Μόδα, design, αρχιτεκτονική, φαγητό, Ντουόμο… για αυτά και ακόμα περισσότερα είναι γνωστό το Μιλάνο της Ιταλίας. Τα τελευταία, όμως, χρόνια αποκτά –αρνητική- φήμη και για την ρύπανση που καταγράφεται στην ιταλική πρωτεύουσα της υψηλής ραπτικής.
Ο δήμαρχος της πόλης, Μπέπε Σάλα, στοχεύει στη μείωση της ρύπανσης της μητρόπολης των 1,4 εκατ. κατοίκων απαγορεύοντας την κυκλοφορία των οχημάτων στο κέντρο, μέτρο που αν λάβει το «πράσινο φως» θα τεθεί σε εφαρμογή από το 2024.
Το Μιλάνο βρίσκεται ανάμεσα στις πέντε πόλεις της Ιταλίας όπου το ποσοστό συγκέντρωσης αιωρούμενων σωματιδίων ξεπερνά το όριο που έχει καθοριστεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Οι τρέχουσες κατευθυντήριες γραμμές του ΠΟΥ αναφέρουν ότι οι μέσες ετήσιες συγκεντρώσεις PM2,5 δεν πρέπει να υπερβαίνουν τα 5 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο (μg/m3). Στο Μιλάνο τα επίπεδα είναι 4 φορές υψηλότερα αγγίζοντας τα 19,7 μg/m3!
Πρόσφατη έρευνα που διεξήγαγε η Deutsche Welle, σε συνεργασία με το European Data Journalism Network, δε, αποκάλυψε ότι το Μιλάνο είναι μία από τις ιταλικές πόλεις, όπου αυτό το όριο υπερβαίνεται συχνότερα. Χρησιμοποιώντας δορυφορικά δεδομένα από την υπηρεσία Copernicus για την παρακολούθηση της ατμόσφαιρας, προέκυψε ότι μεταξύ 2018 και 2023, το Μιλάνο ξεπερνούσε σταθερά και σε ποσοστό 93,2% τα επίπεδα κινδύνου.
Σε μία προσπάθεια να περιοριστεί η ρύπανση ο δήμος, λοιπόν, προτείνει την απαγόρευση οχημάτων στο κέντρο της πόλης.
Κέντρο χωρίς αυτοκίνητα. Γίνεται;
Είναι δυνατόν το κέντρο του Μιλάνου να απαλλαγεί από τα αυτοκίνητα, όμως; Σύμφωνα με τον δήμαρχο της πόλης, Μπέπε Σάλα, ναι. Στο φεστιβάλ περιβάλλοντος «Il verde e il blu festival» που διεξήχθη στο Μιλάνο, ο δήμαρχος δήλωσε πως «η αλλαγή δεν είναι ουτοπία. Η αλλαγή του αναπτυξιακού μοντέλου δεν είναι ουτοπία. Εμείς, πρέπει να είμαστε πρωτοπόροι και να έχουμε το θάρρος και τη καλή διάθεση να κάνουμε πράξεις».
Το πλάνο του δήμου προβλέπει την καθολική απαγόρευση των ιδιωτικών οχημάτων. Εξαιρούνται τα αυτοκίνητα των κατοίκων, τα ταξί, τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, τα οχήματα των αστυνομικών δυνάμεων και φυσικά τα ασθενοφόρα.
Η περιοχή όπου θα μπει «στοπ» στην κυκλοφορία θα περιλαμβάνει το περίφημο Quadrilatero della Moda, το χρυσό τετράγωνο της μόδας, στο οποίο συγκεντρώνονται όλα τα καταστήματα σχεδιαστών υψηλής ραπτικής με τις βιτρίνες-αξιοθέατο. Εκτός από τις Via Montenapoleone, Via della Spiga, Via Sant’ Andrea και Via Manzoni, όμως, προβλέπεται απαγόρευση και στις κοντινές corso Giacomo Matteotti, via Case Rotte e via Alessandro Manzoni.
Αυτό, επισημαίνουν οι δημοτικές αρχές, είναι μόνο η αρχή, καθώς στόχος είναι η διεύρυνση του μέτρου.
Πώς θα λειτουργήσει το μέτρο
Η περιοχή θα ελέγχεται με κάμερες που θα καταγράφουν την είσοδο στις απαγορευμένες οδούς ξεκινώντας από τη διασταύρωση των corso Venezia και via Senato. Οι παραβάτες θα τιμωρούνται με κλήσεις.
