται σε ένα κόστος 150 εκατ. ευρώ για τα πιστωτικά ιδρύματα, ενώ 100 εκατ. θα συνεισφέρουν οι τράπεζες για τον Φορέα Επαναγοράς Ακινήτων και άλλα 100 ευρώ στο πρόγραμμα Γιαννάκου για την αποκατάσταση σχολικών κτιρίων.
Τα πιστωτικά ιδρύματα αναζητούν αντιστάθμισμα των απωλειών
Οι τράπεζες μελετούν το σύνολο των προμηθειών και τελικώς θα επανεξετάσουν τις προμήθειες που ενδέχεται να αυξήσουν γιατί θα πρέπει να θεωρείται περίπου βέβαιο ότι θα αναζητήσουν έσοδα.
Πέραν από την ενίσχυση των προμηθειών για τις εργασίες wealth και bancassurance ίσως να πρέπει να αναμένεται και μια ενίσχυση σε ό,τι αφορά τα έξοδα δανείων εφόσον αυξηθεί η πιστωτική επέκταση ιδιωτών. Παράλληλα, κάποιοι δεν αποκλείουν να υπάρξουν και κάποιες προμήθειες σε ό,τι αφορά την τήρηση ειδικών λογαριασμών.
Καταργούνται τα πακέτα προμηθειών
Οι τράπεζες προχωρούν όλες προς αναθεώρηση ή και κατάργηση των πακέτων προμηθειών που πρόσφατα ανακοίνωσαν σχετικά με τις προμήθειες, καθώς άποψή τους είναι ότι από τα μέσα Ιανουαρίου τα πακέτα αυτά παρέλκουν.
Αλλαγή τρόπου λειτουργίας
Το μεγαλύτερο όμως πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα πιστωτικά ιδρύματα είναι ότι έχουν πλέον κατανοήσει -αν δεν το είχαν πράξει νωρίτερα- ότι υπάρχει ένα κύμα διευρυμένης δυσαρέσκειας απέναντί τους το οποίο αφορά, εκτός από τις αυξημένες προμήθειες, και την εξυπηρέτηση που αυτές παρέχουν προς το ευρύ κοινό. Επομένως, ένας επανασχεδιασμός του μοντέλου λειτουργία τους κρίνεται απαραίτητος.
Τα ακίνητα αποτελούν ένα ιδιαίτερο κεφάλαιο για τις τράπεζες και τους servicers, για το οποίο οι διοικήσεις τους δείχνουν μερικώς μπερδεμένες κυρίως επειδή δεν πέτυχαν να πείσουν την κυβέρνηση να δεχθεί τη μεταβίβαση έστω και με προβλήματα τακτοποίησης. Ο πολλαπλάσιος ΕΝΦΙΑ που εκτιμάται πως θα φτάσει στα 20 εκατ. ευρώ, αν δεν βρουν λύσεις τράπεζες και servicers ως το τέλος του 2025, δεν τρομάζει ιδιαίτερα τα πιστωτικά ιδρύματα που ούτως ή άλλως θέλουν να ξεφορτωθούν τα ακίνητα από το ενεργητικό τους.
Τα οικιστικά ακίνητα σε τράπεζες και servicers υπολογίζονται σε περίπου 15.000. Από αυτά οι τράπεζες λένε ότι περίπου το 30% θα μπορούσε να βγει προς πώληση σε ένα διάστημα κάτω των 18 μηνών.
Τέλος, ένα 50% των ακινήτων αυτών δεν μπορεί να βγει προς πώληση καθώς δεν υπάρχουν οι συνθήκες (στάδιο 5 σε επίπεδο αυθαιρεσιών με προβλήματα στα υποθηκοφυλακεία, προβλήματα ιδιοκτησίας κ.λπ.). Ωστόσο αν τα υποθηκοφυλακεία δεν τρέξουν τη διαδικασία, τα ακίνητα των τραπεζών θα κάνουν πραγματικά πολύ καιρό να βγουν στην αγορά.
Αρκετοί φορείς, τέλος, βλέπουν πολύ πιο εύκολη τη διαδικασία να γίνει μια τιτλοποίηση του χαρτοφυλακίου των ακινήτων αυτών ή μέρους αυτών.
Τα ντεσού του Φορέα Ακινήτων
Οι τράπεζες μετά τις αποφάσεις της κυβέρνησης καλούνται να χρηματοδοτήσουν τη λειτουργία του Φορέα Ακινήτων, που θα συγκεντρώνει τα ακίνητα των ευάλωτων, με 100 εκατ. ευρώ είτε κατακυρωθεί ο σχετικός διαγωνισμός, είτε όχι.
Είναι φανερό ότι ο διαγωνισμός στην εξέλιξή του δεν αποτελεί εύκολη υπόθεση. Οι τράπεζες καλούνται λοιπόν είτε να βάλουν κεφάλαια στον φορέα, είτε να τον δανειοδοτήσουν, είτε να κάνουν και τα δύο. Για την ακρίβεια, οι τράπεζες ουσιαστικά χρηματοδοτούν την εξόφληση κόκκινων δανείων που έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους οι ίδιες ή οι servicers.
Η επόμενη μέρα για εκείνες είναι μια μέρα διαφορετική από τις προηγούμενες, καθώς τα πιστωτικά ιδρύματα έχουν να φροντίσουν πια ποιοτικά στοιχεία λειτουργίας και φυσικά τα αποτελέσματά τους.
