Έχετε πιάσει τον εαυτό σας να αμφισβητεί την αξία σας, ιδιαίτερα στην εργασία; Ερωτήσεις όπως «Αξίζω;», «Κάνω καλά τη δουλειά μου;», «Τελικά έχω όλα τα προσόντα;», «Ανήκω εδώ και αν όχι, μήπως το καταλάβουν σύντομα και οι γύρω μου;». Αν όλα αυτά σας ακούγονται αρκετά προσφιλή, τότε ταλαιπωρείστε κι εσείς από Imposter Syndrome ή αλλιώς το «Σύνδρομο του απατεώνα». Στην προκειμένη περίπτωση, ενδεχομένως όσα αναρωτιέστε και σας δημιουργούν έντονη ανασφάλεια να μην έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα, αλλά με όσα αισθάνεστε.
Σύμφωνα με σχετική έρευνα, τα πολύ επιτυχημένα άτομα τείνουν να αμφισβητούν περισσότερο τις ικανότητές τους. Μπορεί κι εσείς να πιστεύετε ότι όσα έχετε καταφέρει είναι, απλώς, τύχη… και δεν συνδέονται με τις ικανότητες, το ταλέντο σας και τη σκληρή δουλειά.
Όσο αθώο και αν φαίνεται το «Σύνδρομο του απατεώνα», μπορεί μακροπρόθεσμα να οδηγήσει σε συναισθήματα ανεπάρκειας και κακή ψυχική υγεία, άγχος και κατάθλιψη. Οι τοξικές συγκρίσεις και η υπερβολική εργασία μπορεί να συγκαταλέγονται στις επιβλαβείς επιπτώσεις, με σκοπό να αποδείξετε ότι αξίζετε. Σίγουρα, η ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης χρειάζεται χρόνο αλλά κάποιες μικρές συμβουλές μπορεί να σας βοηθήσουν να ηρεμήσετε την έντονη ανησυχία που μπορεί να σχετίζονται με το «Σύνδρομο του απατεώνα».
Στηριχθείτε σε γεγονότα
Το να μη νιώθετε αρκετά καλοί, ικανοί, έξυπνοι κ.ο.κ. είναι συναισθήματα. Σημασία έχει, όμως, να στηρίζεστε σε πραγματικά γεγονότα. Μπορείτε να καταγράψετε σε λίστα όσα έχετε καταφέρει ή να ανατρέξετε σε θετικά μηνύματα και σχόλια των προϊσταμένων για τη δουλειά σας. Με αυτό τον τρόπο, γίνεται πιο εύκολο για τον εαυτό σας να του δώσετε όσα σας αξίζουν.
Ζητήστε τη γνώμη ενός φίλου
Όταν έχετε εισέλθει σε ένα φαύλο κύκλο αρνητικών σκέψεων που αμφισβητούν τον εαυτό και τις ικανότητές σας, είναι δύσκολο να ξεχωρίσετε την αλήθεια, γιατί είστε ήδη προκατειλημμένοι. Η άποψη ενός φίλου μπορεί να σας προσγειώσει στην αλήθεια. Μοιραστείτε μια δύσκολη εμπειρία στη δουλειά, η οποία σας έχει προκαλέσει και τις ανασφάλειες, με έναν συνάδελφο που εμπιστεύεστε και συνεργάζεστε καλά. Μπορεί να έχουν αισθανθεί και οι ίδιοι άβολα και περίεργα με την κατάσταση και έτσι να ανακουφιστείτε.
Δεχτείτε ότι μπορεί να μην ξέρετε, αλλά ότι θέλετε να μάθετε
Είναι παράλογο και ανέφικτο να γνωρίζετε τα πάντα και αυτό δεν συνδέεται με το πόσο έξυπνοι ή ικανοί είστε. Την επόμενη φορά που θα βρεθείτε μπροστά σε μια δυσκολία, η οποία θα σας δημιουργήσει αβεβαιότητα, δείτε το ενδεχόμενο της μάθησης. Ξεκινήστε την έρευνά σας και σε λίγες μέρες θα έχετε βρει όσα άγνωστα σας ζητούνται από τη δουλειά. Και αν, και πάλι, τα πράγματα σας φαίνονται δύσκολα, ζητήστε βοήθεια από κάποιον έμπειρο και έμπιστο συνεργάτη. Το νόημα είναι να προχωράτε μπροστά παρά την όποια μικρή ή και μεγαλύτερη αποτυχία.
