Ενας στους δύο θανάτους ασθενών που νοσηλεύθηκαν κατά τη διάρκεια του επιδημικού κύματος της «Ομικρον» σε κλινική COVID-19 στο Λαϊκό νοσοκομείο, δεν οφειλόταν στον κορωνοϊό. Οι ασθενείς είχαν εισαχθεί στο νοσοκομείο για άλλο πρόβλημα υγείας, είχαν βρεθεί θετικοί στον ιό, χωρίς ωστόσο να έχουν συμπτώματα ή να χρειαστεί να λάβουν θεραπεία για την COVID-19. H μελέτη αυτή, που διενήργησε ομάδα ερευνητών υπό τον καθηγητή Παθολογικής Φυσιολογίας-Λοιμωξιολογίας του ΕΚΠΑ, Νίκο Σύψα, καταδεικνύει αυτό που οι περισσότεροι κλινικοί γιατροί και οι υγειονομικές αρχές της χώρας αναφέρουν: ότι, δηλαδή, σε ένα μεγάλο ποσοστό των θανάτων που καταγράφονται ως COVID, η συγκεκριμένη νόσος δεν ευθύνεται για την κατάληξη του ασθενούς.
Η χώρα μας συνεχίζει να ακολουθεί τις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, σύμφωνα με τις οποίες, όποιος ασθενής είναι θετικός στον ιό και καταλήξει, δηλώνεται ως θάνατος COVID-19. Ωστόσο, ο υπουργός Υγείας Θάνος Πλεύρης έχει προαναγγείλει ότι σύντομα –πιθανότατα από την προσεχή εβδομάδα– η ανακοίνωση των θανάτων COVID-19 θα συνοδεύεται και από ανάλυση με το πόσοι οφείλονται στον κορωνοϊό και πόσοι αφορούν ασθενείς που κατέληξαν από άλλα σοβαρά προβλήματα υγείας και ήταν θετικοί στον κορωνοϊό.
«Η αλλαγή στην παρουσίαση των δεδομένων είναι σημαντική γιατί έχει αλλάξει και η επιδημιολογία της COVID-19. Εχουμε πλέον πολλές επαναλοιμώξεις και πολλούς ασθενείς με κανένα σύμπτωμα που είναι θετικοί στον ιό», επισημαίνει στην «Κ» ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ, Θεοκλής Ζαούτης. Και προσθέτει: «Ο ΕΟΔΥ πάντα έκανε διερεύνηση των θανάτων. Τώρα ζητάμε από τα νοσοκομεία να μας παρέχουν περισσότερες πληροφορίες, όπως εάν οι ασθενείς είχαν συμπτώματα, καθώς και εάν έλαβαν κατά τη διάρκεια της νοσηλείας τους θεραπεία για COVID-19».
Αυτά τα κριτήρια χρησιμοποιήθηκαν και στη μελέτη της ερευνητικής ομάδας υπό τον κ. Σύψα. Ειδικότερα, στη μελέτη (Σαμαρά Σ., Μπασούλης Δ., Ηλιάδη Ε., Βουτσινάς Π.-Μ. Καραμανάκος Γ., Μακροδημήτρη Σ., Γεωργακοπούλου Β., Σύψας Ν.) συμπεριλήφθηκαν όλοι οι ασθενείς που αποβίωσαν στη μονάδα λοιμώξεων – COVID από την 1η Ιανουαρίου 2022 έως τις 15 Απριλίου 2022. Για κάθε ασθενή μελετήθηκαν αναδρομικά το πιστοποιητικό θανάτου, ο ιατρικός/νοσηλευτικός φάκελος και ζητήθηκε η γνώμη του θεράποντος ιατρού. Κάθε θάνατος ταξινομήθηκε ως «οφειλόμενος στην COVID», ως «οφειλόμενος σε άλλο αίτιο αλλά η COVID συμμετείχε στην επέλευση του θανάτου», είτε ως «οφειλόμενος σε άλλο νόσημα και στον οποίον η λοίμωξη από τον SARS-CoV-2 δεν είχε καμία συμμετοχή». Στην τελευταία κατηγορία περιλήφθηκαν ασθενείς που μπήκαν στο νοσοκομείο για άλλο αίτιο και βρέθηκαν θετικοί σε τακτικό έλεγχο, δεν είχαν κλινικά συμπτώματα ή εργαστηριακά ευρήματα συμβατά με COVID-19 και δεν έλαβαν ποτέ θεραπεία για COVID-19.
Συνολικά μελετήθηκαν 126 θάνατοι που καταγράφηκαν στην κλινική. Σύμφωνα με τα κριτήρια που ετέθησαν, 41 (31,7%) θάνατοι ταξινομήθηκαν ως οφειλόμενοι στην COVID-19, 25 (19,8%) ως οφειλόμενοι σε άλλα αίτια, αλλά συμμετείχε και η COVID19, και 60 (47,6%) θάνατοι ως οφειλόμενοι σε άλλα αίτια, όπου η λοίμωξη από COVID-19 δεν είχε συμμετοχή. Στα άλλα αίτια συμπεριλαμβάνονται τα γενικευμένη καρκινωμάτωση, αιματολογική κακοήθεια, νεφρική/καρδιακή/ηπατική ανεπάρκεια τελικού σταδίου, μετεγχειρητικές επιπλοκές και νοσοκομειακή λοίμωξη.
Οπως υπογράμμισε στην «Κ» ο κ. Σύψας, αντίστοιχη είναι η εικόνα και από άλλες χώρες της Ευρώπης. Είναι ενδεικτικό ότι πρόσφατα ο αντίστοιχος ΕΟΔΥ της Δανίας ανέφερε ότι το 45% των θανάτων που καταγράφονταν στις εκθέσεις για την COVID-19 το δίμηνο Φεβρουαρίου-Μαρτίου 2022 αφορoύσε ασθενείς που ήταν θετικοί στον ιό, αλλά ο θάνατός τους δεν σχετιζόταν με αυτόν. «Σιγά σιγά και άλλοι θα βγάζουν αντίστοιχα στοιχεία», σημειώνει και προσθέτει πως «ενδέχεται σε αυτή τη φάση της επιδημίας το ποσοστό των θανάτων ασθενών με COVID-19, όπου η λοίμωξη δεν συμμετείχε στην έλευση του θανάτου, να είναι υψηλότερο. «Από τη δική μου κλινική εμπειρία υπολογίζω ότι περισσότεροι από τους μισούς θανάτους πλέον είναι με COVID-19 και όχι από COVID-19», τονίζει. Σε εξέλιξη είναι μια νέα αναδρομική μελέτη για τα αίτια θανάτου ασθενών σε κλινικές COVID μεγάλων νοσοκομείων, από την 1/1/2022 έως και τις 31/07/2022. Τα πρώτα αποτελέσματά της αναμένονται τέλος Σεπτεμβρίου.
