Μέσα στην τρικυμία που έχει προκαλέσει ο «τυφώνας Τραμπ» στην παγκόσμια οικονομία, και μόνο η είδηση μιας αναβάθμισης από Οίκο Αξιολόγησης που να «υπογράφει» ότι η χώρα θα τα πάει καλύτερα και όχι χειρότερα στο άμεσο μέλλον, αποτελεί ένδειξη αξιοπιστίας και σταθερότητας.
Τα πρακτικά οφέλη πάντως για την Ελλάδα είναι ακόμα μεγαλύτερα. Μαζί με την Scοpe και την DBRS, η S&P’s έγινε ο τρίτος από τους πέντε «μεγάλους» διεθνείς οίκους αξιολόγησης που κατατάσσουν πλέον τη χώρα μας, όχι απλά στην επενδυτική βαθμίδα, αλλά και ένα σκαλοπάτι πιο πάνω από την κατώτατη βαθμίδα της.
Τι σημαίνει αυτό;
Αν τα απόνερα της παγκόσμιας κρίσης απειλήσουν να παρασύρουν την ευρωπαϊκή και ελληνική προς τα κάτω, το πιθανότερο είναι πως η Ελλάδα θα διατηρηθεί και πάλι «εντός επενδυτικής βαθμίδας», ακόμα και σε περίπτωση μελλοντικής υποβάθμισης. Εξασφαλίζει έτσι ότι, σε κάθε περίπτωση, θα αποφύγει τα χειρότερα, να βρεθεί δηλαδή με το πρώτο «στραβοπάτημα» ξανά στην κατηγορία «σκουπίδια».
Αλλά και σήμερα όμως, υπό τις αντίξοες αυτές συνθήκες διεθνώς, η αναβάθμιση της Ελλάδας από την βαθμολογία BBB- σε υψηλότερη, φαίνεται να έχει σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις, με άμεσο αντίκτυπο σε χρηματικούς όρους:
1. Μείωση κόστους δανεισμού
Το πιο άμεσο οικονομικό όφελος θα είναι η μείωση του κόστους δανεισμού του ελληνικού δημοσίου, δηλαδή οι τόκοι που πληρώνουν το κράτος και οι φορολογούμενοι πολίτες.
Βάσει αναλύσεων παρόμοιων αναβαθμίσεων σε άλλες χώρες αντίστοιχης πιστοληπτικής ικανότητας, ειδικοί αναλυτές εκτιμούν ότι η αύξηση της βαθμολογίας από BBB- σε BBB θα μπορούσε να οδηγήσει σε μείωση των επιτοκίων κατά 10-20 μονάδες βάσης (0,1%-0,2%) στα ομόλογα του ελληνικού δημοσίου.
Δεδομένου ότι το ελληνικό δημόσιο χρέος ανέρχεται περίπου στα 365 δισ. ευρώ, αυτό θα σηματοδοτούσε θεωρητικά μια ετήσια εξοικονόμηση τόκων της τάξης των 365-730 εκατ. ευρώ, ανάλογα με την έκταση της αναβάθμισης.
Ωστόσο μεγάλο μέρος του ελληνικού χρέους σήμερα είναι «κλειδωμένο» σε σταθερά επιτόκια, κάτι που πρακτικά σημαίνει ότι το ετήσιο όφελος από μεταβολές επιτοκίων θα είναι μικρότερο αλλά όχι αμελητέο, της τάξης των 250-500 εκατ. ευρώ περίπου, σε σχέση με το κόστος που θα είχε η αναχρηματοδότηση του ελληνικού χρέους με νέες εκδόσεις ομολόγων αν δεν είχε γίνει αναβάθμιση.
2. Αυξημένες εισροές για επενδύσεις
Ακόμα και μέσα στην κρίση όπου το χρήμα «ψάχνει καταφύγια για να κρυφτεί», κάθε αναβάθμιση ενισχύει την πρόσβαση στις αγορές κεφαλαίων και διευρύνει τη βάση των επενδυτών για τη χώρα. Πολλά θεσμικά επενδυτικά ταμεία έχουν αυστηρούς κανονισμούς που τους επιτρέπουν να επενδύουν μόνο σε τίτλους χωρών με συγκεκριμένη πιστοληπτική αξιολόγηση. Η αναβάθμιση σε BBB διευρύνει αυτή τη δεξαμενή πιθανών επενδυτών.
Εκτιμάται ότι αυτή η διεύρυνση της επενδυτικής βάσης μπορεί να φέρει στη χώρα πρόσθετες εισροές κεφαλαίων της τάξης των 1-2 δισ. ευρώ σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα (με αυξητικές τάσεις μεσοπρόθεσμα) μειώνοντας περαιτέρω το κόστος δανεισμού της Ελλάδας. Αντίστοιχη κίνηση μπορεί να παρατηρηθεί και στα χρηματιστήρια ή άλλες άμεσες ξένες επενδύσεις, αναλόγως της εξέλιξης και της τροπής φυσικά που θα έχει η νέα διεθνής κρίση, προσφέροντας αναχώματα ανάπτυξης μέσα στο δύσκολο επενδυτικό περιβάλλον.
3. Μείωση κόστους χρηματοδότησης για τις ελληνικές επιχειρήσεις και τράπεζες
Η αναβάθμιση των ελληνικών ομολόγων συνήθως μεταφέρεται και στον ιδιωτικό τομέα, καθώς η αξιολόγηση του κράτους λειτουργεί ως «οροφή» για τις αξιολογήσεις των εγχώριων επιχειρήσεων και τραπεζών. Εκτιμάται ότι μια κρατική αναβάθμιση θα μπορούσε να μειώσει το κόστος δανεισμού των ελληνικών επιχειρήσεων κατά 0,1%-0,2%, τα οποία γλιτώνουν σε σχέση -πάντοτε- με τα ισχύοντα στο διεθνές περιβάλλον.
Για τις ελληνικές τράπεζες, για παράδειγμα, η εξοικονόμηση του κόστους χρηματοδότησης θα μπορούσε να είναι της τάξης των 100-200 εκατ. ευρώ ετησίως συνολικά, ποσό που θα μπορούσε να μεταφραστεί προοπτικά σε χαμηλότερα επιτόκια δανεισμού για νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
4. Αύξηση αξίας περιουσιακών στοιχείων
Η (για πολλούς άγνωστη) ωφέλεια που έχει κάθε νέα αναβάθμιση, είναι ότι τυπικά οδηγεί σε αύξηση των τιμών των περιουσιακών στοιχείων, συμπεριλαμβανομένων των μετοχών και των ομολόγων.
Με βάση παρόμοιες περιπτώσεις αναβαθμίσεων, εκτιμάται ότι μπορούσε να προκύψει:
• αύξηση του ελληνικού χρηματιστηρίου κατά 1%-3%, δηλαδή αύξηση της συνολικής κεφαλαιοποίησης κατά 0,5-1,5 δισ. ευρώ
• αύξηση των τιμών των ομολόγων, που ισοδυναμεί με κέρδη περίπου 0,5-1 δισ. ευρώ για τους κατόχους τους
Και συνολικά πάντως, η αναβάθμιση απ’ την S&P’s φαίνεται πως θεμελιώνει μια νέα εποχή οικονομικού μετασχηματισμού της Ελλάδας προς την κατεύθυνση της μείωσης του κόστους δανεισμού, της αύξησης των επενδυτικών εισροών, και της ενίσχυσης της οικονομικής βιωσιμότητας και ανάπτυξης της χώρας.
