Θητεία έως δύο τετραετίες, αλλά και αμοιβές και μπόνους που μπορεί να φτάνουν ή και να ξεπερνούν τα 7.000 ευρώ τον μήνα θα προσφέρει το Δημόσιο για να προσελκύσει ικανούς μάνατζερ και στελέχη διοίκησης από την αγορά, προκειμένου να διοικήσουν δημόσιες επιχειρήσεις που θα παράγουν κέρδη, αντί για ζημίες εκατομμυρίων ευρώ κάθε χρόνο.
Το νέο νομοσχέδιο του ΥΠΟΙΚ σηματοδοτεί τη μετάβαση των ΔΕΚΟ του Υπερταμείου σε πιο παραγωγική και αναπτυξιακή φάση, αλλά και τη μετεξέλιξη και του ίδιου του Υπερταμείου σε Εθνικό Επενδυτικό Fund. Ταυτόχρονα, λύνει τα χέρια των διοικήσεων που θα επιλεγούν, ώστε να κάνουν ταχύτερα προσλήψεις (το ΑΣΕΠ θα αποφαίνεται εντός δύο εβδομάδων), προμήθειες ή πολιτικές για καλύτερες αμοιβές εργαζομένων.
Το στοίχημα
Πρώτος στόχος των επιλογών αυτών είναι να γυρίσουν σε κέρδη ζημιογόνες επιχειρήσεις όπως τα ΕΛΤΑ και ο ΟΑΣΑ, αλλά και να αναπτυχθεί το σύνολο των δημοσίων επιχειρήσεων που ανήκουν στο Υπερταμείο, να γίνουν πιο αποτελεσματικές για τον πολίτη και να αξιοποιήσουν πιο αποδοτικά την περιουσία και τα ανταγωνιστικά τους πλεονεκτήματα, με οφέλη για τον Ελληνα φορολογούμενο και την εθνική οικονομία συνολικά.
■ ΟΑΣΑ – Συγκοινωνίες Αθηνών και τις θυγατρικές του Οδικές Συγκοινωνίες (ΟΣΥ) και Σταθερές Συγκοινωνίες (ΣΤΑΣΥ).
■ Ελληνικά Ταχυδρομεία και την 100% θυγατρική τους ΕΛΤΑ Courier.
■ ΔΕΘ-Helexpo.
■ Κεντρική Αγορά Θεσσαλονίκης (ΚΑΘ).
■ ΓΑΙΑΟΣΕ.
■ Ελληνικές Αλυκές.
■ Ανώνυμος Εταιρεία Διώρυγας Κορίνθου (ΑΕΔΙΚ).
Σύγχρονες επιχειρήσεις
Οι μεταρρυθμίσεις των τελευταίων ετών από το Υπερταμείο έχουν ήδη μεταμορφώσει τις δημόσιες επιχειρήσεις που έχει υπό την ομπρέλα του. Ωστόσο, παρά τη βελτίωση που έχει επέλθει, θεωρούνται αναγκαίες πιο ριζικές ρυθμίσεις προκειμένου να ενισχυθεί η δυναμική τους.
■ Κάποιες εξακολουθούν να έχουν ζημίες, παρότι μειωμένες. Ο όμιλος ΕΛΤΑ το 2022 είχε ζημίες της τάξεως των 28 εκατ. ευρώ και το 2023 αναμένεται να παραμείνει σε ζημίες, ενώ οι αστικές συγκοινωνίες της Αθήνας (ΟΑΣΑ) είχαν ζημίες 31 εκατ. ευρώ. Αθροιστικά ΕΛΤΑ και ΟΑΣΑ είχαν ζημίες περίπου 60 εκατ. ευρώ.
■ Κάποιες (ΕΛΤΑ, Αλυκές, ΔΕΘ) δραστηριοποιούνται σε ανταγωνιστικές αγορές. Απαιτείται να λειτουργούν επί ίσοις όροις και όχι με περιοριστικούς κανόνες Δημοσίου έναντι των ανταγωνιστών τους.
