Της Ολυμπίας Λόη*
Για τη χώρα μας αποτελεί πρόκληση η δημιουργία ενός σταθερού μεσοπρόθεσμου αναπτυξιακού περιβάλλοντος ώστε να ανακάμψει ύστερα από τουλάχιστον δέκα έτη συνεχούς ύφεσης οι οποίες είχαν ως συνέπεια τη μείωση κατά ¼ τουλάχιστον του ΑΕΠ της χώρας, την αύξηση της ανεργίας στους νέους, τη φυγή πολλών εξ’ αυτών στο εξωτερικό για αναζήτηση εργασίας εκεί (braindrain) και γενικά την αποδιοργάνωση του κοινωνικού και του βιομηχανικού ιστού.
Αν συνυπολογίσουμε και τις επιπτώσεις της πανδημίας είμαστε σε θέση να κατανοήσουμε πόσο σημαντική είναι η ευκαιρία που μας δίνεται μέσα από το Ταμείο Ανάκαμψης. Τα αποτελέσματα της αξιοποίησης αυτών των πόρων ξεπερνά και χρονικά και ουσιαστικά τη θητεία της κυβέρνησης της Ν.Δ. γιατί τώρα σχεδιάζεται το μέλλον της νέας γενιάς και των επόμενων.
Η διατηρήσιμη και ισχυρή οικονομική ανάκαμψη(θα έπρεπε να) είναι λοιπόν ο στόχος του ΕθνικούΣχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (Ελλάδα 2.0).
Όπως είναι αυτονόητο, ο τουρισμός, δεν μπορεί να λείπει από μια εθνική αναπτυξιακή στρατηγική, αφού καθιστά την Ελλάδα έναν διεθνώς υπολογίσιμο «παίκτη», αποτελώντας έτσι έναν κλασσικό επιταχυντή ανάπτυξης.Κατά γενική ομολογία όλοι έχουμε καταλήξει ότι η έμφαση πρέπει να δοθεί στη διαφοροποίηση και την ποιοτική αναβάθμιση του προϊόντος μας.
Το σχέδιο 2.0 παρεμβαίνει έμμεσα στον τουρισμό με μια σειρά δράσεων που αφορούν όλους τους τομείς όπως η ψηφιοποίηση, η ενεργειακή αναβάθμιση , η ενεργειακή τροφοδότηση και επικοινωνία με τα νησιά της χώρας.Επιπλέον η επίδρασή του στον τουρισμό αποτυπώνεται και σε άλλες πτυχές όπως η εκπόνηση των τοπικών πολεοδομικών σχεδίων κ.α.
Στις άμεσες παρεμβάσεις για την αναπτυξιακή προοπτική του τουρισμού όμως, παρατηρείται για άλλη μια φορά η μόνιμη έλλειψη ενός σοβαρού αναπτυξιακού σχεδίου. Αναμφίβολα προωθούνται κάποιες θετικές δράσεις που εφόσον υλοποιηθούν θα έχουν θετικό πρόσημο όπως η ψηφιακή αναβάθμιση του ΕΟΤ, οι παρεμβάσεις ανάπτυξης στα περιφερειακά αεροδρόμια, η δημιουργία μουσείου ενάλιων αρχαιοτήτων στον Πειραιά, η προστασία μνημείων από την κλιματική αλλαγή.
Όμως, ακόμα και σε αυτές παρατηρείται μια αποσπασματική και πρόχειρη προσέγγιση. Για παράδειγμα η «επένδυση: πρόγραμμα βελτίωσης οδικής ασφάλειας» που αιτιολογείται ως αναγκαιότητα για τις τουριστικές περιοχές με υψηλή φόρτιση του οδικού δικτύου λόγω τουρισμού στη διάρκεια των θερινών μηνών, με κόστος 450 εκατομμύρια ευρώ, με ποιες καταγραφές-μελέτες έχουν υπολογιστεί; Θα κατανεμηθούν με βάσει συγκεκριμένες καταγεγραμμένες ανάγκες ή εξυπηρετούν πάλι κάποιους ημέτερους;
Το έργο «τουριστική ανάπτυξη» με κόστος 260 εκατομμύρια ευρώ, που αναφέρεται στην πολυπόθητη «διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος», αφήνει εκτός τον θρησκευτικό τουρισμό, τον πολιτιστικό τουρισμό, τον αναρριχητικό τουρισμό, ενώ αναφέρεται και βελτίωση των τουριστικών λιμανιών γενικά και αόριστα. Τι γίνεται με την ανάγκη δημιουργίας μαρίνων στα homeportsγια την ενίσχυση του θαλάσσιου τουρισμού; Πως θα έχουμε ενίσχυση του αγροτουρισμού και του πρωτογενή τομέα χωρίς τοπικά σύμφωνα;
Στο έργο δε με τίτλο «Παρεμβάσεις Αναβάθμισης Περιφερειακών Λιμένων» προβλέπεται το πενιχρό κονδύλι των 20 εκατομμύριων ευρώ! Με το συνεδριακό τουρισμό φαίνεται να μην ασχολείται καθόλου αυτό το σχέδιο αφού ούτε για κάποιο μεγάλο συνεδριακό κέντρο γίνεται αναφορά, ούτε για συνέργειες που απαιτούνται για να κερδηθεί ένα συνέδριο από ανταγωνίστριες χώρες.
Γενικά σε ότι αφορά τον τουρισμό το «σχέδιο»ενδεχομένως να έχει κάποιες ωφέλειες για τον τουρισμό της χώρας ως προς τη μεγέθυνση. Σε καμία περίπτωση όμως δεν στοχεύει σε βιώσιμη και διατηρήσιμη ανάπτυξη, αφού δεν απαντά σε δύο βασικά ερωτήματα: πως θα επεκταθεί η μικρή τουριστική μας περίοδος και πως θα προσελκύσουμε επισκέπτες υψηλού εισοδηματικού επιπέδου. Η «αξέχαστη εμπειρία» που πρέπει να αποτελεί τον κύριο στόχο μας δεν μπορεί να εξασφαλιστεί χωρίς την ανθρώπινη επαφή και την απόλυτη ποιότητα φιλοξενίας στη χώρα του Ξένιου Δία.
*Η Ολυμπία Λόη είναι αρχιτέκτονας -μηχανικός, αναπληρώτρια Γραμματέας Τουρισμού του Κινήματος Αλλαγής.
