«Οι πεθαμένοι με τους πεθαμένους και οι ζωντανοί με τους
ζωντανούς». Αυτή η γνωστή λαϊκή ρήση, που ενδεχομένως
έχουμε πει κι έχουμε ακούσει αρκετές φορές, δείχνει και την
απέλπιδα προσπάθεια των ανθρώπων να ξορκίσουν και να
προσπεράσουν το αναπόφευκτο τέλος: τον θάνατο.
Κι όμως, στην καθημερινότητα του μάταιου τούτου κόσμου, έρ-
χονται στιγμές κατά τις οποίες οι ζωντανοί συνυπάρχουν κατά
κάποιο τρόπο με τους νεκρούς.
Θα συμβεί αυτό σήμερα, Μεγάλη Παρασκευή, με σημείο «συ-
νάντησης» (συνύπαρξης, για την ακρίβεια) τα νεκροταφεία.
Εκεί όπου πολλοί αισθάνονται την ανάγκη να βρεθούν για λίγο
κοντά σε αγαπημένα τους πρόσωπα, που δεν ζουν πια.
Στη διάρκεια της ημέρας το Α ́ Νεκροταφείο της Πάτρας, όπως
και όλα τα κοιμητήρια, θα σφύζει από… ζωή, καθώς εκατοντάδες
συμπολίτες θα περάσουν από αυτό για να προσκυνήσουν, για
να ανάψουν ένα κερί στους τάφους των δικών τους νεκρών.
Μόνο που κάποιοι τάφοι, συνήθως, δεν έχουν κανέναν επισκέ-
πτη. Και ας μην μοιάζουν με άλλους. Και ας είναι μνημεία με
όλη τη σημασία της λέξης που αφηγούνται με εντυπωσιακό
τρόπο μια προσωπική διαδρομή, μια οικογενειακή ιστορία.
Μνημεία που στέκουν αγέρωχα, πολλές δεκαετίες τώρα, αρ-
κετά μάλιστα από τον προπερασμένο αιώνα, με εμφανή πλέον
τη φθορά του χρόνου. Αλήθεια, ποιος είπε ότι (και) η ζωή δεν
φθείρει;
Υπάρχουν μέρη του Α ́ Νεκροταφείου της Πάτρας που συνι-
στούν κομμάτι της πολιτιστικής κληρονομιάς μας, καθώς μέσα
από την έκφραση της ματαιοδοξίας της αστικής και της μεγα-
λοαστικής τάξης του παρελθόντος αποτελούν ένα κεφάλαιο
της Ιστορίας αυτής της πόλης. Μια Ιστορία που χάνεται, διότι
με δική μας ευθύνη, δυστυχώς, τα μνημεία αυτά έχουν πε-
ριέλθει σε πλήρη εγκατάλειψη. Σπασμένες κολώνες, φθαρ-
μένα μάρμαρα, σκουριασμένες επιγραφές και σκουπίδια που
τα σκεπάζουν, συνθέτουν μια αποκαρδιωτική εικόνα.
Αναρωτιέται κανείς πώς επί τόσα χρόνια καμία δημοτική αρχή
δεν ενδιαφέρθηκε ουσιαστικά ώστε να αναδειχθεί ένα ιστορικό
μέρος της Πάτρας, μεγάλο τμήμα του οποίου είναι από μόνο
του ένα ολόκληρο μουσείο, και θα μπορούσε να είναι, ως αξιο-
θέατο, ένας επισκέψιμος χώρος.
Κοιτάζοντας δε τα εκπληκτικά αυτά μνημεία, έχεις την εντύπωση
ότι καθώς διαβρώνονται καθημερινά και ρημάζουν στο πέ-
ρασμα των χρόνων, προσπαθούν απεγνωσμένα να σου μιλή-
σουν, να σου φωνάξουν, να τραβήξουν την προσοχή σου.
Κι αυτό συμβαίνει εφόσον μέσα από την ύπαρξή τους οι θαμ-
μένοι σ’ αυτά ήθελαν να “μιλήσουν” μετά θάνατον για τη δική
τους ιστορία και κατ’ επέκταση για την Ιστορία μας, αυτή κα-
θαυτή. Ας τους δώσουμε, λοιπόν, τη δυνατότητα να το κάνουν,
δίνοντάς τους… ζωή.
