Ενώ το βόρειο ημισφαίριο βρίσκεται στην «καρδιά» του καλοκαιριού, το φαινόμενο του θερμικού θόλου πλήττει περιοχές της Ευρώπης και των ΗΠΑ «υποδαυλίζοντας» σφοδρούς καύσωνες.
Την ώρα που οι θερμοκρασίες αγγίζουν επίπεδα ρεκόρ στις νοτιοδυτικές ΗΠΑ, ένας ακόμη «θερμικός θόλος» εδραιώνεται πάνω από το νότιο τμήμα της χώρας, αλλά και το Μεξικό.
Πρόκειται για ένα ατμοσφαιρικό φαινόμενο που συνδέεται με μια μάζα θερμού και ξηρού αέρα που «εγκαθίσταται» για παρατεταμένο χρονικό διάστημα πάνω από μια περιοχή. Η αέρια μάζα «ακινητοποιείται» με αποτέλεσμα οι θερμοκρασίες να διατηρούνται σε υψηλά επίπεδα.
Παρόμοια είναι η εικόνα σε αναρίθμητες περιοχές του πλανήτη, από την Κίνα έως την Αλγερία, ήδη από τα τέλη της άνοιξης. Στις 6 Ιουλίου η θερμοκρασία στο Αντράρ της Αλγερίας δεν έπεσε κάτω από τους 35 βαθμούς Κελσίου, ακόμη και τη νύχτα. Στο Ηνωμένο Βασίλειο η ζέστη του Ιουνίου κατέρριψε όλα τα ρεκόρ.
Υψηλές θερμοκρασίες καταγράφονται και στην Ευρώπη με τον θερμό θόλο να κάνει την εμφάνισή του και στη γειτονική Ιταλία, όπου η Ρώμη περιμένει να καταγράψει νέα ρεκόρ θερμοκρασίας σήμερα.
Η τάση για εντονότερους και μεγαλύτερης διάρκειας καύσωνες είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα της κλιματικής κρίσης που συνδέεται με την καύση ορυκτών καυσίμων και την απελευθέρωση αερίων του θερμοκηπίου.
Η εβδομάδα 3-9 Ιουλίου ήταν η θερμότερη που έχει καταγραφεί ποτέ σε παγκόσμιο επίπεδο, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό. Αυτό το ορόσημο ήρθε αμέσως μετά τον θερμότερο Ιούνιο που έχει καταγραφεί ποτέ. Οι ειδικοί προβλέπουν ήδη ότι το εξελισσόμενο Ελ Νίνιο είναι πιθανό να κάνει το 2023 την πιο ζεστή χρονιά στον κόσμο. Φοβούνται ότι είναι πιθανό να ξεπεραστεί το κρίσιμο όριο αύξησης της θερμοκρασίας κατά 1,5 βαθμούς Κελσίου.
Η ακραία ζέστη -ιδιαίτερα αν είναι παρατεταμένη- είναι εξαιρετικά επικίνδυνη και δυνητικά θανατηφόρα. Η ζέστη οδηγεί σε περισσότερους θανάτους από τους τυφώνες, τους ανεμοστρόβιλους και τις πλημμύρες μαζί. Μια νέα μελέτη στην επιθεώρηση Nature Medicine διαπίστωσε ότι περισσότεροι από 60.000 άνθρωποι πέθαναν κατά τη διάρκεια των κυμάτων καύσωνα στην Ευρώπη το περασμένο καλοκαίρι.
Ο απολογισμός αυτός δείχνει ότι τα σχέδια που έχουν θέσει σε εφαρμογή οι κατά τόπους αρχές, όπως τα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης, δεν επαρκούν για την προστασία των ευάλωτων πληθυσμών.
Αυτές οι ακραίες θερμοκρασίες στην ξηρά συνδυάστηκαν με τις θερμοκρασίες ρεκόρ στους ωκεανούς σε όλο τον κόσμο. Ο Βόρειος Ατλαντικός, για παράδειγμα, καταγράφει σήμερα τις υψηλότερες επιφανειακές θερμοκρασίες που έχουν παρατηρηθεί ποτέ. Στις αρχές Απριλίου, η μέση επιφανειακή θερμοκρασία των ωκεανών, εξαιρουμένων των πολικών υδάτων, έφτασε τους 21,1 βαθμούς Κελσίου, ξεπερνώντας το ετήσιο ρεκόρ των 21 βαθμών Κελσίου που είχε φτάσει τον Μάρτιο του 2016, σύμφωνα με στοιχεία από το Εθνικό Παρατηρητήριο Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ (NOAA).
Η κλιματική πραγματικότητα αναμένεται να επιδεινωθεί με την έλευση του φαινομένου Ελ Νίνιο το οποίο εμφανίστηκε νωρίτερα από ότι ανέμεναν οι επιστήμονες. Πρόκειται για ένα περιοδικό κλιματικό φαινόμενο. Η προηγούμενη φορά που είχε κάνει την εμφάνισή του ήταν το 2016, έτος που έχει καταγραφεί ως το θερμότερο όλων των εποχών δηλαδή.
Ta παραπάνω ρεκόρ όμως είναι τελικά λιγότερο σημαντικά από την τάση μακροπρόθεσμης αύξησης της θερμοκρασίας. Ενα καλοκαίρι με ήπιες θερμοκρασίες σήμερα, θεωρούνταν ζεστό πριν από αρκετές δεκαετίες. Αντίστοιχα, ένα ζεστό καλοκαίρι σήμερα θα είναι ένα «ήπιο» καλοκαίρι σε μερικές δεκαετίες από τώρα.
