Το μακάβριο ορόσημο με τα πτώματα των χαμένων ορειβατών στο Έβερεστ

Σκαρφαλώνοντας τη βόρεια πλευρά του βουνού που υψώνεται 8,848 μέτρα πάνω από την επιφάνειας της θάλασσας, ο ορειβάτης έρχεται αντιμέτωπος, όχι απλώς με τις ακραίες καιρικές συνθήκες και τα δύσβατα, επικίνδυνα μονοπάτια, αλλά και με ένα μακάβριο θέαμα που του υπενθυμίζει πόσο δύσκολο είναι το εγχείρημά του.

350 μέτρα κάτω από την κορυφή, σε μια ασβεστολιθική εσοχή, το πτώμα του Tsewang Paljor, επικεφαλής αστυφύλακα της Ινδο-Θιβετιανής Συνοριακής Αστυνομίας (ITBP), βρίσκεται παγωμένο και ακούνητο εκεί τα τελευταία 20 χρόνια, “χαιρετώντας” τους ορειβάτες που το προσπερνούν. Το πτώμα εξακολουθεί να είναι ντυμένο με την έντονα χρωματιστή ορειβατική του ενδυμασία, φορώντας επιπλέον έντονες πράσινες μπότες, από τις οποίες έχει λάβει και το παρατσούκλι “Green Boots”. Ο Paljor, ή Green Boots έχασε τη ζωή του στο βουνό το 1996, όταν χτύπησε την ομάδα του μια χιονοθύελλα, η οποία στοίχισε τη ζωή σε άλλους πέντε ορειβάτες. Το πτώμα αυτό δεν είναι το μοναδικό που υπάρχει φυσικά στο βουνό, καθώς από το 1921, όταν ξεκίνησαν οι σύγχρονες καταγραφές, είναι γνωστό ότι πάνω από 330 άνθρωποι έχουν πεθάνει κατά την προσπάθειά τους να ανέβουν στο Έβερεστ. Περίπου 200 βρίσκονται ακόμα εκεί…

Λαμβάνοντας υπόψιν την δυσκολία μετακίνησης πάνω στο βουνό, η ανάκτηση οποιοδήποτε νεκρού σώματος είναι ανέφικτη. Ωστόσο, ο πάγος και το χιόνι που επικρατούν ως συνθήκες στο βουνό, διατηρούν τα σώματα σε καλή κατάσταση, ενώ οι υψηλοί άνεμοι τα αποκαλύπτουν περιστασιακά και μετά τα ξαναθάβουν. Έτσι, πολλοί που ξεκινούν αυτή την ορειβατική δοκιμασία, βλέπουν συχνά αυτά τα ανατριχιαστικά ορόσημα να αφηγούνται ιστορίες θάρρους και τραγωδίας που ξετυλίχθηκαν στον βωμό της επιδίωξης της κατάκτησης της πιο διάσημης κορυφής.

Η “Ωραία Κοιμωμένη” του Έβερεστ

Ο Alexander Mitchell Kellas, γνωστός ορειβάτης που κατείχε το παγκόσμιο ρεκόρ κορυφής για 17 χρόνια και ήταν από τους πρώτους που πρότειναν τη χρήση οξυγόνου για την κατάκτηση του Έβερεστ, πέθανε στις 5 Ιουνίου 1921 από καρδιακή προσβολή. Μεταξύ 1925 και 1965, υπήρξαν πέντε περιστατικά με θύματα, αλλά η κατάσταση άρχισε να αλλάζει γύρω στο 1970, μετά το οποίο ο ρυθμός των θανάτων επιταχύνθηκε. Από το 1980 και μέχρι το 2016, η υψηλότερη συγκέντρωση συμβάντων με θύματα ήταν μεταξύ του Camp IV και της κορυφής. Τα στοιχεία αυτά είναι συγκεντρωμένα σε χάρτες που έχουν δημιουργηθεί από ανθρώπους που ερευνούν το βουνό και έχουν εντοπίσει με ακρίβεια την τοποθεσία κάθε πτώματος που έχει ανακαλυφθεί.

Τα πιο γνωστά είναι ο “Γερμανός” στο δεύτερο «σκαλοπάτι» της διαδρομής της βόρειας πλευράς, ο “Άνθρωπος που χαιρετά” κοντά στη νότια κορυφή, το “Σώμα του Παγετώνα”, στο πεδίο του παγετώνα Khumbu και η “Ωραία Κοιμωμένη” στη νοτιοανατολική κορυφογραμμή, της οποίας η σορός ανήκει στην Francys Arsentiev. Η ίδια έγραψε ιστορία όταν έγινε η πρώτη Αμερικανίδα που έφτασε στην κορυφή του Έβερεστ, χωρίς τη βοήθεια συμπληρωματικού οξυγόνου. Ωστόσο, η επιτυχία της θα ήταν βραχύβια, καθώς στις 24 Μαΐου, η Francys έχασε τη ζωή της κατά τη διάρκεια της κατάβασής της. Το πτώμα της έμεινε πίσω και έγινε γνωστό ως η “Ωραία Κοιμωμένη” του Έβερεστ. Για σχεδόν εννέα χρόνια, η σορός της βρισκόταν ακριβώς εκεί που είχε πέσει στις πάνω πλαγιές του Έβερεστ. Το 2007 όμως, στοιχειωμένος από την εικόνα της νεκρής γυναίκας, ο Ian Woodall, Bρετανός ορειβάτης που έχει ανέβει αρκετές φορές στο Έβερεστ, ηγήθηκε μιας αποστολής για να δώσει στην Francys μια πιο αξιοπρεπή ταφή. Τελικά, αυτός και η ομάδα του κατάφεραν να εντοπίσουν το πτώμα, να το τυλίξουν σε μια αμερικανική σημαία και να το μετακινήσουν μακριά από το σημείο όπου θα μπορούσαν να το βρουν οι κάμερες.

