Του Θέμη Μπάκα
Σε μια δημοκρατία που παλεύει για διαφάνεια και δικαιοσύνη, το σκάνδαλο που άνοιξε και ερευνάται από την Ευρωπαία Εισαγγελέα δεν είναι μια ψυχρή διοικητική υπόθεση. Είναι μια υπόθεση που αγγίζει βαθιά τον κοινωνικό ιστό, τον αγρότη, τον κτηνοτρόφο, τον εργαζόμενο που βλέπει το δίκιο του να χάνεται στους διαδρόμους ενός συστήματος που δεν τον βλέπει.
Η κοινωνία στέκεται με απορία μπροστά στο φαινόμενο των «υπέρ τυχερών». Εκείνων που – σύμφωνα με όσα έχουν δει το φως της δημοσιότητας – εμφανίζονται είτε να κερδίζουν τυχερά παιχνίδια είτε να λαμβάνουν επιδοτήσεις για ανύπαρκτες εκτάσεις και κοπάδια είτε να βρίσκονται στα χαρτιά με ποσά που ξεπερνούν κάθε λογική και στατιστική πιθανότητα.
Μια αλυσίδα τύχης που δεν μπορεί παρά να γεννά ερωτήματα. Και όταν η υπόθεση έφτασε στην Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής, οι καταθέσεις πολλών μαρτύρων ενίσχυσαν αυτή την αίσθηση του παράδοξου. Οι απαντήσεις τους παρέπεμπαν σε ανθρώπους που η «τύχη» τούς ακολουθεί με τέτοια επιμονή ώστε να νικά τη στατιστική και να ξεπερνά κάθε νόμο των πιθανοτήτων.
Ουδείς, λοιπόν, γνώριζε τίποτα! Ουδείς είχε επίγνωση! Απλώς… «έτυχε» να λαμβάνει δεκάδες ή εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ. Κάποιοι άλλοι στάθηκαν «τυχεροί» διότι είχαν, κατά τις μαρτυρίες και τα δημοσιεύματα, σχέσεις ή επαφές με ισχυρούς ανθρώπους.
Κι ενώ η άγνοια περίσσευε, η τύχη – όταν εμφανιζόταν, έμοιαζε περισσότερο σαν αμήχανη παραδοχή ενός συστήματος που δεν λειτουργεί.
Αλλά η τύχη δεν σταματούσε εκεί. Φαίνεται ότι «χαμογελούσε» και σε στελέχη του ίδιου του οργανισμού πληρωμών, του ΟΠΕΚΕΠΕ, όπου – πάλι σύμφωνα με τις δημόσιες πληροφορίες και τις καταθέσεις – υπήρξαν περιπτώσεις ανθρώπων που με την αποστολή ενός απλού βιογραφικού, έβρισκαν τον δρόμο προς επιτελικές θέσεις.
Μια διαδικασία που μοιάζει να στηρίζεται περισσότερο στην εύνοια παρά σε αξιοκρατία.
Σε όλη αυτή την εικόνα, ο πολίτης βλέπει ξεκάθαρα το χάσμα: από τη μια οι «τυχεροί», από την άλλη οι πραγματικοί παραγωγοί που παλεύουν καθημερινά, αλλά δεν βρίσκουν θέση σε αυτή την μαγική σφαίρα εύνοιας. Ο κτηνοτρόφος που ξυπνά στις 4 το πρωί για να ταΐσει τα ζώα του. Ο αγρότης που μετρά τα έξοδα και δεν του βγαίνουν. Ο νέος που θέλει να μείνει στον τόπο του, αλλά το «σύστημα» τον διώχνει.
Γι’ αυτό η έρευνα της Ευρωπαίας Εισαγγελέως είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια θεσμική υποχρέωση. Είναι μια πράξη δικαιοσύνης προς όλους αυτούς που ζουν στο φως, ενώ άλλοι απολαμβάνουν τα προνόμια του σκοταδιού.
Γιατί η διαφάνεια δεν είναι απλώς πολιτική επιλογή – είναι ηθικό χρέος. Και αν η τύχη φαίνεται να «χαμογελάει» επανειλημμένα στους ίδιους, τότε η δικαιοσύνη οφείλει να χαμογελάσει στους πολλούς.
ΣΣ: Ο Θέμης Μπάκας είναι πολιτευτής Αχαΐας.
