Τις 2.500 έφτασαν οι εγκρίσεις από τις τράπεζες για το πρόγραμμα «Αναβαθμίζω το σπίτι μου» σε σύνολο αιτήσεων περίπου 3.500 οι οποίες έχουν υποβληθεί από τις 12 Φεβρουαρίου που άνοιξε η σχετική πλατφόρμα. Το πρόγραμμα χρηματοδοτεί με άτοκα δάνεια από 5.000 έως 25.000 ευρώ την ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών και είναι ανοιχτό για όλα τα ακίνητα, ανεξάρτητα δηλαδή εάν είναι πρώτη κατοικία ή όχι. Το μέσο δάνειο με βάση τις μέχρι σήμερα εγκρίσεις φθάνει τις 20.000 ευρώ.
Ο προϋπολογισμός του ανέρχεται στα 400 εκατ. ευρώ και το πρόγραμμα θα παραμείνει ανοιχτό έως τα τέλη του χρόνου ή νωρίτερα, εφόσον εξαντληθούν οι πόροι του, που προέρχονται κατά 75% από το Ταμείο Ανάκαμψης, ενώ η διάρκεια αποπληρωμής του δανείου είναι από τρία έως επτά χρόνια. Στα πλεονεκτήματα του προγράμματος είναι ότι δεν υπάρχουν εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, γεγονός που επιτρέπει τη χρηματοδότηση ενεργειακών παρεμβάσεων, χωρίς ουσιαστικά περιορισμούς.
Εντούτοις, ο αριθμός των αιτήσεων που έχει υποβληθεί μέχρι σήμερα κρίνεται μη ικανοποιητικός και αποδίδεται από τις τράπεζες στον «ανταγωνισμό» που υπάρχει από το πρόγραμμα «Εξοικονομώ», μέσω του οποίου επιδοτείται η δαπάνη σε ποσοστό 50% (σε κάποιες περιπτώσεις φθάνει έως το 95%), γεγονός που καθιστά το «Αναβαθμίζω» λιγότερο ελκυστικό ως προς το οικονομικό του όφελος. Σε αντίθεση, ωστόσο, με το «Εξοικονομώ», που απαιτεί την αναβάθμιση κατά τρεις τουλάχιστον ενεργειακές κατηγορίες του ακινήτου, το «Αναβαθμίζω» δεν συνοδεύεται από αντίστοιχες προϋποθέσεις, με συνέπεια οι όροι του να είναι πιο προσιτοί.
Ετσι, ένας από τους βασικούς λόγους για τη χαμηλή αποδοχή του προγράμματος θα πρέπει να αναζητηθεί στην έλλειψη που υπάρχει στην αγορά των εργατοτεχνιτών, με δεδομένο πάντα ότι οι δαπάνες ενεργειακής αναβάθμισης απαιτούν, όπως είναι φυσικό, τιμολόγια – όταν μεγάλο μέρος της αγοράς λειτουργεί χωρίς παραστατικά.
Να σημειωθεί ότι στις επιλέξιμες δαπάνες είναι και ο ΦΠΑ ο οποίος συμπεριλαμβάνεται στο ποσό του δανείου, ενώ οι εργασίες που χρηματοδοτούνται αφορούν:
• Θερμομόνωση (εσωτερική – εξωτερική).
• Κατασκευή πράσινης στέγης. Τοποθέτηση ενεργειακών κουφωμάτων – υαλοπινάκων.
• Τοποθέτηση ηλιακού θερμοσίφωνα.
• Εγκατάσταση συστημάτων εξωτερικής μόνιμης σκίασης (όχι τέντες).
• Τοποθέτηση συστημάτων θέρμανσης – ψύξης με αξιοποίηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ή με σύστημα συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας υψηλής απόδοσης (ενδεικτικά, ηλεκτρική αντλία θερμότητας, κλιματιστικές μονάδες inverter ενεργειακής κλάσης Α+ και πάνω).
• Εγκατάσταση συστημάτων θερμοστατικής ρύθμισης.
• Εγκατάσταση συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας (συσσωρευτές) από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
• Εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σταθμών – μικρών ανεμογεννητριών και άλλων ΑΠΕ. • Εργασίες τοποθέτησης – υπηρεσίες τεχνικού συμβούλου, μηχανικού.
Σε εξέλιξη είναι επίσης το πρόγραμμα «Ανακαινίζω – Νοικιάζω», οι όροι του οποίου τροποποιήθηκαν τον Φεβρουάριο του 2025 προκειμένου να καταστεί ελκυστικότερο στους υποψήφιους ιδιοκτήτες. Το πρόγραμμα επιδοτεί την επισκευή κατοικιών με σκοπό τη διάθεσή τους για εκμίσθωση. Συγκεκριμένα, οι εντασσόμενοι στο πρόγραμμα επιδοτούνται για την πραγματοποίηση δαπανών επισκευής και ανακαίνισης επί του ακινήτου τους, ύψους μέχρι 13.500 ευρώ, που περιλαμβάνουν τα απαιτούμενα υλικά και τις εργασίες.
Η επιδότηση ανέρχεται στο 60% των δαπανών που θα πραγματοποιηθούν και χορηγείται υπό τις εξής προϋποθέσεις, οι οποίες πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά: α) Τα σχετικά τιμολόγια εξοφλούνται ηλεκτρονικά. β) Μετά την ανακαίνιση προχωρούν σε εκμίσθωση του ακινήτου με διάρκεια τριών τουλάχιστον ετών.
Με βάση τα στοιχεία της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης, μέχρι σήμερα έχουν υποβληθεί 7.031 αιτήσεις, από τις οποίες οι 3.364 από τον Φεβρουάριο και μετά, οπότε αναθεωρήθηκαν οι όροι του προγράμματος. Οι εγκρίσεις φθάνουν τις 4.392 και από αυτές οι 2.445 έχουν ολοκληρωθεί το τελευταίο τρίμηνο.
Οι προϋποθέσεις υπαγωγής στο πρόγραμμα είναι:
• Οι ωφελούμενοι να διαθέτουν την κυριότητα ή την επικαρπία του ακινήτου κατά ποσοστό ίσο ή μεγαλύτερο του 50%.
• Οι ωφελούμενοι να έχουν ετήσιο οικογενειακό φορολογητέο, πραγματικό ή τεκμαρτό, εισόδημα έως 40.000 ευρώ και να διαθέτουν ακίνητη περιουσία της οποίας η συνολική αξία δεν υπερβαίνει τις 300.000 ευρώ.
• Το ακίνητο να έχει έκταση έως 100 τ.μ. και να βρίσκεται σε οικιστική περιοχή.
• Το ακίνητο να μην έχει δηλωθεί ως πρώτη κατοικία, ως μισθωμένο και να δηλώνεται ως κενό στο έντυπο Ε2 που συνοδεύει τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος κατά τα τρία τελευταία έτη.
Η συνολική δαπάνη χρηματοδότησης του προγράμματος «Ανακαινίζω – Νοικιάζω» δεν υπερβαίνει τα 50 εκατ. ευρώ και βαρύνει τον τακτικό προϋπολογισμό του υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας.