Η Κοιλάδα του Ουράνιου Τόξου

Σίγουρα όταν ακούμε αυτό τον χαρακτηρισμό, στο μυαλό μας ζωγραφίζεται μια όμορφη εικόνα στο κατάλευκο τοπίο του βουνού. Η πραγματικότητα απέχει δυστυχώς, πολύ από αυτό. Η Κοιλάδα του Ουράνιου Τόξου είναι μια περιοχή κάτω από τη βόρεια κορυφογραμμή του όρους Έβερεστ, σε υψόμετρο 8000 μ. Πρόκειται για μια περιοχή που είναι στρωμένη με πτώματα ορειβατών που έχασαν τη ζωή τους προσπαθώντας να ανέβουν το βουνό. Μπλε, κόκκινα, πορτοκαλί και πράσινα χρωματιστά μπουφάν καλύπτουν το λευκό τοπίο, κρύβοντας από κάτω τους μια δυσάρεστη αλήθεια.

Εκτός από τα σώματα, υπάρχουν πεταμένα πολύχρωμα σκουπίδια, σκηνές, κουτιά και φιάλες οξυγόνου. Από απόσταση, η περιοχή αυτή φαίνεται τόσο πολύχρωμη, σαν το ουράνιο τόξο – γι’ αυτό και ονομάζεται η κοιλάδα του ουράνιου τόξου.

Απαιτητικές και εξαντλητικές συνθήκες

Το Έβερεστ, η ψηλότερη κορυφή της Γης, είναι μια τρομερή πρόκληση που απαιτεί κάτι περισσότερο από απλή σωματική δύναμη από όσους τολμούν να το κατακτήσουν. Οι ορειβάτες που ξεκινούν το ταξίδι προς την κορυφή του, αντιμετωπίζουν ένα πλήθος απαιτητικών και εξαντλητικών συνθηκών. Από τον αραιό αέρα και τα ακραία υψόμετρα, μέχρι τις βάναυσες καιρικές συνθήκες, το ασταθές έδαφος και το ψυχολογικό τίμημα της ανάβασης, η αναζήτηση της κορυφής του Έβερεστ είναι μια δύσκολη δοκιμασία της ανθρώπινης αντοχής.

Καθώς οι ορειβάτες ανεβαίνουν στο Έβερεστ, εισέρχονται στη διαβόητη “Ζώνη Θανάτου“, με υψόμετρο πάνω από 8.000 μέτρα, όπου η πίεση του αέρα και τα επίπεδα οξυγόνου είναι εξαιρετικά χαμηλά. Σε αυτά τα ύψη, ο οργανισμός αγωνίζεται να εγκλιματιστεί, οδηγώντας σε συμπτώματα όπως ναυτία, ζάλη και σε σοβαρές περιπτώσεις, την νόσο των όρεων – μια ασθένεια που προκαλείται από την πολύ γρήγορη ανάβαση, η οποία δεν αφήνει στο σώμα αρκετό χρόνο να προσαρμοστεί στο μειωμένο οξυγόνο και στις αλλαγές στην πίεση του αέρα. Παράλληλα ο αραιός αέρας της περιοχής ασκεί τεράστια πίεση στο καρδιαγγειακό και το αναπνευστικό σύστημα, καθιστώντας κάθε βήμα μια μεγαλειώδη προσπάθεια. Η έλλειψη οξυγόνου στη Ζώνη Θανάτου, σε συνδυασμό με την απομόνωση του βουνού, συμβάλλει επιπλέον στην αίσθηση ευπάθειας και μοναξιάς. Οι ορειβάτες πρέπει να βασίζονται στην ομάδα τους και στη δική τους ψυχική ανθεκτικότητα για να ξεπεράσουν την απομόνωση και να κατακτήσουν τα ψυχικά εμπόδια που σχετίζονται με την έλλειψη οξυγόνου, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη κρίση και νοητική λειτουργία.

Σε αυτό φυσικά δεν βοηθάνε και οι κλιματικές καταστάσεις, με το Έβερεστ να είναι γνωστό για τις απρόβλεπτες και βίαιες καιρικές συνθήκες. Οι ορειβάτες πρέπει να αντιμετωπίσουν ανέμους με ισχύ τυφώνα, χιονοθύελλες και θερμοκρασίες που μπορεί να πέσουν πολύ κάτω από το μηδέν. Ο καιρός μπορεί να αλλάξει γρήγορα, μετατρέποντας μια φαινομενικά ήρεμη ανάβαση, σε επικίνδυνο αγώνα επιβίωσης. Η πλοήγηση σε αυτές τις σκληρές συνθήκες απαιτεί σχολαστικό σχεδιασμό, προσαρμοστικότητα και την ικανότητα να παίρνει κανείς αποφάσεις σε κλάσματα του δευτερολέπτου, μπροστά στον κίνδυνο. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι ο ορειβάτης σίγουρα χρειάζεται να έχει υψηλό κίνητρο για να οδηγηθεί με ασφάλεια μέσα στις προκλήσεις του βουνού που αφήνει πίσω του εκατοντάδες αποτυχημένες προσπάθειες, ως μια υπενθύμιση για τους επόμενους.