Υπήρξε ένα από τα πιο σκληρά καθεστώτα της Μέσης Ανατολής, εξαφανίζοντας εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου στη Συρία. Ωστόσο, η δραματική πτώση του Μπασάρ αλ-Άσαντ τον Δεκέμβριο του 2024 αποκάλυψε το απάνθρωπο πρόσωπο του συστήματός του.
Μετά την αποχώρηση του Άσαντ, οι επαναστάτες εισέβαλαν σε άδειες πλέον φυλακές όπως η Σαϊντάνγια, κοντά στη Δαμασκό, Εκεί βασανίζονταν συστηματικά κρατούμενοι, τους οποίου τάιζαν από κουβάδες και δολοφονούσαν σε «πάρτι εκτελέσεων». Οι φρουροί έδειχναν απόλυτη σκληρότητα. Ο Χουσάμ, πρώην στρατιωτικός αστυνομικός, παραδέχεται: «Τους χτυπούσα με όλη μου τη δύναμη. Δεν τους έδειχνα απολύτως κανένα έλεος».
«Ανθρώπινο σφαγείο»: Βασανιστήρια, μυστικές εκτελέσεις και μαζικοί τάφοι
Οι φυλακές ήταν γεμάτες από καμένα αρχεία, ρούχα, φωτογραφίες και προσωπικά αντικείμενα των θυμάτων. Οι καταγεγραμμένοι πέθαιναν «από καρδιακή ή αναπνευστική ανεπάρκεια» – ποτέ από βασανιστήρια ή σφαίρες. Οι μαρτυρίες αναφέρουν πως το προσωπικό είχε πλήρη εξουσία: «Μπορούσαμε να σκοτώνουμε όποιον θέλαμε, δεν δίναμε λόγο σε κανέναν», αναφέρει ο πρώην συνταγματάρχης Ζαΐν.
Ο Σάντι Χαρούν, ένας από τους πρώτους διαδηλωτές το 2011, περιγράφει τη σύλληψή του και τη μεταφορά του σε μυστικό κέντρο ανακρίσεων όπου τον απείλησαν με εκτέλεση και τον τύλιξαν σαν «σωλήνα» σε κουβέρτα γεμάτη με αίματα. Οι διαδηλωτές χαρακτηρίζονταν τρομοκράτες και υπόκεινταν σε φρικτά βασανιστήρια για να ομολογήσουν. Ο ίδιος περιγράφει: «Τους έλεγαν: “Γδάρτε τον, σπάστε του τα κόκκαλα, φέρτε μου την ομολογία του”».
Στο ντοκιμαντέρ, ο Σάντι και άλλοι επιζώντες περιγράφουν τις «μεθόδους φαντάσματος» – να τους κρεμούν δηλαδή από τους καρπούς για ώρες, να τους στοιβάζουν 400 άτομα σε 80 τ.μ. και να περπατούν πάνω σε πτώματα. Ο ίδιος έμεινε τρεις μέρες κρεμασμένος χωρίς φαγητό και νερό. Ο αδελφός του, Χάντι, προσθέτει: «Αν φώναζες την ώρα του ξυλοδαρμού, χειροτέρευε η κατάσταση. Δεν ξέραμε τι μέρα ήταν».
Πάρτι εκτελέσεων και στρατιωτικά νεκροτομεία: Οι μαζικοί τάφοι και οι φυγάδες βασανιστές
Κάθε Τετάρτη, φυλακισμένοι οδηγούνταν σε «μυστικές δίκες» και εκτελούνταν. Ο Χουσάμ θυμάται έναν κρατούμενο που πάλευε για 22 λεπτά μέχρι να πεθάνει και λίγο πριν αναφωνήσει: «Θα πω στον Θεό τι μου κάνατε». Οι σωροί των θυμάτων στοιβάζονταν σε στρατιωτικά νεκροτομεία. Πολλοί είχαν σοβαρή απώλεια βάρους, πληγές και σημάδια βασανιστηρίων. Οι αιτίες θανάτου αλλοιώνονταν σκόπιμα.
Πάνω από 130 μαζικοί τάφοι έχουν εντοπιστεί. Οι περισσότεροι βασανιστές και υπεύθυνοι του καθεστώτος διέφυγαν ή κρύβονται ακόμη και σήμερα. Ο Σάντι, που τώρα βοηθά οικογένειες να βρουν τους αγνοούμενους, λέει: «Όλοι οι υπεύθυνοι είναι ελεύθεροι. Άφησαν πίσω τους τη φρίκη κι εμείς παλεύουμε με τα συντρίμμια, ψάχνοντας εκατοντάδες νεκρούς σε ακραίες συνθήκες».
gazetta.gr
