Αν αποφεύγατε να χρηματοδοτήσετε το συνταξιοδοτικό σας πρόγραμμα ή να ανοίξετε έναν αποταμιευτικό λογαριασμό, δεν είστε οι μόνοι. Ένα μεγάλο ποσοστό ενηλίκων αναφέρει ότι δεν διαθέτει αρκετά χρήματα που να μπορεί να τα επενδύσει ή να τα αποταμιεύσει.
Σχεδόν οι μισοί ενήλικες των ΗΠΑ – 48% – αναφέρουν ότι δεν διαθέτουν επενδύσιμα περιουσιακά στοιχεία, σύμφωνα με έρευνα της Janus Henderson για το 2024.
Και για πολλούς, ο λόγος πίσω από την αναβλητικότητα είναι απλός: Η επένδυση είναι (φαινομενικά) πολύ περίπλοκη.
Πρόκειται για ένα μοτίβο σκέψης που, αν δεν ξεπεραστεί, θα μπορούσε να καταστρέψει οικονομικά πολλούς νέους, λέει ο Amos Nadler, ιδρυτής του Prof of Wall Street και διδάκτωρ συμπεριφορικής χρηματοοικονομικής και νευροοικονομίας.
«Πρόκειται για μια προκατάληψη που ονομάζουμε «αποστροφή της πολυπλοκότητας» (complexity aversion), λέει. «Και είναι το μεγαλύτερο εμπόδιο στην δημιουργία πλούτου για τους ανθρώπους που δεν είναι στις αγορές ή που δεν έχουν επενδύσει ποτέ στο παρελθόν».
Δείτε πώς αυτή η γνωστική προκατάληψη μπορεί να σας κοστίζει χρήματα.
Η σημασία της υπέρβασης της αποστροφής της πολυπλοκότητας
Σε ένα πολύ βασικό επίπεδο, οι άνθρωποι που αναβάλλουν την εκτέλεση βασικών οικονομικών εργασιών έχουν τους ίδιους φόβους με εκείνους που δεν μπορούν να πείσουν τον εαυτό τους να ξεκινήσουν μια ρουτίνα άσκησης – δεν θέλουν να κάνουν κάποιο λάθος ή να νιώσουν ανόητοι.
Ακριβώς όπως κάποιος μπορεί να πει ότι δεν ξέρει τίποτα για το πώς λειτουργεί όλος αυτός ο φανταχτερός εξοπλισμός του γυμναστηρίου, ένα άτομο που αποφεύγει τα οικονομικά μπορεί να πει: «Φίλε, αυτό είναι πάνω από τις δυνάμεις μου», λέει ο Nadler. «Απλά δεν είμαι άνθρωπος των αριθμών».
Το να αισθάνεται κανείς έτσι για τα χρήματα συνδέεται στενά με μια άλλη κοινή γνωστική προκατάληψη, γνωστή ως αποστροφή του κινδύνου. Ουσιαστικά, όχι μόνο φοβάστε ότι θα τα κάνετε θάλασσα, αλλά φοβάστε ότι θα χάσετε τα χρήματα για τα οποία αφιερώσατε χρόνο και προσπάθεια για να τα συσσωρεύσετε. Και επειδή ο φόβος ότι θα χάσετε αυτά που έχετε μπορεί να υπερτερεί της χαράς της αύξησης του πλούτου, μένετε εκεί που είστε.
Η παρόρμηση είναι: «Έχω δουλέψει σκληρά γι’ αυτό και δεν θέλω να διακινδυνεύσω. Προτιμώ να έχω απλώς τα χρήματα που ήδη έχω αποκτήσει», λέει ο Nadler. «Ξέρω ότι ο πληθωρισμός τρώει τα μετρητά μου, αλλά η αγορά είναι τόσο ασταθής, οπότε φοβάμαι».
Όμως η ανάγκη να αρχίσετε να επενδύετε -ιδιαίτερα οι νέοι- εκτείνεται πέρα από την ανάγκη τα χρήματά σας να συμβαδίζουν με τον πληθωρισμό. Αναβάλλοντας αυτό το συγκεκριμένο οικονομικό σχέδιο, χάνετε αυτό που πολλοί ειδικοί αποκαλούν το πολυτιμότερο περιουσιακό στοιχείο: τον χρόνο.
Όσο περισσότερο καιρό βρίσκεστε στην αγορά, τόσο περισσότερο χρόνο έχουν τα χρήματά σας για να αυξηθούν με ανατοκισμό. Για κάθε χρόνο που καθυστερείτε να ξεκινήσετε στην αγορά, ενδεχομένως να μειώσετε τη μελλοντική σας καθαρή αξία κατά χιλιάδες.
Αν χρησιμοποιήσετε έναν online υπολογισμό ανατοκισμού, θα ανακαλύψετε ότι το να μένετε στο περιθώριο για λίγα χρόνια μπορεί να έχει τεράστια επίδραση στα μακροπρόθεσμα κέρδη σας.
Σκεφτείτε έναν 20χρονο που επενδύει 200 δολάρια το μήνα σε ένα συνταξιοδοτικό χαρτοφυλάκιο που αποφέρει ετήσια συνολική απόδοση 8%. Όταν θα είναι έτοιμος να συνταξιοδοτηθεί στην ηλικία των 67 ετών, θα έχει αποταμιεύσει 1,25 εκατομμύρια δολάρια. Αν ξεκινήσει στην ηλικία των 25 ετών, με όλες τις άλλες συνθήκες ίδιες, το συνολικό της ποσό πέφτει σε περίπου 830.000 δολάρια. Και αν αναβάλει τα πράγματα μέχρι την ηλικία των 30 ετών, θα συνταξιοδοτηθεί με 547.000 δολάρια.
Πώς να ξεπεράσετε την αποστροφή προς την πολυπλοκότητα
Πώς μπορείτε λοιπόν να ξεκινήσετε; Θα μπορούσατε πάντα να ανοίξετε έναν χρηματιστηριακό λογαριασμό ή έναν λογαριασμό συνταξιοδότησης. Κάτι τέτοιο απαιτεί μόνο μερικά εύκολα βήματα.
Ορίστε ένα ποσοστό του μισθού σας για να συνεισφέρετε στον λογαριασμό από κάθε μισθό και επιλέξτε ένα ή περισσότερα αμοιβαία κεφάλαια για το χαρτοφυλάκιό σας.
Αυτά τα προγράμματα συνήθως διαθέτουν επιλογές χαμηλού κόστους, υψηλής διαφοροποίησης, όπως τα αμοιβαία κεφάλαια δείκτη και τα αμοιβαία κεφάλαια στόχου, τα οποία παρέχουν στους επενδυτές έκθεση σε μεγάλα τμήματα της αγοράς.
