Μπορεί η θάλασσα να είναι ο απόλυτος καλοκαιρινός σου προορισμός, όμως οι μέδουσες παραμονεύουν, και δεν αστειεύονται. Εκατομμύρια άνθρωποι κάθε χρόνο σε όλο τον κόσμο τσιμπιούνται από μέδουσες. Τα περισσότερα τσιμπήματα είναι ακίνδυνα, αλλά υπάρχουν και κάποια που μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές αντιδράσεις. Αν έχεις δυσκολία στην αναπνοή ή άλλα επικίνδυνα συμπτώματα, ζήτησε άμεσα ιατρική βοήθεια. Ωστόσο, στις περισσότερες περιπτώσεις, μπορείς να τα βγάλεις πέρα με απλά βήματα πρώτων βοηθειών, αναφέρουν οι ειδικοί της Cleveland Clinic.
Τι είναι το τσίμπημα μέδουσας;
Οι μέδουσες ζουν σε όλες τις θάλασσες του κόσμου. Έχουν μαλακό, καμπανοειδές σώμα και μακριές “ουρές” – τα πλοκάμια τους. Εκεί κρύβονται τα κεντριά (νηματοκύστες) που εκτοξεύουν δηλητήριο όταν έρθεις σε επαφή μαζί τους. Συνήθως δεν έχουν σκοπό να σε τσιμπήσουν, απλώς τις αγγίζεις κατά λάθος ενώ κολυμπάς ή περπατάς στην ακτή.
Πώς σε τσιμπάει μια μέδουσα;
Κάθε κεντρί έχει μικροσκοπικά αγκαθωτά νημάτια, που πετιούνται σαν βελάκια και διοχετεύουν το δηλητήριο μέσα στο δέρμα σου. Το τσίμπημα μπορεί να συμβεί ακόμα και από πλοκάμια που έχουν αποκοπεί ή από μέδουσα που έχει ξεβραστεί νεκρή στην ακτή.
Συμπτώματα που πρέπει να προσέξεις
Ανάλογα με το είδος της μέδουσας και την επαφή που είχες, μπορεί να νιώσεις:
- Ελαφρύ κάψιμο ή πόνο
- Κνησμό ή τσούξιμο
- Ερυθρότητα ή εξάνθημα στο σημείο
Αν όμως νιώσεις τα παρακάτω, ζήτησε ιατρική βοήθεια άμεσα:
- Δυσκολία στην αναπνοή
- Πόνο στο στήθος
- Μυϊκές κράμπες
- Πρηξίματα ή φουσκάλες στο δέρμα
- Ναυτία ή ζαλάδα
- Μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα
Τι να κάνεις αμέσως μετά το τσίμπημα
- Ξέπλυνε το σημείο με θαλασσινό νερό (όχι γλυκό, γιατί μπορεί να ενεργοποιήσει περισσότερα κεντριά).
- Αφαίρεσε τα πλοκάμια με τσιμπιδάκι ή φορώντας γάντια.
- Βάλε πάγο ή βύθισε το σημείο σε ζεστό νερό για να μειώσεις τον πόνο.
- Χρησιμοποίησε κρέμες με κορτιζόνη ή καλαμίνη για τον ερεθισμό.
Μην το κάνεις αυτό!
Όχι, μην ουρήσεις πάνω στο τσίμπημα – είναι μύθος και μπορεί να χειροτερέψει την κατάσταση, ούτε να ρίξεις πάνω ξύδι, γιατί δε ξέρεις τι είδος μέδουσας σε τσίμπησε.
Σε γενικές γραμμές το ξύδι δεν είναι και τόσο απαγορευτικό, αλλά αν πρόκειται για τσίμπημα από Portuguese Man-of-War, τότε το ξύδι απαγορεύεται.
Πόσο διαρκεί ένα τσίμπημα;
Τα ήπια συμπτώματα φεύγουν σε λίγες ώρες. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να έχεις φαγούρα για μέρες ή να μείνει ένα σημάδι στο δέρμα σου. Αν το εξάνθημα επιμένει, μίλα με γιατρό.
Πώς να προστατευτείς
1) Ρώτα τους ναυαγοσώστες αν έχουν εντοπίσει μέδουσες στην παραλία.
2) Μην αγγίζεις ποτέ μέδουσες – ούτε νεκρές!
3) Αν κάνεις καταδύσεις ή σερφ, φόρα προστατευτική στολή.
4) Απόφυγε να κολυμπάς σε νερά όπου έχουν εμφανιστεί box jellyfish – είναι οι πιο επικίνδυνες.