«Γιατί το κάνουμε; Γιατί η καθημερινότητα της πόλης σχετίζεται με το shopping. Στο κέντρο μπορείς να μπεις με το ταξί και τα ΜΜΜ. Σε εκείνους που ισχυρίζονται ότι με την area B (σ.σ. περιοχή περιορισμένης κυκλοφορίας με απαγόρευση πρόσβασης και κυκλοφορίας για τα πιο ρυπογόνα οχήματα) δεν έχει ελαττωθεί η κίνηση στην πόλη, θέλω να απαντήσω ότι πράγματι η μείωση είναι της τάξης του 2-3%, αλλά έχει αλλάξει το 7-8% του τύπου αυτοκινήτων –είναι λιγότερο ρυπογόνα- που μπαίνει στην πόλη. Είναι σαφές ότι η μετάβαση απαιτεί δέσμευση, όμως η απόφαση δεν είναι για την ελίτ, αλλά για όλους», πρόσθεσε ο Σάλα.
Όσο για τις πιθανές αντιρρήσεις καταστηματαρχών, ο δήμαρχος του Μιλάνου υποστήριξε ότι το μέτρο τυγχάνει ευρείας αποδοχής και συμπλήρωσε, μάλιστα, ότι αρκετοί του ζήτησαν να πεζοδρομηθούν κεντρικές οδοί, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο μελλοντικά.
«Παράλογο» το μέτρο
Παρά το όραμα του δημάρχου για ένα πιο «πράσινο» Μιλάνο, δεν είναι λίγοι όσοι αντιδρούν με το μέτρο. Ανάμεσα σε αυτούς όσοι ζουν εκτός Μιλάνου, οι οποίοι εργάζονται στο κέντρο και αναγκάζονται να μετακινούνται με τα αυτοκίνητά τους. Ο δήμαρχος του Sesto San Giovanni, δήμος στην Μητροπολιτική Πόλη του Μιλάνου, Ρομπέρτο Ντι Στέφανο, μιλώντας στο δίκτυο Euronews δήλωσε: «Ο Σάλα προτείνει την ιδέα ενός Μιλάνου όπου από το 2024 δε θα μπορούν να κυκλοφορούν τα αυτοκίνητα. Το μέτρο είναι παράλογο και πλήττει όχι μόνο τους Μιλανέζους, αλλά όλους τους κατοίκους της περιφέρειας (σ.σ της Λομβαρδίας) που αναγκάζονται να μετακινούνται καθημερινά στο κέντρο».
Πρωτιά και στο «οικολογικό άγχος»
Σαν να μην ήταν αρκετή η μόλυνση, η πόλη κατέχει την πρωτιά και στο οικολογικό άγχος (ή κλιματικό άγχος) των κατοίκων. Το φαινόμενο παρατηρείται το τελευταίο διάστημα και συνδέεται με την ανησυχία που προκαλούν οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην ανθρωπότητα. Το οικολογικό άγχος μπορεί να εκδηλωθεί με συμπτώματα άγχους και στρες, θλίψη, αίσθημα ανικανότητας, απόγνωση και ενοχές. Επιπλέον, μπορεί να επηρεάσει την ψυχική υγεία οδηγώντας σε κατάθλιψη, διαταραχές ύπνου και διατροφής. Παρατηρείται κυρίως σε νεότερους που ανησυχούν για το μέλλον τους και το «αύριο» του πλανήτη.
Η αγωνία επιβεβαιώνεται από τα αιτήματα που αποστέλλονται στους νομικούς εκπροσώπους του δικτύου επαγγελματιών υγείας Consulcesi και συμμετέχουν στη συλλογική δράση «Aria Pulita» («Καθαρή ατμόσφαιρα») η οποία προβλέπει αποζημίωση εξαιτίας της έκθεσης σε «μολυσμένο αέρα». Αυτός ο αριθμός είναι σημαντικά υψηλότερος από άλλες πόλεις, με σχεδόν 102.000 αιτήματα να προέρχονται μόνο από το Μιλάνο. Οι ακόλουθες πόλεις στην κατάταξη είναι η Ρώμη με σχεδόν 95.000 αιτήματα και η Νάπολη με περίπου 80.000. Η ενεργή συμμετοχή των Μιλανέζων σε αυτή την πρωτοβουλία αναδεικνύει την αυξανόμενη ανησυχία για την ποιότητα του αέρα και το περιβάλλον.