■ Εχουν προοπτικές περαιτέρω ανάπτυξης: ΓΑΙΑΟΣΕ, Κεντρικές Αγορές Αθήνας και Θεσσαλονίκης, Αλυκές και Διώρυγα της Κορίνθου έχουν σημειώσει πρόοδο. Με τις ρυθμίσεις του νόμου Χατζηδάκη επιχειρείται να απελευθερωθεί πλήρως η δυναμική τους.
To σχέδιο
Σύμφωνα με πληροφορίες, το σχέδιο μετασχηματισμού ξεδιπλώνεται σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, ως εξής:
1. Μετασχηματισμός ΕΛΤΑ
Τα ΕΛΤΑ δείχνουν σταθεροποίηση τους τελευταίους 18 μήνες. Το 2023 ήταν έτος επανασχεδιασμού και έναρξης εφαρμογής του στρατηγικού σχεδίου ανάκαμψης, με στόχο τη μείωση των ζημιών και την υιοθέτηση ενός εξωστρεφούς πλάνου που θα βάζει τα ΕΛΤΑ σε τροχιά ανάκαμψης, με θετικές προοπτικές για το 2024 και τα επόμενα χρόνια.
Ωστόσο, η εταιρεία συναντά δυσκολίες στην ανεύρεση κατάλληλων στελεχών για την υλοποίηση του πλάνου. Οι δαιδαλώδεις και χρονοβόρες διαδικασίες πρόσληψης, η σύντομη θητεία τους (τρία έτη) και οι μη ανταγωνιστικές αμοιβές απέτρεπαν τα ικανά στελέχη.
Το φετινό σχέδιο επικεντρώνεται σε τρεις κύριες κατευθύνσεις: μείωση λειτουργικών δαπανών, υιοθέτηση νέων εμπορικών πρακτικών από αντίστοιχες επιχειρήσεις σε Ευρώπη και Αμερική και αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας τους. Προβλέπεται πύκνωση του δικτύου εξυπηρέτησης και ένταξη νέων προϊόντων και υπηρεσιών, με στόχο την ουσιαστική εξυπηρέτηση των πολιτών σε ολόκληρη τη χώρα, αλλά και τη στήριξη της ελληνικής μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας (μέσω παραδόσεων παραγγελιών κ.λπ.).
2. Σε νέες ράγες η ΓΑΙΑΟΣΕ
Η ΓΑΙΑΟΣΕ σχεδιάζεται να μετατραπεί σε εταιρεία real estate για να αξιοποιήσει την τεράστια ακίνητη περιουσία του πρώην ΟΣΕ. Προοπτικά θα μπορούσαν σιδηροδρομικοί σταθμοί και εκατοντάδες ακίνητα που βρίσκονται σε αχρηστία να μισθώνονται για να μετατραπούν, π.χ., σε εμπορικά malls ή για άλλες χρήσεις. Στην περιουσία προς αξιοποίηση περιλαμβάνονται 100.000 στρέμματα γης και εκτάσεις παραπλεύρως των σιδηροδρομικών γραμμών.
3. Λιμάνι επενδύσεων η Διώρυγα Κορίνθου
Το Υπερταμείο, κατόπιν διαγωνισμού και σε συνεργασία με εξειδικευμένους συμβούλους (Planet και Triton), προχώρησε σε προκαταρκτική μελέτη σκοπιμότητας για την ανάπτυξη του real estate της Διώρυγας της Κορίνθου, με περαιτέρω αξιοποίηση των χώρων, νέες επιχειρησιακές λειτουργίες, μαρίνες, εκπλάτυνση και εκβάθυνση του καναλιού ή και δημιουργία τουριστικού λιμένα.
4. Σήμα εκσυγχρονισμού από τον ΟΑΣΑ
Η επιβατική κίνηση αυξήθηκε το α’ τρίμηνο φέτος 10,6% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι. Το ίδιο διάστημα οι έλεγχοι εισιτηρίων αυξήθηκαν σε ΣΤΑΣΥ και ΟΣΥ κατά 225% και 25% αντίστοιχα.