Τσεκάρετε με ποιον συγκρίνετε τον εαυτό σας
Ας ξεκινήσουμε από το γεγονός ότι δεν χρειάζεται να συγκρίνετε τον εαυτό σας με κανέναν άλλο. Ο κάθε άνθρωπος έχει διαγράψει την προσωπική του πορεία και χαρακτηρίζεται από ξεχωριστές δεξιότητες. Άρα, δεν υπάρχει ουσιαστικά κανένα μέτρο σύγκρισης. Ειδικά στην περίπτωση που μιλάμε για έναν νέο εργαζόμενο που, πιθανόν, να συγκρίνει τον εαυτό του με κάποιον manager, αδικείστε. Μπορείτε να θαυμάζετε ανθρώπους στον εργασιακό χώρο, ως υγιή πρότυπα, αλλά αυτό δεν πρέπει να σας γίνει εμμονή και να σαμποτάρει την ψυχολογία σας. Δεν υπάρχει μόνο άσπρο και μαύρο. Δεν υπάρχει μόνο το «Είμαι τέλειος/α» ή «Είμαι αποτυχημένος/αποτυχημένη».
Η τελειότητα είναι παγίδα
Να στοχεύετε στο να είστε πολύ καλοί στη δουλειά σας, αποτελεσματικοί και χρήσιμοι. Το να επιδιώκετε την τελειότητα είναι προβληματικό και καθόλου ρεαλιστικό. Αυτό θα σας οδηγήσει στο αυτομαστίγωμα και στην πίεση. Θα πρέπει να αφήνετε και λίγο χώρο για λάθη που μπορεί να σας πάνε ένα βήμα παρακάτω. Είστε άνθρωποι και αυτό δεν κρίνει τις συνολικές ικανότητές σας ως επαγγελματίες. Να στοχεύσετε στο καλύτερο δυνατό που μπορείτε και να είστε περήφανοι γι’ αυτό.
Να είστε ευγενικοί με τον εαυτό σας
Μην γίνεστε ό χειρότερος κριτής του εαυτού σας. Να αναγνωρίζετε τα λάθη σας, τις δυσκολίες που αντιμετωπίζετε, αλλά και να θυμάστε τα καλά σας στοιχεία επαναλαμβάνοντας θετικές επιβεβαιώσεις με καλοσύνη.
Επιδοθείτε σε δραστηριότητες πέρα από την εργασία
Η αξία σας δεν συνδέεται μόνο με την εργασία. Είναι και αυτό ένα κομμάτι της ζωής σας, αλλά δεν θα σας καθορίζει. Κάθε άνθρωπος υπάρχει και έχει αξία και εκτός του εργασιακού περιβάλλοντος. Κάντε γιόγκα ή pilates, τρέξτε μόνοι ή με ένα φίλο, πεζοπορήστε, αποκτήστε ένα νέο χόμπι. Θα ανανεωθείτε και θα νιώσετε πολύ πιο ολοκληρωμένοι.
Να θυμάστε ότι, παρά τα όποια επιτεύγματά σας στην εργασία, η δουλειά και η καριέρα δεν είναι όλος ο εαυτό σας και δεν καθορίζει την αξία σας. Οι άνθρωποι είμαστε πολλά περισσότερα πράγματα. Οφείλετε να δώσετε στον εαυτό σας το χώρο και τον χρόνο να τα ανακαλύψει και να τα καλλιεργήσει εκτός των ορίων της δουλειάς. Έτσι, θα βλέπετε σιγά – σιγά την αξίας όλο και πιο καθαρά.
