Κάθε άλλο παρά εξ απήνης πιάστηκε τόσο η ελληνική διπλωματία όσο και το ελληνικό πεντάγωνο από την υπογραφή ακόμη ενός – άνευ αντικρίσματος – μνημονίου συμφωνίας μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης.
Πρώτη ημερομηνία «κλειδί» φαίνεται ότι ήταν η 11η Φεβρουαρίου 2021, όταν ο προσωρινός πρωθυπουργός της Λιβύης, Αμπντουλάχ Χαμίντ Ντμπέιμπα, πραγματοποίησε μυστική ιδιωτική επίσκεψη στην Άγκυρα για να συναντηθεί με τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, όπως είχε αποκαλύψει τότε η ιστοσελίδα Middle East Eye.
Ο μεταβατικός πρωθυπουργός της Λιβύης δεν είχε κρύψει ποτέ τα φιλοτουρκικά του αισθήματα, δηλώνοντας δημόσια ότι «το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο καθορισμού θαλάσσιων συνόρων είναι μια πολύ σημαντική συμφωνία και θα συνεχίσει να ισχύει κανονικά χωρίς κανένα πρόβλημα».
Δεύτερη ημερομηνία «κλειδί» ήταν η 8η Ιουνίου 2022. Τότε ο υπηρεσιακός Πρωθυπουργός (ο ένας εκ των δύο Πρωθυπουργών της χώρας) είχε εκ νέου επισκεφθεί την Τουρκία, αυτή τη φορά με αφορμή την άσκηση EFES, στην Σμύρνη. Εκεί συναντήθηκε με τον υπουργό Άμυνας, Χουλουσί Ακάρ.
Στις 6 Σεπτεμβρίου φαίνεται ότι ήταν η ημερομηνία – σταθμός για την τελική έκβαση των διαπραγματεύσεων. Στο ταξίδι του στην Άγκυρα συναντήθηκε με τον Ταγίπ Ερντογάν, προχωρώντας σε 2 δηλώσεις. Η πρώτη ότι έλαβε την υποστήριξη της Τουρκίας απέναντι στον αντίπαλό του, Φατχί Μπασάγκα, επικεφαλής της παράλληλης κυβέρνησης «σταθερότητας». Η δεύτερη ότι έλαβε την πλήρη στήριξη του Ερντογάν ώστε να ενισχύσει στρατιωτικά αν χρειαστεί την Τρίπολη.
Στο ανατολίτικο παζάρι, ο Ντμπέιμπα φαίνεται ότι συμφώνησε την παραχώρηση εκμετάλλευσης της ΑΟΖ στην Τουρκία.
Σημειώνεται πώς ο Πρόεδρος του Κοινοβουλίου, που αντιτίθεται στον εναγκαλισμό με την Τουρκία, βρίσκεται στο Τομπρούκ, στα Ανατολικά της χώρας.
Η Διπλωματία
Όλα αυτά φαίνεται πώς είχαν περιέλθει από νωρίς εν γνώσει της ελληνικής διπλωματίας. Γι’ αυτό και πριν ανακοινωθεί από τον Τσαβούσογλου και τους υπόλοιπους Τούρκους υπουργούς η υπογραφή του Μνημονίου στην Τρίπολη, διπλωματικές πηγές στην Αθήνα έσπευδαν να σχολιάσουν ότι το ζήτημα της φερόμενης ως κυοφορούμενης συμφωνίας Τουρκίας-Λιβύης για την εκμετάλλευση των λιβυκών ενεργειακών πηγών από την Τουρκία, παρακολουθείται στενά, επισημαίνοντας ότι θα υπάρξει επίσημη τοποθέτηση εφόσον υπάρξει συμφωνία και πληροφόρηση όσον αφορά το περιεχόμενο της.
Οι ίδιες πηγές υπογράμμιζαν ότι ο σεβασμός της συμφωνίας Ελλάδας-Αιγύπτου για την οριοθέτηση της ΑΟΖ του 2020 είναι απολύτως ζωτικής σημασίας, ότι δεν θα επιτραπεί η παραβίαση της και η πυροδότηση ακόμη μίας εστίας έντασης στην Μεσόγειο.
Σε κάθε περίπτωση, καθίστατο σαφές ότι η Ελλάδα θα υπερασπιστεί την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της στη βάση του Διεθνούς Δικαίου και ιδιαίτερα του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας.
Το Υπουργείο Εξωτερικών προέβη σε ενημέρωση συμμάχων και εταίρων.
Το Πεντάγωνο
Δύο είναι τα κυρίαρχα σενάρια που εδώ και χρόνια είχαν έτοιμα δύο σενάρια, μετά την έξοδο του Oruc Reis και το θερμό καλοκαίρι του 2020, στον απόηχο του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου.
Το πρώτο ότι οι Τούρκοι θα προχωρούσαν για έρευνες ή γεωτρητικές προσπάθειες εντός οικοπέδου που άγγιζε και την ελληνική ΑΟΖ. Εκεί η απάντηση θα ήτο – και θα είναι αν επιχειρηθεί – δυναμική, όπως τονίζουν στρατιωτικοί κύκλοι στο enikos.gr.
Το δεύτερο – κι επικρατέστερο – ότι θα γίνουν αποκλειστικά σε Λιβυκά νερά οι όποιες έρευνες ή προσπάθειες γεώτρησης. Πώς μπορεί επιπλέον να το εκμεταλλευτεί αυτό η Τουρκία; Θα είναι μία πρώτης τάξης ευκαιρία ώστε να μπορέσει να σπάσει τον ναυτικό αποκλεισμό της ΕΕ στην αποστολή όπλων, αφού με αφορμή την προστασία των ερευνητικών της πλοίων και ενδεχομένως κάποιου γεωτρύπανου θα μπορεί να στείλει πολεμικά πλοία και όλα όσα χρειάζονται στο λιμάνι της Τρίπολης.
Σημαντική λεπτομέρεια, από την 1η Οκτωβρίου τα ηνία της Επιχείρησης Ειρήνη της Ε.Ε. τα έχει αναλάβει η Ελλάδα με την φρεγάτα ΑΙΓΑΙΟΝ.