Το σχέδιο προβλέπει ένταξη και εκπαίδευση νέων εργαζομένων, ενίσχυση περιαστικών λεωφορειακών γραμμών, ενώ σε εξέλιξη βρίσκονται: α) πλήρης ανακαίνιση 14 συρμών, β) ένταξη 140 ηλεκτρικών λεωφορείων από τον φετινό Μάιο, γ) σήμα κινητής τηλεφωνίας και δεδομένων σε σταθμούς και σήραγγες του μετρό, και δ) λειτουργία συστήματος tap & pay με χρήση τραπεζικών καρτών και κινητών τηλεφώνων ως κόμιστρα σε όλα τα μέσα έως το τέλος του έτους.
5. Κεντρική Αγορά Αθήνας – Θεσσαλονίκης (ΟΚΑΑ – ΚΑΘ)
Η Κεντρική Αγορά Αθήνας (ΟΚΑΑ) διαχειρίζεται και εκείνη της Πάτρας. Είχαν κέρδη της τάξεως των 2,5-2,9 εκατ. ευρώ τον χρόνο. Ο όμιλος βρίσκεται σε διαδικασία αναβάθμισης των εγκαταστάσεων στην ιχθυόσκαλα Κερατσινίου και στου Ρέντη. Τον φετινό Μάρτιο βραβεύτηκε στην κατηγορία Green Business / Industry Process, για τη συμβολή του στην προστασία του περιβάλλοντος.
Στην Κεντρική Αγορά Θεσσαλονίκης (ΚΑΘ) κινούνται καθημερινά 2.000 οχήματα και 5.000 επισκέπτες, αλλά το προσωπικό για την εξυπηρέτησή τους δεν ξεπερνά τα 15 άτομα. Στο πλαίσιο αναβάθμισης των υπηρεσιών προς τους πελάτες της, η ΚΑΘ ανέπτυξε εφαρμογή που παρέχει εισιτήρια εισόδου στους χώρους μέσω κινητού τηλεφώνου, ενώ εκπονήθηκε κυκλοφοριακή μελέτη και ολοκληρώθηκαν βελτιωτικές παρεμβάσεις.
6. Το «αλάτι» της ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΑΛΥΚΕΣ Α.Ε.
Το Υπερταμείο κατέχει το 80% του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας μετά την εξαγορά του ποσοστού της Καλαμαράκης ΑΒΕΕ – ΚΑΛΑΣ Α.Ε. Στοχεύει στην προσέλκυση στρατηγικού επενδυτή που να αναβαθμίσει την εταιρεία, στην οποία το Υπερταμείο σχεδιάζει να διατηρήσει σημαντικό μερίδιο. Η εταιρεία είχε κέρδη 2,5-3 εκατ. ευρώ τα προηγούμενα χρόνια και η αποτίμηση δείχνει ότι έχει επιτευχθεί αύξηση της αξίας των Ελληνικών Αλυκών πάνω από 50%.
7. Ανάπλαση ΔΕΘ
Με σχεδόν 100 χρόνια συνεχούς λειτουργίας η εταιρεία ΔΕΘ-HELEXPO φιλοξενεί στους χώρους της σημαντικό αριθμό εκθέσεων και συνολικά 500.000 επισκέπτες ετησίως. Το σχέδιο του Υπερταμείου για ανάπλαση 176.000 τ.μ. εγκρίθηκε από την Κυβερνητική Επιτροπή και προβλέπει: πάρκο, χώρους πρασίνου και αναψυχής, χώρους εκθέσεων και συνεδρίων, επιχειρηματικό κέντρο, ξενοδοχείο και υπόγεια στάθμευση. Σχεδόν το 60% της έκτασης μετατρέπεται σε Μητροπολιτικό Πάρκο με πυκνή φύτευση, αναβαθμίζοντας τη ζωή των κατοίκων.
